Sau TPP, vẫn còn hiệp định thương mại tự do khác

Mở đầu báo cáo đánh giá kinh tế châu Á vừa công bố, Khối Nghiên cứu Kinh tế của ngân hàng HSBC cho rằng Hiệp định Đối tác xuyên Thái Bình Dương (TPP) sẽ không có nhiều cơ hội được thông qua và Mỹ nhiều khả năng sẽ trở thành quốc gia bảo hộ các nền công nghiệp trong nước.

Hiệp định TPP vốn là một tia hy vọng trong bối cảnh hoạt động thương mại thế giới ảm đạm và tăng trưởng toàn cầu yếu.

Tuy vậy, không hẳn tất cả niềm hy vọng đều tắt, HSBC khẳng định. Các cuộc đàm phán cho Hiệp định Đối tác Kinh tế Toàn diện Khu vực (Regional Comprehensive Economic Partnership – RCEP) đang điễn ra và vòng đàm phán thứ 15 đã kết thúc vào tháng trước. 

RCEP bao gồm 10 nước trong nhóm ASEAN-10 và cả những nước mà ASEAN đã ký kết hiệp định thương mại tự do như Trung Quốc, Ấn Độ, Nhật Bản, Hàn Quốc, Úc và New Zealand. 

Là một hiệp định thương mại tự do đầu tiên toàn châu Á, RCEP chiếm gần một nửa dân số và khoảng 30% GDP toàn cầu.

Mức độ bao phủ của Hiệp định RCEP: ASEAN và các đối tác FTA. Nguồn: HSBC

Tuy nhiên, phạm vi của Hiệp định RCEP hạn chế hơn so với Hiệp định TPP.

Hiệp định RCEP bao gồm các điều khoản thông thường của một thỏa thuận thương mại tự do, chẳng hạn như thương mại hàng hoá, dịch vụ, đầu tư và bảo vệ quyền sở hữu trí tuệ. Tuy nhiên, một vài dấu hiệu cảnh báo rằng hiệp định ký kết cuối cùng sẽ cắt giảm bớt một số điều khoản, đặc biệt là do những lo ngại của Ấn Độ về vấn đề thâm hụt thương mại đã lớn và ngày càng phình to hơn với Trung Quốc. Cùng với đó là việc Nhật Bản khá miễn cưỡng cho mở cửa lĩnh vực nông nghiệp.

Thỏa thuận cuối cùng nhiều khả năng sẽ đầy đủ những miễn trừ cụ thể của từng quốc gia và nhiều biểu thuế sẽ vẫn giữ nguyên, HSBC nhận định.

Những hiệp định quan trọng bị chồng chéo giữa RCEP và TPP-12. Nguồn: HSBC

Mặc dù có những hạn chế nhưng hiệp định này sẽ thúc đẩy khối lượng giao dịch thương mại toàn châu Á tăng lên và khuyến khích đầu tư vào các chuỗi cung ứng mới. 

Hiệp định này sẽ đặc biệt thuận lợi cho các nước trong khối ASEAN, vì RCEP sẽ giảm bớt sự phi lý của các hiệp định thương mại tự do FTA có sẵn trước đây và đồng thời cũng tăng cường sự hấp dẫn của khu vực như là một cơ sở sản xuất.

Hơn nữa, bằng cách kết nối ba thị trường tiêu dùng lớn nhất thế giới - Trung Quốc, Ấn Độ và ASEAN, RCEP đưa ra một khuôn mẫu phát triển "Nam-Nam" mới, và từ đó có thể phần nào bù đắp tình hình nhập khẩu và đầu tư ảm đạm ở các nước phương Tây.

Nhật Duy