Phúc thẩm “bầu” Kiên: Luật sư không tin tưởng phiên dịch viên tại Tòa

16h40

Trong phần đối chất đại diện Công ty kiểm toán về các nội dung kiểm toán liên quan đến ACI và ACBS, Luật sư Nguyễn Huy Thiệp bày tỏ sự không tin tưởng vào phần dịch của phiên dịch viên tại Tòa “Vì câu hỏi của tôi rất dài mà phiên dịch viên không ghi chép gì cả thì làm sao nắm được hết ý để dịch” – Luật sư Thiệp nói.

Xử lý tình huống này, HĐXX đề nghị bị cáo Lý Xuân Hải đứng dậy dịch lại câu hỏi của Luật sư cho vị đại diện Công ty kiểm toán.

Trước đó, vào giữa phiên làm việc buổi chiều, khi đại diện Công ty Kiểm toán trả lời các câu hỏi của HĐXX, bị cáo Lý Xuân Hải đã đề nghị được dịch lại nội dung trả lời của đại diện Công ty Kiểm toán cho đầy đủ, rõ ý hơn. Và bị cáo Lý Xuân Hải đã thực hiện công việc này.

Cuối buổi làm việc hôm nay, HĐXX công bố bút lục số 1831 có Nghị quyết của Hội đồng đầu tư Cty ACBS ngày 28/8/2010 thể hiện chữ ký của Lê Vũ Kỳ, Nguyễn Đức Kiên… liên quan đến việc đầu tư cổ phiếu của ACB.

16h05

Đại diện Công ty Kiểm toán tiếp tục được Luật sư mời để làm rõ nội dung cuộc gặp với Lý Xuân Hải. Ông đại diện Kiểm toán cho biết: Ông Hải cần có thời gian kiểm tra thông tin ACBS mua cổ phiếu của ACB. Đến cuối năm chúng tôi có đầy đủ thông tin về những giao dịch này. Khoản tạm ứng cho Công ty ACI được phản chính xác trên báo cáo tài chính của công ty. Tại thời điểm đó, không còn cổ phiếu của ACB nữa.

Thời điểm cuối năm tôi gặp ông Hải, tôi không nhớ chắc chắn lắm, nhưng còn có ông Kỳ và ông Hòa.

15h45:

HĐXX trở lại phần thẩm vấn các bị cáo và người liên quan về hành vi cố ý làm trái, cụ thể là việc kinh doanh tại ACI HN và ACBS.

15h38

HĐXX hỏi Đại diện NHNN về chủ trương ủy thác cho nhân viên đem tiền đi gửi ở NH khác có đúng không? Vị đại diện này cho biết: “Việc ủy thác là trái Điều 106 Luật các TCTD năm 2010”.

15h14

HĐXX đang làm rõ hành vi ủy thác cho nhân viên ACB đem tiền sang NH khác gửi tiết kiệm lấy lãi.

14h15

Bị cáo Kiên cho biết tiếp: Tôi không dự cuộc họp ngày 28/3/2011, tôi cũng không trao đổi ý kiến với các thành viên về bất kỳ nội dung nào.

Sau cuộc họp tôi nhận được thông báo nội dung cuộc họp qua hệ thống mạng nội bộ. Bản thân tôi lúc đó nghĩ đây là hoạt động bình thường của HĐQT. Cho nên, tôi hoàn toàn miễn trừ trách nhiệm trong việc ủy thác gửi tiền.

Tôi đang bị chủ mưu việc này, các anh HĐQT kiến thức pháp luật không bằng tôi. Trong cáo trạng nêu Quyết định này sai.

Đánh giá thiệt hại hay không thiệt hại gửi tiền, quan điểm cá nhân bị cáo cho rằng, ACB không thiệt hại và chưa thiệt hại.

Nghị quyết ngày 22/3 gây ra thiệt hại 718 tỷ. Nếu nhìn tổng thể, ACB không thiệt hại, tổng thu Nghị quyết này hơn 3.000 tỷ. Nếu vì lý do gì đó, không thu được 718 tỷ thì đó là tổn thất kinh doanh, trừ đi ACB vẫn thu được hơn 2.000 tỷ.

13h40:

HĐXX nhắc nhở bầu Kiên nên nói ngắn gọn, đi thẳng vào vấn đề vì hôm nay sức khỏe của bị cáo không tốt.

