Nhiều nhà đầu tư tại Trung Quốc có nguy cơ trắng tay

Trong bối cảnh kinh tế Trung Quốc tăng trưởng chậm lại, họ sẵn sàng để một số doanh nghiệp phá sản. Ngày càng nhiều nhà đầu tư nước ngoài nắm giữ trái phiếu doanh nghiệp có nguy cơ gánh thiệt hại do những thay đổi khó lường của hệ thống luật pháp Trung Quốc.

Tháng trước, công ty chuyên sản xuất thiết bị năng lượng mặt trời Baoding Tianwei Baobian Electric trở thành công ty quốc doanh đầu tiên của Trung Quốc vỡ nợ trái phiếu. Sự việc này cho thấy, chính quyền Trung Quốc đã sẵn sàng hơn để các doanh nghiệp trong nước phá sản với mực đích cải cách khu vực doanh nghiệp quốc doanh.
Cũng trong tháng 4, Kaisa Group trở thành công ty bất động sản đầu tiên của Trung Quốc mất khả năng thanh toán nợ trái phiếu bằng USD, trong khi công ty chuyên cung cấp internet Cloud Live Tech Group cũng không thể thanh toán khoản nợ gần 40 triệu USD cho trái chủ.

Mặc dù nhà đầu tư trong nước và quốc tế được đối xử công bằng theo luật phá sản của Trung Quốc, nhưng các luật sư và nhầ đầu tư có kinh nghiệm về các vụ phá sản ở Trung Quốc cho biết các thủ tục phá sản đều có sự can thiệp của chính quyền địa phương và họ hiếm khi ưu ái cho trái chủ nước ngoài.

Mark Hyde, trưởng bộ phận chuyên trách vấn đề tái cơ cấu và phá sản của doanh nghiệp tại công ty luật Clifford Chance ở Hong Kong cho biết: "Tòa án có thể và thường tuỳ ý đưa ra quyết định, và quyền quyết định của toà án cũng không rõ ràng. Điều này hoàn toàn trái ngược với các nền tư pháp khác như Mỹ, nơi mà vấn đề đặt ra là tất cả đã đáp ứng được luật pháp hay chưa”.

Tòa án cũng tùy ý quyết định có chấp thuận thủ tục phá sản hay không. Họ cũng phối hợp chặt chẽ với chính quyền địa phương vốn quan tâm đến các vấn đề liên quan đến việc làm, nguồn thu từ thuế, ổn định xã hội hơn là nhà đầu tư.

Nhà đầu tư nước ngoài trong các vụ phá sản của Chaori hay Suntech đều cảm thấy họ bị đối xử không công bằng.

Mặc dù hiện tại, nhà đầu tư nước ngoài mới chỉ chiếm một tỷ lệ nhỏ trong thị trường trái phiếu Trung Quốc, tuy nhiên, tỷ lệ này được dự báo sẽ tăng khi Trung Quốc mở cửa thị trường trái phiếu doanh nghiệp được coi là lớn nhất thế giới.

Theo Standard Chartered Bank, sở hữu nước ngoài trên thị trường trái phiếu Trung Quốc được dự báo tăng lên 3-4% vào cuối 2015, từ 2,6% hiện tại. Tỷ lệ này sẽ còn tăng đáng kể khi Trung Quốc bỏ hạn ngạch đầu tư hiện tại.

Luật Phá sản doanh nghiệp của Trung Quốc có hiệu lực từ năm 2007, có học hỏi nhiều yếu tố từ phương thức phá sản của Mỹ và Anh, theo đó cho phép các công ty vỡ nợ hoặc chủ nợ của họ nộp đơn xin phá sản để tái cơ cấu nợ hoặc buộc công ty đó phải thanh toán các khoản nợ. Tuy nhiên bộ luật này vẫn đang được điều chỉnh, dẫn đến nhiều mâu thuẫn khi áp dụng, ông Daniel Anderson, giám đốc công ty luật Ropes & Gray cho biết.

Theo giới luật sư, khi kinh tế Trung Quốc tiếp tục tăng trưởng chậm lại, sẽ ngày càng nhiều công ty tuyên bố phá sản, nhưng họ cũng cho rằng kết quả thủ tục tố tụng sẽ tiếp tục bị bóp méo bởi các yếu tố phi thị trường.

Phương Linh
Theo Reuters