Room: còn lâu mới nới rộng

Sáng 19/8/2014, Thường trực Chínhphủ đã có cuộc họp với các bộ, ngành thảo luận và cho ý kiến vào báo cáo rà soát, xây dựng Danh mụcngành, nghề cấm đầu tư, kinh doanh; Danh mục ngành, nghề đầu tư, kinh doanh có điều kiện và Danhmục ngành, nghề, địa bàn ưu đãi đầu tư theo quy định của Dự thảo Luật Đầu tư (sửa đổi) và Dự thảoLuật Doanh nghiệp (sửa đổi) sẽ trình Quốc hội vào kỳ họp tới.

Theo Bộ Kế hoạch và Đầu tư, hiệncó 51 ngành, nghề, hàng hóa, dịch vụ cấm đầu tư, kinh doanh và Bộ đã đề xuất danh mục này chỉ còn 8ngành, nghề cấm đầu tư, kinh doanh. Về danh mục lĩnh vực, ngành, nghề đầu tư, kinh doanh có điềukiện, kết quả rà soát cho thấy, toàn bộ ngành, nghề kinh doanh có điều kiện và các điều kiện kinhdoanh được quy định tại 391 văn bản pháp luật với 386 ngành, nghề kinh doanh có điều kiện thuộcphạm vi quản lý nhà nước của 16 bộ, ngành. Bộ Kế hoạch và Đầu tư đề xuất bãi bỏ khoảng 15% ngành,nghề kinh doanh có điều kiện.

Các bộ, ngành, thành viên Chính phủ đều nhất trí với đề xuất của BộKế hoạch và Đầu tư, nhưng có một thực tế là danh mục ngành, nghề kinh doanh có điều kiện và điềukiện kinh doanh hiện hành chưa được xác định, tập hợp và công khai hóa.

Tại cuộc họp, Bộ Kế hoạch và Đầu tư đã đề xuất xây dựng Danh mụcngành, nghề đầu tư, kinh doanh có điều kiện áp dụng thống nhất cho nhà đầu tư trong nước và nướcngoài, đồng thời hoàn thiện quy định về vấn đề này trong Dự thảo Luật Đầu tư sửa đổi theo hướngChính phủ công bố Danh mục ngành, nghề đầu tư, kinh doanh có điều kiện và điều kiện đầu tư, kinhdoanh tương ứng trước khi Luật Doanh nghiệp (sửa đổi) và Luật Đầu tư (sửa đổi) có hiệu lực thihành.

Liên quan đến vấn đề về tỷ lệ sở hữu tối đa của nhà đầu tư nướcngoài trên TTCK, từ năm 2013 đến nay, UBCK đã nhiều lần đề xuất việc nới room cho các DN niêm yếttừ 49% lên mức 60% bằng một quyết định riêng của Thủ tướng Chính phủ.

Tuy nhiên, đến đầu năm 2014, câu chuyện nới room trên TTCK đã khôngđược thực thi theo cách ngành chứng khoán dự liệu, bởi Chính phủ sẽ chỉ xem xét nới room trên TTCKkhi danh mục ngành, nghề đầu tư, kinh doanh có điều kiện được xác định rõ ràng.

Trong lúc chờ các bộ ngành thống nhất quan điểm, chờ Chính phủ đồngý danh mục và chờ Quốc hội xem xét thông qua 2 dự luật quan trọng là Luật Đầu tư và Luật Doanhnghiệp sửa đổi, ngành chứng khoán đang tìm cách nới room theo một con đường khác, đó là nỗ lực nânghạng TTCK Việt Nam từ mức cận biên lên mức thị trường mới nổi.

Hiện so với các tiêu chuẩn của MSCI (Morgan Stanlay CapitalInternational) thì Việt Nam đã đạt một số tiêu chí định lượng, nhưng để được nâng hạng, MSCI cònxem xét nhiều tiêu chí khác. Tại Việt Nam, khả năng tự do chuyển đổi ngoại tệ được không; phươngthức thanh toán sau giao dịch có đạt chuẩn không; có giao dịch bán khống và cho vay chứng khoánkhông... là những điểm MSCI xem xét, nhưng rõ ràng, Việt Nam chưa thể đạt được ngay trong nămnay.

Nới room, nhìn từ nền tảng pháp lý hiện hành và khả năng nới "từbên kia biên giới" đều cho thấy, cần một thời gian đủ dài mới mong thành hiện thực.