Bị cáo Nguyễn Đức Kiên tiếp tục nói về việc ACB ủy thác gửi tiền. Theo bị cáo, ngày 22/3/2010, cuộc họp HĐQT diễn ra, trong thời điểm này tôi có cuộc họp khác bên cạnh nên tôi không tham gia từ đầu. Trong phần biểu quyết có 2 nội dung tôi tham gia: Lãi suất huy động của ACB (anh Hùng và tôi có ý kiến khác nhau về tăng hay giảm lãi suất huy động. Anh Hùng muốn giảm, tôi muốn giữ. Lý do, lãi suất huy động của ACB lúc đó thấp nhất trên thị trường và liên quan đến bảng tổng kết) do đó, trong kết luận không có nội dung tăng hay giảm lãi suất. Nội dung này không liên quan đến bàn ủy thác gửi tiền hay không. Bàn lúc nào tôi không biết. Tôi chỉ biết khi ông Trần Xuân Giá biểu quyết nội dung nghị quyết. Tôi không có ý kiến khác về nội dung này. Điều này hoàn toàn khác với nhận định của VKS là tôi đã chỉ đạo các thành viên HĐQT thông qua Nghị quyết ủy thác, cáo trạng ghi là tôi đồng ý, đồng thuận. Các từ này đều không đúng bản chất sự việc ngày hôm đó. Vì tôi không có thẩm quyền này. Quyền này chỉ thuộc các thành viên HĐQT.

Sau cuộc họp này, tôi không dự bất kỳ cuộc họp nào của ACB bàn về vấn đề này.

11h20

Bị cáo Kiên khẳng định: Tôi không chỉ đạo ACB chuyển tiền liên NH. Tôi không phải thành viên HĐ Tín dụng ACB, không chỉ đạo anh Hòa hay bất kỳ ai cấp hạn mức đầu tư cho các NH.

Hạn mức ACB cấp cho các NH không phải đi mua cổ phiếu vì ACB là đối tác chiến lược với Kiên Long và Vietbank. ACB đã cấp hạn mức trên 4.000 tỷ và Kiên Long trên 2.000 tỷ.

10h59

Bị cáo Kiên được mời vào phòng xét xử.

Trong phần trình bày trước tòa, bị cáo Nguyễn Đức Kiên cho biết: Tôi là cổ đông lớn, PCT Hội đồng sáng lập, Chủ tịch HĐ đầu tư.

Tuy nhiên, bị cáo đề nghị HĐXX làm rõ việc qui kết bị cáo có vai trò chi phối ACB. Bị cáo nói: Luật không có khái niệm cổ đông lớn. Đề nghị tòa đưa ra yếu tố xác định tôi là cổ đông lớn. Tôi là một trong 6 cổ đông sáng lập, hoạt động theo qui chế ACB. Xác định căn cứ nào để khẳng định tôi chi phối hoạt động ACB.

ACB là DN lớn được quản trị, điều hành bởi các qui chế, qui định của pháp luật, không có phép bất cứ tôi hay cá nhân nào được chỉ đạo, chi phối hoạt động của ACB.

Với vai trò, trách nhiệm Phó chủ tịch Hội đồng sáng lập, tôi khẳng định đã làm đúng các qui định pháp luật với vai trò là cơ quan tư vấn. Với 6 năm tư vấn, tôi không đưa ra ý kiến nào trái pháp luật. Tất cả ý kiến của tôi đều vì quyền lơi của ACB,

Tôi không chỉ đạo, không gây áp lực, tạo ảnh hưởng với bất kỳ ai ở ACB từ cấp thấp nhất đến cao nhất ở ACB.

Đây là 6 điểm tôi bác bỏ với 3 vai trò, tôi đã chỉ đạo, chi phối toàn bộ hoạt động của ACB.

10h50

Làm rõ hơn về hoạt động ủy thác cho 19 nhân viên của ACB gửi tiền, HĐXX đối chất với ông Hòa - Kế toán trưởng ACB. Theo ông Hòa, Việc chuyển tiền từ tài khoản ACB cho các cá nhân hạch toán vào tài khoản tạm ứng. Khi nhân viên mang sổ hoặc hợp đồng về thì chuyển vào tài khoản 43.

Ở điểm này, HĐXX cho rằng, hợp đồng ủy thác phải thanh toán vào tài khoản ủy thác chứ không thể thanh toán vào tài khoản tạm ứng.

Vì sao ACB chọn cách ủy thác cho nhân viên đi gửi tiền ở NH khác? Trả lời câu hỏi này của HĐXX, bị cáo Lý Xuân Hải cho rằng: “Vì một số lý do thời điểm đó, gửi liên ngân hàng nguy hiểm nên chúng tôi chọn cách ủy thác”.

