Nhà đầu tư đang chuyển sang hi vọng?

Ông Trịnh Xuân Sơn, Giám đốc chiến lược thị trường công ty chứng khoán MB cho biết nghiên cứu của công ty về tâm lý thị trường trong giai đoạn từ năm 2005 tới nay.

Tâm lý bầy đàn

Bị chi phối bởi các phản ứng cảm xúc như lòng tham và sợ hãi, các nhà đầu tư (NĐT) có thể tham gia mua và bán cổ phiếu một cách điên cuồng, tạo ra những bong bóng kinh tế và làm sụp đổ thị trường chứng khoán (TTCK). Do đó, việc nghiên cứu "tâm lý bầy đàn" có tác dụng rất tích cực, nhằm nhận biết và hạn chế những rủi ro trong các hoạt động kinh tế nói chung và chứng khoán nói riêng. Áp dụng riêng cho TTCK, qua những khảo nghiệm thực thế, cho rằng, tâm lý bầy đàn của thị trường thường thể hiện qua 16 cung bậc cảm xúc, qua đó chi phối hành động của giới đầu tư (xem đồ thị).
TTCK Việt Nam đã trải qua một chu kỳ tâm lý hoàn chỉnh trong giai đoạn 2005 - 2009 và đang cho thấy manh nha bắt đầu một chu kỳ vòng tuần hoàn mới. Vì sai lầm của NĐT luôn lặp lại, do đó, giai đoạn hiện tại, thị trường đang trong quá trình biểu hiện của một chu kỳ tâm lý mới. Giai đoạn manh nha này đang ở mức nghi ngờ đến hy vọng, biểu hiện của hai giai đoạn đó như sau.

Giai đoạn nghi ngờ

Đây là giai đoạn manh nha của thị trường và hầu hết NĐT vẫn hoài nghi về khả năng hồi phục của thị trường trong ngắn hạn. NĐT có tín hiệu quan tâm trở lại thị trường, nhưng tâm lý thận trọng bao trùm. Dòng tiền mang tính chất thăm dò, do thị trường chưa được củng cố bởi những yếu tố tích cực từ nền kinh tế: kinh tế vĩ mô chưa có nhiều cải thiện; nợ xấu hệ thống ngân hàng gia tăng và chưa có giải pháp rõ ràng; thị trường bất động sản trầm lắng và giảm giá; lãi suất còn duy trì ở mức tương đối cao và tiếp cận vốn vẫn còn khó khăn; các chính sách định hướng vĩ mô chưa rõ ràng và cụ thể; có nhiều thông tin về giải thể, thất nghiệp, vỡ nợ; trên TTCK, thanh khoản cải thiện và bắt đầu tín hiệu tăng trong nghi ngờ.

Giai đoạn hy vọng

Đây là giai đoạn tâm lý kỳ vọng sự phục hồi của thị trường vừa qua sẽ còn tiếp diễn. Sự quan tâm bắt đầu dần trở lại ở một bộ phận NĐT. Tâm lý thị trường trở nên tích cực hơn khi đón nhận nhiều thông tin hỗ trợ: kinh tế vĩ mô có những chuyển biến về chính sách; lợi nhuận của DN bắt đầu cải thiện/hồi phục; TTCK bắt đầu có nhịp hồi phục tốt về cả điểm số và thanh khoản; tâm lý thị trường được cải thiện rõ rệt và bắt đầu có kỳ vọng cho sự hồi phục tiếp theo; truyền thông tích cực hơn về các chuyển biến của TTCK cũng như nền kinh tế.

Với những diễn biến trong thời gian qua, tâm lý thị trường đang dao động giữa vùng nghi ngờ và đang trong giai đoạn đi vào vùng hy vọng, với những biểu hiện ban đầu, nhưng chưa đầy đủ. Nếu giai đoạn này tiếp tục diễn ra đúng như dự kiến, khả năng đây chính là giai đoạn tâm lý đám đông cho thấy, có thể gia tăng nắm giữ cổ phiếu tốt nhất theo chu kỳ trên.

Với những chính sách hỗ trợ TTCK, bất động sản trong năm nay, nợ xấu sẽ dần dần được giải quyết. Lãi suất trong xu hướng giảm và khả năng tiếp cận vốn trong năm 2013 sẽ tăng lên, tháo gỡ khó khăn cho DN và lợi nhuận sớm hồi phục trở lại. Nhịp hồi phục của TTCK về cả thanh khoản lẫn điểm số đang tạo ra hy vọng một năm tăng trưởng mạnh của thị trường sau khi kinh tế chạm đáy trong năm 2012.

Nguồn Đầu tư chứng khoán/Chứng khoán MB