Phải thêm đầu mối kinh doanh xăng dầu mới theo cơ chế thị trường

"Nghị định 84 chưa phải là bước cuối cùng để kinh doanh xăng dầu theo thị trường.Sau này còn nhiều bước nữa để kinh doanh hoàn toàn theo cơ chế thị trường", ông Tú nói.

Hiện cả nước có 13 đầu mối kinh doanh xăng dầu. Petrolimex đang nắm giữ 48% thịphần xăng dầu. Thứ trưởng Nguyễn Cẩm Tú cho rằng, phải có nhiều đầu mối hơn nữa, xăng dầu mới cóthể theo cơ chế thị trường. Theo nghị định 84, doanh nghiệp được định giá tối đa 7% và còn 93% nữamới hoàn toàn theo cơ chế thị trường.

Xăng dầu được điều hành theo Nghị định 84. Ảnh: Hoàng Hà.

Vừa qua, giá xăng thành phẩm tại thị trường Singapore hạnhiệt, trong khi đó, giá trong nước vẫn "bất động". Một số ý kiến cho rằng, cần điều chỉnh giá xăngdầu phù hợp với thị trường thế giới. Khi giá xăng dầu thế giới giảm thì trong nước phải hạ nhiệt vàkhi giá thế giới tăng cao, người dân sẵn sàng chấp nhận trả tiền "đắt hơn".

Chủ tịch Hội đồng Quản trị Tập đoàn Xăng dầu Việt Nam (Petrolimex) Bùi Ngọc Bảothừa nhận, đúng là dư luận đặt ra câu hỏi giá xăng dầu có minh bạch không, có lên nhanh, xuống chậmkhông. Mỗi lần điều chỉnh giá đều công bố các yếu tố cấu thành giá và "ai cũng tính toán được", tuynhiên, theo lãnh đạo Petrolimex, "giá xăng dầu chỉ minh bạch tại thời điểm đó". "Nhìn cả chu kỳ thìkhông minh bạch. Vì tất cả những yếu tố tại thời điểm đó không theo chuẩn mực nào", ông Bảonói.

Nhìn lại kết cấu giá năm 2012, ông Bảo lấy ví dụ, giá bình quân của thế giới đốivới mặt hàng xăng chỉ tăng 3% so với 2011 nhưng giá xăng bình quân trong nước lại tăng 11%. Trongcông thức giá của Nghị định 84 quy định rất minh bạch các cấu thành yếu tố giá, trong đó có vấn đềvề thuế, tỷ giá, giá quốc tế. Ông Bảo nhấn mạnh: "Ba dữ kiện này cùng 'chạy' cả thì rõ ràng ảnhhưởng đến giá cuối cùng".

Vấn đề thuế trong kinh doanh xăng dầu được thảo luận sôi nổi hâm nóngnghị trường. Lãnh đạo Petrolimex cho rằng, thuế được vận hành thiên về bình ổn giá khiếndoanh nghiệp gặp nhiều khó khăn. Ông Bảo phân tích, khi giá thế giới cao thì điều chỉnh hạ thuế, đểgiá bán thấp, thậm chí nhiều thời điểm thuế về bằng 0%, dẫn đến "đương nhiên giá bán sẽ không theoxu thế thế giới, chỉ tăng vừa phải". Khi giá hạ thì Bộ Tài chính điều chỉnh thuế, nhưng khi điềuchỉnh thuế tăng lên thì cơ hội hạ giá lại không còn. "Do đó, tôi cho rằng để giải quyết vấn đề nàyphải thực hiện đúng quy định, là phải ổn định thuế", ông Bảo nói.

Thứ trưởng Bộ Công Thương Nguyễn Cẩm Tú phản hồi, nếu áp mức thuế 1 năm thì lợicho doanh nghiệp và các cơ quan quản lý nhưng người dân thiệt khi tăng giá bất thường. Như vậy đingược lại chỉ đạo của Thủ tướng là điều hành giá linh hoạt.

Đồng tình quan điểm trên, Phó Cục trưởng phụ trách Cục quản lý giá Bộ Tài chínhNguyễn Anh Tuấn, cho hay, thuế xuất nhập khẩu xăng dầu thực hiện theo cam kết khi gia nhập WTO làtừ 0 đến 40%. Theo ông Tuấn, đây là cơ hội sử dụng công cụ thuế để thực hiện bình ổn giá.

Thừa nhận phải thực hiện đúng cam kết khi gia nhập WTO, song ông Bùi Ngọc Bảo chorằng cần đưa ra một mức thuế cố định trong một khoảng thời gian nhất định. Năm 2009, thuế nhập khẩucủa Petrolimex nộp cho nhà nước là 11.000 tỷ đồng. Năm 2011 Petrolimex nộp hơn 1.000 tỷ đồng. Nhànước bù 9.000 tỷ để ổn định giá. Bởi thực tế vài năm gần đây, Petrolimex không thể xây dựng được kếhoạch lợi nhuận và chỉ tiêu ngân sách bởi "giá không ổn định nên không thể làm được điều này".