10h25

Bị cáo Lý Xuân Hải tiếp tục trình bày về cổ phiếu tại ACBS: Tôi xác nhận có tham dự phiên họp tháng 11/2009. Trong cuộc họp đó, tôi đồng ý cấp hạn mức đầu tư tối đa vào thị trường chứng khoán. Ngoài ra, tôi không tham gia bất kỳ điều gì khác.

Tôi có biết thông qua hạn mức tín dụng tại Vietbank và Kiên Long Bank. Nhưng tôi không cấp tín dụng cho ACBS và ACBI Hà Nội và TP HCM. Chúng tôi không chịu trách nhiệm về lợi nhuận và thiệt hại từ việc cho vay của NH này.

Tôi không đồng ý và kể cả sau cuộc họp đó tôi không bàn bạc và không nhận được bất kỳ chủ trương nào để ACBS đầu tư cổ phiếu vào ACB.

Tại sao ở ACBS mà tôi không biết? Vì đây là đơn vị độc lập, tôi chỉ biết những gì họ báo cáo cho tôi. Cho nên, chỉ đến khi làm việc với kiểm toán tôi mới biết. Khi biết, đánh giá cá nhân của tôi ở thời điểm đó, là hoạt động này không phù hợp chứ không nghĩ vi phạm Quy định 27 của Bộ Tài chính. Vai trò của tôi bị đảo ngược hoàn toàn.

Hậu quả của việc đầu tư cổ phiếu ACB, cho tới hôm nay ACB và ACBS không có hậu quả nào về tài chính. Hậu quả bản án tính từ chênh lệch lãi suất cho vay ở 2 NH Kiên Long và Vietbank là không thỏa đáng.

10h10

HĐXX hỏi bị cáo Lý Xuân Hải về cơ sở bị cáo đề xuất việc ủy thác gửi tiền? Bị cáo Lý Xuân Hải cho biết, trong bối cảnh năm 2010, NHNN có những hạn chế tín dụng để kiềm chế lạm phát, và ACB có khả năng huy động vốn có số dư nhất định. Thời điểm đó, tôi phát biểu chống lạm phát là ngắn còn tăng trưởng là lâu dài. Chúng tôi bàn về an toàn của ACB trong bối cảnh thắt chặt tín dụng của NHNN. Tôi không nhớ chính xác từng câu chữ của từng người trong cuộc họp nhưng bàn không lâu. Thời điểm đó, bàn nội dung này có sự thống nhất của HĐQT và HĐ Thành viên sáng lập với mục tiêu: An toàn là số 1 và đảm bảo khả năng chi trả. Chính sách huy động của ACB không đi đầu trong lãi suất huy động cao.

Sau khi bàn nội dung huy động vốn, tôi là người đề xuất mang tiền đi gửi ở TCTD khác. Tất cả các thành viên HĐQT và Hội đồng sáng lập đều đồng ý. Anh Trần Mộng Hùng có hỏi lại tôi là “lãi suất gửi thế nào?” Tôi có nói là tùy ngân hàng. Chủ trương của ông Hùng là không đi đầu để đẩy lãi suất lên. Nguyễn Đức Kiên không phản đối chủ trương này.

10h00

Cũng giống bị cáo Trịnh Kim Quang, bị cáo Huỳnh Quang Tuấn không biết mình kêu oan hay xin giảm án. HĐXX đề nghị bị cáo tiếp tục suy nghĩ để có quyết định cuối cùng.

Bị cáo Huỳnh Quang Tuấn trình bày trước HĐXX: Đơn kháng cáo không phải là đơn kêu oan. Bản án sơ thẩm kết tội tôi lúc đó là thành viên HĐQT và PTGĐ ACB, về hành vi đồng tình việc ủy thác cho nhân viên gửi tiền gây hậu quả.

Tôi xác nhận có tham dự cuộc họp tháng 3/2010 nhưng đó là cuộc họp của Thường trực HĐQT, tôi tham gia với tư cách PTGĐ phụ trách khu vực miền Bắc chứ không phải là tư cách là thành viên HĐQT.

Tôi không biết rõ về hoạt động này nên không tham gia góp ý kiến và ra quyết định chủ trương này. Đây là mảng hoạt động khác nên tôi cũng không quan tâm, theo dõi.

