SSI Research: Dư nợ nước ngoài thậm chí còn giảm 2,5% nhờ đóng góp từ tỉ giá

Vào ngày 17/10, Ngân hàng Nhà nước đã thông báo quyết định điều chỉnh biên độ tỉ giá giao ngay USD/VND từ mức +/- 3% lên +/- 5%. Tiếp đó, giá bán USD giao ngay tại Sở Giao dịch Ngân hàng Nhà nước được nâng lên 24.380 đồng, từ mức 23.925 đồng trước đó và tiếp tục tăng lên 24.870 đồng sau một tuần (24/10, tương đương mức tăng 7,4% so với cuối năm 2021). Bên cạnh đó, lãi suất điều hành cũng đã được Ngân hàng Nhà nước điều chỉnh tăng thêm 100 điểm cơ bản lần thứ hai trong vòng hai tháng, với mục đích chính để giảm áp lực đối với tỉ giá, trong bối cảnh lạm phát vẫn trong tầm kiểm soát.

Theo đánh giá của Trung tâm Phân tích và Tư vấn Đầu tư SSI Research, đây là động thái điều chỉnh biên độ lần đầu tiên của Ngân hàng Nhà nước sau gần 10 năm, cũng như là điều chỉnh giá bán tại Sở Giao dịch Ngân hàng Nhà nước lần thứ tư liên tiếp trong vòng một tháng qua, nhằm phù hợp với biến động mạnh và liên tục gia tăng của tỉ giá USD/VND khi đồng USD liên tục tăng giá trên thị trường thế giới, và Ngân hàng Nhà nước thực hiện các biện pháp hỗ trợ thanh khoản tiền Đồng sau sự kiện SCB. 

Báo cáo của Chính phủ gần đây cho thấy nợ nước ngoài của Việt Nam trong năm 2022 ở mức 40-41% GDP và tăng nhẹ lên 41-42% trong năm 2023, vẫn thấp hơn mức trần 50% đề ra.

Tỉ giá bán tại các ngân hàng thương mại đã được điều chỉnh tăng khá mạnh sau khi nới biên độ giao dịch. Tuy nhiên, áp lực vẫn chưa thể hạ nhiệt sớm, và tỉ giá bán tại các ngân hàng thương mại vẫn được niêm yết quanh mức trần giao dịch mới, tương đương với viêc VND đã mất giá gần 8,6% so với cuối năm 2021. Trong khi đó, trong tuần qua, tỉ giá giao dịch liên ngân hàng cũng nhanh chóng vượt mức giá bán tại Sở Giao dịch và Ngân hàng Nhà nước tiếp tục nâng tỉ giá bán này lên mức 24.870 đồng/USD.

Theo SSI Research, việc nới biên độ lên 5% cho phép tỉ giá USD/VND niêm yết tại các ngân hàng thương mại được điều chỉnh linh hoạt hơn so với tỉ giá trung tâm. Trong ngắn hạn, điều chỉnh này là cần thiết khi tỉ giá sẽ vẫn còn chịu nhiều áp lực từ bên ngoài khi FED thực hiện tăng lãi suất trong tháng 11 và tháng 12, kết hợp với yếu tố nội tại, khi nguồn cung ngoại tệ sẽ gặp nhiều khó khăn trong quý IV (xuất khẩu yếu đi, kiều hối chậm lại).

Bên cạnh đó, yếu tố đáng lo ngại hơn là có thể xu hướng găm giữ USD đã tăng lên đáng kể trong thời gian qua trong bối cảnh VND không thể đứng ngoài xu hướng đồng nội tệ mất giá đang lan rộng khắp châu Á, nguyên nhân xuất phát từ các đợt tăng lãi suất liên tục của FED. Tuy nhiên, SSI Research đánh giá tới quý I/2023, khi đà tăng lãi suất của FED có thể sẽ chậm lại, hoặc dừng hẳn, trong khi dòng tiền vào Việt Nam thường có xu hướng tăng cao (Ngân hàng Nhà nước thường mua được khá nhiều USD cho dự trữ ngoại hối vào quý I), thì khả năng tỉ giá USD/VND sẽ có thể quay về mức ổn định hơn

Đối với áp lực trả nợ nước ngoài, việc tăng giá của USD so với VND đã được bù đắp bởi sự yếu đi tương đối của EUR và JPY so với VND. Nhờ vậy SSI Research cho rằng dư nợ nước ngoài thậm chí còn giảm 2,5% nhờ đóng góp từ tỉ giá. Báo cáo của Chính phủ gần đây cho thấy nợ nước ngoài của Việt Nam trong năm 2022 ở mức 40-41% GDP và tăng nhẹ lên 41-42% trong năm 2023, vẫn thấp hơn mức trần 50% đề ra.

Tính từ đầu năm cho đến nay, VND đã mất giá 8,6% và trước mắt, nhóm các doanh nghiệp sử dụng các khoản vay nước ngoài để tài trợ hoạt động sản xuất kinh doanh sẽ bị tác động mạnh nhất từ rủi ro tỉ giá.

Từ số liệu thống kê các doanh nghiệp niêm yết trong phạm vi nghiên cứu của mình, SSI Research đánh giá các công ty đã có sự chủ động trong chuẩn bị cho rủi ro tỉ giá bằng việc tham gia các hợp đồng phái sinh (đặc biệt là các ngân hàng), tuy nhiên một số công ty vẫn có thể bị ảnh hưởng bởi sự mất giá mạnh của VND. 

Có thể bạn quan tâm 

Ước tính dự trữ ngoại hối của các nước giảm đến 1.000 tỉ USD