Sabeco thành lập Ủy ban Kiểm toán

Công ty cổ phần (CTCP) Bia Rượu Nước Giải khát Sài Gòn, (Sabeco, HoSE: SAB) đã bầu ra thành viên độc lập trong Hội đồng Quản trị (HĐQT) và thành lập một ủy ban kiểm toán, trở thành doanh nghiệp nhà nước thứ hai được niêm yết của Việt Nam làm điều này, kể từ khi luật doanh nghiệp hiện hành có hiệu lực vào năm 2014.

Trước đó, CTCP Sữa Việt Nam, (Vinamilk, HoSE: VNM) cũng đã bổ sung các thành viên hội đồng quản trị độc lập và thay thế ban kiểm soát (BKS) bằng một ủy ban kiểm toán vào năm 2017.

Hai thành viên HĐQT độc lập mới đã gia nhập Sabeco. Một là ông Nguyễn Tiến Vỹ, Phó chủ tịch Hiệp hội Bia Rượu Việt Nam. Ông có bằng thạc sĩ về luật và trước đây đã có nhiều bài viết tại Bộ Công Thương. Người còn lại là ông Pramoad Phornprapha.

Thành phần của ủy ban kiểm toán chưa được công bố. Nhưng theo điều lệ công ty, đa số thành viên phải là độc lập hoặc không tham gia điều hành. Ủy ban bao gồm ba thành viên trở lên, ít nhất một trong số họ phải là một chuyên gia về kế toán, tài chính hoặc kiểm toán, những người không làm việc trong bộ phận kế toán và tài chính của Sabeco. Ủy ban kiểm toán được lãnh đạo bởi một thành viên độc lập của hội đồng quản trị.

Sự thay đổi của Sabeco đối với mô hình quản lý mới đến sau khi nhà sản xuất bia hàng đầu của Việt Nam được mua lại bởi Thai Beverage. ThaiBev đã nắm giữ 53% cổ phần trong nhà máy bia quốc doanh của Việt Nam trong tháng 12 vừa qua với giá 4,8 tỷ USD. Chủ tịch Sabeco, ông Koh Poh Tiong, gần đây đã nói với các cổ đông rằng sự thay đổi sẽ giúp Sabeco cải thiện quản lý của mình để đưa ra một chiến lược tăng trưởng tốt hơn.

Sabeco và Vinamilk là hai doanh nghiệp nhà nước niêm yết hàng đầu của Việt Nam theo vốn hóa thị trường, với số lượng cổ phần do chính phủ nắm giữ lên đến 36%. Hai công ty đã áp dụng nguyên tắc quản trị mới theo luật doanh nghiệp năm 2014, cho phép các công ty cổ phần lựa chọn hai hệ thống. Một hệ thống sử dụng một HĐQT, một ban kiểm soát và một tổng giám đốc. Các công ty khác có thể thành lập một HĐQT  và tổng giám đốc, với một ủy ban kiểm toán độc lập trực thuộc hội đồng quản trị.

Từ năm 2015, các công ty niêm yết Việt Nam đã thay thế BKS với một ủy ban kiểm toán độc lập và bổ sung thêm các thành viên độc lập vào ban giám đốc để đáp ứng các tiêu chuẩn quốc tế về quản lý, áp dụng rộng rãi ở Mỹ và Anh, nâng cao tính minh bạch và tăng trưởng bền vững tại các công ty.

Theo ông Phan Đức Hiếu, Phó Viện trưởng Viện Quản lý Kinh tế Trung ương Việt Nam, sẽ giúp giảm bớt sự lạm dụng quyền lực của các giám đốc và bảo vệ các quyền và lợi ích của cổ đông, ông nói.

Động thái của Sabeco chỉ nhấn mạnh sự chậm chạp của công ty Việt Nam trong việc áp dụng các tiêu chuẩn quản trị quốc tế, với gần 700 doanh nghiệp nhà nước trong nước.

Hiện tại, các công ty tư nhân lớn cũng đã thực hiện bổ nhiệm giám đốc độc lập và ủy ban kiểm toán, như CTCP địa ốc Nova (Novaland, HoSE: NVL), CTCP Cơ điện (HoSe: REE) và Công ty cổ phần Xây dựng Coteccons (HoSE: CTD), nhưng con số đó vẫn còn quá nhỏ so với 700 công ty niêm yết trên hai sàn chứng khoán  và hơn 770 công ty trên thị trường thứ cấp ở Việt Nam.

Điều này phần lớn là do khung pháp lý không rõ ràng về chức năng, bổ nhiệm và trách nhiệm của kiểm toán viên nội bộ cũng như thiếu kiểm toán viên có tay nghề, Giám đốc điều hành Smart Train Phạm Ngọc Hoàng Thanh, một chuyên gia kế toán tài chính cho biết.

Tại hầu hết các doanh nghiệp Việt Nam, cơ cấu quản trị bao gồm một hội đồng quản trị, và ban kiểm soát mà không có các thành viên độc lập. Nhưng mô hình này đã bị chỉ trích là tạo điều kiện làm sai trái ở nhiều DNNN. Ban kiểm soát từ lâu đã bị chỉ trích là tốn kém và không hiệu quả, vì các thành viên đều là nhân viên của công ty, những người thường không dám đứng lên phản đối khi HĐQT làm sai.

Nguồn Nikkei Asian Review