Đánh giá hành vi của tôi, ý kiến của các cơ quan tố tụng cũng khác nhau ở các giai đoạn. Giai đoạn đầu, không qui kết trách nhiệm hay xử phạt hành chính. Đến kết luận điều tra cuối cùng, sau khi tôi bị khởi tố bị can, có nêu tôi đồng tình, thống nhất với chủ trương của ACB ủy thác cho nhân viên gửi tiền và tôi phải chịu trách nhiệm hình sự.

Tôi xin HĐXX đánh giá hành vi của tôi khách quan. Tôi không có hành động nào thể hiện sự thống nhất, đồng tình với chủ trương này. Vì đây không phải là nội dung tôi liên quan. Tuy nhiên, trước các sự việc xảy ra từ năm 2012, tôi thấy là biến cố lớn với NH. Với cá nhân tôi là bài học. Tôi thấy mình phải cộng đồng trách nhiệm. Nhưng trách nhiệm ấy ở mức độ nào tôi không có khả năng tự đánh giá. Xin HĐXX đánh giá khách quan, tránh những bất lợi cho tôi. Nếu bị kết án, tôi xin HĐXX xem xét yếu tố về nhân thân, gia đình, để tôi được hưởng án treo.

Tôi có thời gian phục vụ trong quân đội 3 năm (1980-1983). Bố tôi là cán bộ tiền khởi nghĩa, huy hiệu 60 năm tuổi Đảng và nhiều Huân, huy chương.

9h30

Tiếp tục thẩm vấn bị cáo Trịnh Kim Quang về vai trò của Nguyễn Đức Kiên, bị cáo Quang cho biết: Từ 2008 đến nay, dù không tham gia vào HĐQT nhưng vai trò của ông Kiên là rất lớn. Ông Kiên có tài hùng biện, có sức thuyết phục. ACB có Hội đồng sáng lập, tập hợp cổ đông lớn, sở hữu tới 40% vốn điều lệ của NH và ông Kiên nằm trong Hội đồng này. 

9h15

Trước tòa, bị cáo Trịnh Kim Quang vẫn chưa biết mình nên kêu oan hay xin giảm án. Bị cáo cho rằng, thời điểm nhân viên gửi tiết kiệm gây thiệt hại số tiền hơn 700 tỷ là thời điểm bị cáo không còn là thành viên Hội đồng quản trị của ACB cho nên không chịu trách nhiệm về hậu quả này. 

8h50 

HĐXX hỏi bị cáo Phạm Trung Cang về lý do xin chuyển từ kêu oan sang giảm nhẹ hình phạt.

Bị cáo Phạm Trung Cang trả lời: Vì về nhận thức, tôi có một phần trách nhiệm khi tham gia. Đối với hành vi ủy thác cho nhân viên gửi tiền, vì giải quyết việc tồn đọng tiền ACB có nhiều cuộc họp. Có ý kiến đề nghị giảm lãi suất đầu vào để không thu hút nguồn tiền. Tôi có ý kiến giảm lãi suất cho vay để giải quyết vốn tồn đọng. Tuy nhiên, ý kiến của tôi bị phản đối. Vì làm thế sẽ giảm lợi nhuận NH. Tôi có báo cáo, nhận thức về pháp luật hạn chế, tôi làm việc bán thời gian ở ACB nên có nhiều việc tôi không biết. Cuối cùng, Lý Xuân Hải đưa ra giải pháp ủy thác cho nhân viên đi gửi tiền. Khi Ban pháp chế khẳng định không sai, Điều lệ NH cho phép,. Cho nên những gì Luật không cấm thì được phép làm. Cho nên tôi chấp nhận chủ trương này.

Trong kháng cáo, tôi cũng xin HĐXX xem xét, thời gian gửi tiền này thì tôi đã đi khỏi ACB. Tôi có bằng chứng ngoại phạm là hộ chiếu của tôi đi Mỹ. 

HĐXX: Bị cáo có mâu thuẫn gì với bị cáo Kiên?

Bị cáo Cang: Tôi không có mâu thuẫn gì. Nhưng trong công việc thì có thể tranh luận gay gắt.

HĐXX: Tòa sơ thẩm xét xử có oan không?

Bị cáo Cang: Tôi thấy không oan nhưng quá nặng. Xin hội đồng xét xử cho giảm nhẹ.

8h45

Đại diện VKS hỏi Lê Vũ Kỳ về nhân thân. Bị cáo cho biết: Tôi tham gia quân đội từ năm 1973, đến năm 1987 tôi sang công tác ngành toán. Trước 1954, gia đình tôi có bằng Có công với cách mạng. Do chiến tranh, hỏa hoạn bị thất lạc nhưng có thể tìm thấy trong Lý lịch đảng viên của bố tôi.

