Rủi ro của tín dụng trái phiếu doanh nghiệp đến an toàn hệ thống là rất thấp

Thị trường trái phiếu doanh nghiệp 9 tháng ghi nhận giá trị phát hành đạt 246.320 tỉ đồng, tương đương 35,87% giá trị năm 2021, trong đó 58% giá trị đến từ tổ chức tín dụng và 21% đến từ ngành bất động sản. Về loại hình phát hành, tỉ lệ phát hành ra công chúng chỉ chiếm 3,87%. Nhìn chung, dù đã hết quý III nhưng thị trường trái phiếu doanh nghiệp vẫn tương đối ảm đạm.

Trong báo cáo về thị trường trái phiếu phát hành mới đây, FiinRatings đánh giá, kênh vốn trái phiếu doanh nghiệp đã có những phản ứng đầu tiên trước những quy định chặt chẽ hơn từ Nghị định 65/2022/NĐ-NHNN. Thị trường ghi nhận giá trị phát hành đạt 16.100 tỉ đồng, giảm 18,27% so với tháng trước. Ngoài ra, một số doanh nghiệp có kế hoạch phát hành trong tháng như Công ty Cổ phần Đầu tư Phát triển Công nghiệp và Vận tải (“TCD”) đã hoãn lô trái phiếu 990 tỉ đồng do phương án phát hành chưa phù hợp với quy định của Nghị định mới. 

Theo FiinRatings, các doanh nghiệp có sự cầm chừng trong hoạt động phát hành do Nghị định mới, đồng thời cũng tăng cường mua lại nhằm giảm áp lực đáo hạn và giải quyết các lô trái phiếu có thể gặp bất lợi bởi các quy định mới. Tuy nhiên, FiinRatings  cũng cho rằng vẫn cần thời gian để có thể đánh giá toàn diện mức độ tác động của Nghị định 65 đến thị trường trái phiếu doanh nghiệp.

Liên quan đến những rủi ro ở thị trường trái phiếu doanh nghiệp, FiinRatings đánh giá rủi ro của tín dụng trái phiếu doanh nghiệp đến an toàn hệ thống là rất thấp. Sau dư âm của vụ án Tân Hoàng Minh, thị trường trái phiếu doanh nghiệp tiếp tục đón nhận cú sốc mới từ Vạn Thịnh Phát (“VTP”). Sự kiện này đã làm ảnh hưởng đáng kể đến tâm lý thị trường nhất là các nhà đầu tư cá nhân về rủi ro an toàn hệ thống tín dụng nhất là cả sự kiện Ngân hàng SCB.

Mặc dù vậy, FiinRatings cho rằng rủi ro ảnh hưởng từ trái phiếu doanh nghiệp đến với hệ thống tín dụng hiện nay là ở mức rất thấp. Số liệu FiinRatings cho thấy dư nợ trái phiếu tính đến thời điểm cuối tháng 9/2022 đạt hơn 1,3 triệu tỉ đồng (tương đương với hơn 13% GDP năm 2021), trong đó nếu loại bỏ các trái phiếu ngân hàng thì số dư nợ trái phiếu của các doanh nghiệp phi ngân hàng là 908.800 tỉ đồng và các nhà phát hành bất động sản đóng góp 455.000 tỉ đồng. Con số này trên thực tế chỉ chiếm khoảng 4% tổng dư nợ tín dụng toàn hệ thống Ngân hàng Việt Nam. Ngoài ra, như các sự kiện đánh giá kết quả xếp hạng tín nhiệm trước đây của FiinRatings về ngành Bất động sản, chất lượng tín dụng của ngành này có sự phân hóa cao, và vẫn có rất nhiều doanh nghiệp có sức khỏe tài chính tốt, đủ khả năng đáp ứng các nghĩa vụ nợ.

So sánh với Trung Quốc, dư nợ trái phiếu chiếm đến 44% GDP nhưng tỉ lệ vỡ nợ chỉ chiếm 1,35%, cho thấy rủi ro vỡ nợ tại thị trường Việt Nam có tồn tại nhưng rất thấp. Nền kinh tế lớn thứ hai thế giới vẫn xử lý được sau thời gian bất ổn 2 năm qua nhờ sự điều tiết của cơ quan quản lý với nhiều chính sách khác nhau.

Ngoài ra, hoạt động mua lại 9 tháng năm nay của khối doanh nghiệp phi ngân hàng cũng tăng 2,34 lần so với cùng kỳ năm 2021 và đạt 75.500 tỉ đồng. Điều này đã góp phần làm giảm áp lực nợ trái phiếu đến hạn.

Bên cạnh đó, các ngân hàng hiện nay cũng đang nắm giữ danh mục trái phiếu doanh nghiệp phi ngân hàng với quy mô vào khoảng 284.000 tỉ đồng, chiếm khoảng 2,37% trên tổng tài sản sinh lời tại thời điểm 30/6/2022. “Đây không phải là vấn đề lớn đối với chất lượng tín dụng ngân hàng bởi quy mô còn nhỏ và chất lượng trái phiếu có tính phân hóa và cũng được các ngân hàng đánh giá kỹ lưỡng. Mức độ ảnh hưởng chỉ có thể lớn hơn đối với một số ngân hàng có phân bổ tín dụng trái phiếu doanh nghiệp lớn hơn 10% tổng dư nợ tín dụng của họ”, FiinRatings nhận định. 

Chính vì vậy, theo FiinRatings, nhà đầu tư tham gia thị trường trái phiếu doanh nghiệp nên giữ bình tĩnh và sự tỉnh táo trước các thông tin nhiễu loạn được lan truyền, tránh việc bán tháo và cắt lỗ trái phiếu doanh nghiệp đang nắm giữ mà không đánh giá được sức khỏe tài chính của doanh nghiệp phát hành. Trong trường hợp nhà đầu tư đang sở hữu các trái phiếu mà doanh nghiệp không thể trả lãi và/ hoặc gốc, việc chấp nhận đàm phán và dàn xếp với doanh nghiệp và các tổ chức trung gian sẽ là giải pháp tốt cho các bên.

Có thể bạn quan tâm 

Rủi ro thanh khoản hệ thống ngân hàng là không lớn