Rủi ro hiện hữu với các doanh nghiệp sử dụng nợ vay lớn bằng USD

Tại thời điểm ngày 21/09/2022, chỉ số USD (đo lường sức mạnh của đồng USD so với rổ tiền tệ) đạt 110,6 điểm (+15,6% so với cùng kỳ năm ngoái). USD mạnh hơn khiến tỉ giá USD/VND trên thị trường liên ngân hàng tăng khoảng 3,8% so với cùng kỳ năm ngoái lên 23.688 đồng, mức cao nhất lịch sử. 

Công ty Chứng khoán VNDirect cho rằng tỉ giá hối đoái sẽ tiếp tục chịu áp lực trong những tháng cuối năm 2022 do đồng USD neo cao khi Fed duy trì lộ trình tăng lãi suất. Tuy nhiên, VNDirect cho biết họ vẫn nhận thấy những yếu tố hỗ trợ tỉ giá, bao gồm dòng vốn FDI mạnh hơn, thặng dư thương mại cải thiện (dự báo đạt khoảng 8,9 tỉ USD trong năm 2022), thặng dư cán cân thanh toán, dự trữ ngoại hối đạt ngưỡng an toàn (tương đương 3,3 tháng nhập khẩu). Tựu chung lại, VNDirect dự báo VND có thể mất giá khoảng 3,5 - 4,0% so với đồng USD trong năm 2022.

Biến động bất lợi của tỉ giá hối đoái và lãi suất đồng USD tăng cao làm gia tăng chi phí đối với những doanh nghiệp có cơ cấu nợ lớn bằng đồng USD. Tuy vậy, mức độ ảnh hưởng có sự khác biệt giữa hình thức trả lãi (lãi suất cố định hay lãi suất thả nổi) và kỳ hạn khoản vay (ngắn hạn hay dài hạn).

Nguồn: VNDirect.

Đối với hình thức trả lãi, VNDirect cho rằng những doanh nghiệp có khoản vay bằng đồng USD với lãi vay cố định và/hoặc thả nổi đều phải chịu áp lực tăng chi phí lãi vay, và lỗ tỉ giá (đánh giá lại khoản vay) do ảnh hưởng bất lợi của biến động tỉ giá và lãi vay đồng USD. 

Đồng USD mạnh lên sẽ kéo theo việc giá trị của chi phi lãi vay lẫn giá trị nợ gốc đều sẽ tăng lên khi quy ra VND. “Thêm vào đó, chúng tôi cho rằng những doanh nghiệp sử dụng khoản vay USD với lãi suất thả nổi sẽ chịu áp lực lớn hơn những khoản vay có lãi suất cố định. Nguyên do là vì ngoài chịu tác động về tỉ giá lên chi phí lãi và nợ gốc, khoản vay thả nổi sẽ còn chịu thêm áp lực tăng chi phí lãi vay khi lãi suất khoản vay bằng đồng USD tăng lên do Fed thắt chặt chính sách tiền tệ”, VNDirect nhận định. 

Đối với thời hạn trả lãi, VNDirect cho rằng những doanh nghiệp có tỉ trọng nợ vay ngắn hạn lớn sẽ bị tác động tiêu cực hơn những doanh nghiệp có tỉ trọng nợ vay dài hạn lớn. Fed với quan điểm “diều hâu” hơn về thắt chặt chính sách tiền tệ, sẽ gây ra áp lực lớn lên tỉ giá hối đoái, khiến cho giá trị các khoản vay ngắn hạn gia tăng về nợ gốc, gây ra những rủi ro về dòng tiền đối với doanh nghiệp khi phải xoay sở để trả nợ gốc và chi phí lãi vay. Hơn nữa, khi khoản nợ vay ngắn hạn này đáo hạn, khả năng cao doanh nghiệp sẽ phải vay mới với lãi suất cao hơn để duy trì hoạt động sản xuất kinh doanh (gia tăng chi phí lãi vay). 

Ngược lại, những doanh nghiệp có tỉ trọng cao khoản vay USD dài hạn sẽ chưa phải đối diện với việc đáo hạn nợ gốc. Tuy nhiên, biến động bất lợi của tỉ giá cũng sẽ khiến cho các doanh nghiệp này phải đánh giá lại khoản vay và ghi nhận lỗ kế toán trên báo cáo kết quả kinh doanh, cũng như gia tăng chi phí lãi vay. 

“Trong dài hạn, chúng tôi cho rằng những doanh nghiệp có tỉ trọng nợ vay dài hạn bằng đồng USD lớn có thể đỡ áp lực hơn do chúng tôi dự báo áp lực tỉ giá có thể hạ nhiệt và VND tăng giá so với USD trong năm 2023”, VNDirect nhận định. 

Về mặt tỉ giá, VNDirect kỳ vọng  năm 2023 áp lực lên tỉ giá hối đoái của Việt Nam sẽ hạ nhiệt đáng kể và dự báo Việt Nam Đồng sẽ tăng giá so với USD trong năm 2023 do (1) Fed chuyển từ "thắt chặt chính sách tiền tệ" sang "bình thường hóa chính sách" trong năm tới, (2) lãi suất USD giảm nhẹ trong nửa cuối năm 2023, (3) lãi suất VND duy trì xu hướng tăng trong năm 2023, (4) bộ đệm tốt từ thặng dư thương mại, thặng dư cán cân thanh toán, dự trữ ngoại hối cải thiện trong năm 2023. 

Có thể bạn quan tâm:

Cửa hàng tạp hóa "sống mòn"