8h30

Mở đầu phần làm việc sáng nay, HĐXX hỏi bị cáo Lê Vũ Kỳ về lý do kháng cáo. Bị cáo Lê Vũ Kỳ trả lời: HĐXX xem xét cho tôi về mặt nhận thức và mức tham gia thụ động vào các quyết định của HĐQT. Tôi học về Toán – Lý, về công tác tại ACB từ 1997-2008, chủ yếu phụ trách về CNTT. Tôi có nhiều đóng góp trong việc ứng dụng CNTT hiện đại vào ACB.

Nhiệm kỳ 2008 -2013, lựa chọn nhiều thành viên vào NH nên các thành viên đề xuất đưa tôi vào. Tôi sở hữu không đến 1 phần nghìn cổ phần ở Á Châu. Phó Chủ tịch HĐQT chỉ là cái danh, còn chủ yếu giúp việc cho Chủ tịch HĐQT.

Tham gia vào HĐQT rất đột ngột với tôi. Trước đó, tôi không tham gia đào tạo các khóa về tài chính – ngân hàng. Khi làm chủ tịch ACBS cũng là hết sức bất ngờ với tôi. Lúc ấy, hai thành viên trước của Công ty này thôi giữa nhiệm kỳ. HĐQT có nói với tôi là cứ làm để đợi khi Công ty chứng khoán tuyển được TGĐ mới. Đến năm 2013 mới  tuyển được. Ảnh hưởng của tôi ở ACB về CNTT là rất lớn. Còn vai trò của tôi trong thường trực HĐQT là rất mờ nhạt.

HĐXX: Bị cáo tham gia cuộc họp ngày 2/11 của ACB?

Bị cáo Kỳ: Bị cáo có tham gia, có đầy đủ các thành viên của HĐQT, các thành viên khác của Ban điều hành. Cuộc họp bàn nhiều nội dung, trong đó có nội dung ủy thác gửi tiền.

HĐXX: Ý kiến của các thành viên về việc này?

Bị cáo Kỳ: Tôi không nhớ lắm nhưng cá nhân tôi thì không tham gia. Tôi nhớ anh Hải đề xuất chuyện này vì lúc đó ứ đọng vốn nhiều quá. Sau này tôi mới biết là việc này đã có từ năm 2005. Cái khác là trước đây ủy thác cho tổ chức nhưng giờ là ủy thác cho cá nhân.

HĐXX: Ông Trần Mộng Hùng và Nguyễn Đức Kiên có ý kiến gì trong cuộc họp?

Bị cáo Kỳ: Tôi không nhớ nhưng tất cả các thành viên đều không có ai phản đối. 

HĐXX: Bị cáo và bị cáo Kiên có mâu thuẫn gì không?

Bị cáo Kỳ: Dạ không ạ.

----------------------------------------------------------------- 

Trong ngày làm việc 3/12, sau phần xét hỏi các bị cáo về hành vi lừa đảo, HĐXX tiếp tục xét hỏi các bị cáo về tội cố ý làm trái quy định Nhà nước gây hậu quả nghiêm trọng. Riêng bị cáo Lý Xuân Hải – Nguyên Tổng Giám đốc, Thành viên Thường trực Hội đồng quản trị Tập đoàn Ngân hàng Á Châu liên tục khẳng định mình không biết việc thỏa thuận mua cổ phiếu của ACBS khi mua cổ phiếu của ACB.

Ngay tại phiên tòa, HĐXX mời đại diện Công ty kiểm toán lên để đối chất. Giám đốc Cty Kiểm toán khẳng định đã gặp Lý Xuân Hải. Trong quá trình soát xét 6 tháng, Cty kiểm toán phát hiện một hợp đồng hợp tác giữa ACBS và ABCI. Mục đích gặp ông Hải là để hiểu bản chất giao dịch giữa hai đơn vị này. “Rõ ràng, trong buổi gặp đó, ông Hải không biết nội dung này và ông Hải rất ngạc nhiên và tức giận. Chúng tôi có hỏi một số câu hỏi và ông Hải nói sẽ tìm hiểu và làm việc với chúng tôi sau” – vị giám đốc công ty kiểm toán nói.

Trong phiên làm việc hôm nay (4/12), HĐXX tiếp tục thẩm vấn các bị cáo về hành vi cố ý làm trái qui địnhh của Nhà nước về quản lý kinh tế gây hậu quả nghiêm trọng.

Nguồn VOV