OPEC đã không còn điều khiển được giá dầu?

Bài viết thể hiện quan điểm của ông Julian Lee, nhà chiến lược dầu mỏ của Bloomberg First Word. Trước đây, ông từng là nhà nghiên cứu của Trung tâm Nghiên cứu Năng lượng Toàn cầu.

OPEC đang trải qua những ngày tháng tốt lành, nhưng xem ra tổ chức này sẽ sớm phải đương đầu với một viễn cảnh nhiều khó khăn. Bởi vì sự thực là OPEC đã mất quyền lực điều khiển giá dầu toàn cầu.

Tỷ phú dầu đá phiến người Mỹ Harold Hamm vừa nói với Bloomberg TV hôm thứ Sáu tuần trước rằng các dự báo về tăng trưởng sản lượng dầu của Mỹ đang quá lạc quan và đang bóp méo giá dầu trên toàn cầu. Tin tức đó đã được chào đón hoan hỉ bởi các bộ trưởng dầu mỏ của các nước thành viên OPEC, khi họ nhóm họp ở Vienna để thảo luận về hiệu quả của thỏa thuận cắt giảm sản lượng của khối này.

Đó không phải là tin tức tốt duy nhất đến với OPEC. Các nhà phân tích của Goldman Sachs cho biết trong báo cáo ngày 21/9 rằng OPEC đang ở rất gần mức mục tiêu mà họ đặt ra cho dự trữ dầu toàn cầu, ít nhất là ở các thị trường phát triển.

Thêm vào đó, những con số mới nhất từ ​​tổ chức Oil Movements có trụ sở tại Vương quốc Anh cho biết lượng dầu thô được vận chuyển trên các tàu chở dầu đã rơi xuống mức thấp nhất kể từ tháng 4/2015, cùng với tâm lý đang gia tăng rằng thị trường dầu thô đang thắt chặt.

Thỏa thuận cắt giảm sản lượng mà OPEC đề ra với các thành viên trong và ngoài khối cuối cùng đã cho ra hiệu quả như mong muốn. Mức tuân thủ của các bên tham gia thỏa thuận là rất ấn tượng.

Theo Hamm, các nhà dự báo của chính phủ Mỹ đã sai lầm khi không nhận ra rằng các nhà sản xuất đá phiến của Mỹ cuối cùng đã bắt đầu tập trung vào hiệu suất đầu tư thay vì tăng trưởng bằng mọi giá. Khi giá dầu sụt giảm với sự phục hồi sản lượng của Nigeria và Libya trong quý II/2017, các nhà khai thác dầu đá phiến đã cắt giảm đầu tư, kéo theo sản lượng sụt giảm.

Kết quả là, mặc dù dự báo của Bộ Năng lượng Mỹ vào tháng trước cho rằng sản lượng dầu thô của Mỹ sẽ đạt 9,82 triệu thùng/ngày vào tháng 12/2017, Liên minh Các nhà Sản xuất Năng lượng Nội địa Mỹ (DEPA) – tổ chức mà Hamm làm chủ tịch – lại dự báo con số này là 9,35 triệu thùng.

Hamm cho rằng một khi thị trường công nhận lỗi dự báo của chính phủ Mỹ, giá dầu thô có thể tăng lên 60 USD/thùng từ khoảng 50 USD/thùng như hiện tại. Đó là tin tốt cho OPEC. Tổ chức này đang nhắm mục tiêu "gần 60 USD/thùng", Bộ trưởng Dầu mỏ Nigeria Emmanuel Ibe Kachikwu nói với Bloomberg TV hôm thứ Sáu.

Tuy nhiên, vẫn còn quá sớm để OPEC có thể ăn mừng.

Sản lượng của Mỹ sẽ sớm hồi phục?

Hamm, CEO của Continental Resources, nhà sản xuất dầu lớn nhất trong vùng lưu vực Bakken, cho biết ông không tin rằng bây giờ là thời điểm thích hợp để bắt đầu phòng vệ giá dầu cho năm tới. Không phải ai cũng đồng ý với Hamm. Theo các nhà phân tích của Citigroup và BNP Paribas, các nhà sản xuất dầu đang đẩy mạnh hoạt động phòng ngừa rủi ro khi giá dầu tương lai WTI 2018 vượt ngưỡng 50 USD/thùng. Việc bảo hiểm rủi ro sẽ giúp đảm bảo doanh thu và hỗ trợ tăng sản lượng đá phiến trong năm tới, ngay cả khi giá dầu giảm trở lại.

Do đó, OPEC vẫn phải đối mặt với cùng một vấn đề như lúc giá dầu bắt đầu suy giảm vào năm 2014. Dường như mức giá mà họ đang theo đuổi sẽ có tác dụng ngược là kích thích tăng trưởng cung dầu của đối thủ. Nhìn từ hướng khác, có một câu hỏi quan trọng hơn: liệu ngành dầu đá phiến của Mỹ có thể thay thế OPEC với tư cách là yếu tố có ảnh hưởng lớn nhất đến giá dầu?Các quan sát của Hamm về phản ứng nhanh chóng của các nhà sản xuất tại Mỹ đối với giá cả suy yếu trong quý II cho thấy điều này có vẻ đã trở thành hiện thực.

Thử thách sắp tới đối với quyền lực của OPEC sẽ xảy ra nếu giá dầu tiếp tục tăng như đã tăng trong suốt quý III/2017. Nếu các nhà sản xuất dầu đá phiến tại Mỹ đáp lại tín hiệu này bằng cách tăng đầu tư và sản lượng, thì đó sẽ dấu hiệu cho thấy chính họ chứ không phải là OPEC mới là người đóng vai trò quyết định trong cân bằng cung cầu dầu mỏ.

Nhưng có lẽ một nghiên cứu được xuất bản hồi đầu tuần bởi các nhà phân tích tại Wood Mackenzie là điều mà OPEC thực sự muốn nghe. Theo báo cáo này, nếu không có sự đổi mới công nghệ để vượt qua áp lực hồ chứa, sản lượng dầu đá phiến từ ​​lưu vực Permian tại Mỹ có thể chạm đỉnh sớm ngay từ năm 2021. Khi đó, đà bùng nổ sản lượng dầu đá phiến sẽ phai nhạt dần và thế giới sẽ trở lại "bình thường", và nhu cầu gia tăng sẽ một lần nữa đáp ứng bởi các nước OPEC cốt lõi và Nga. Nhưng lịch sử 158 năm của ngành dầu mỏ đã dạy cho chúng ta một điều rằng, đây là một ngành thường xuyên có rất nhiều đột phá về công nghệ (và từ đó kéo theo gia tăng sản lượng).

Bá Ước

Nguồn Bloomberg