Người thay bà Lệ Khanh ở Vĩnh Hoàn là ai?

Lần đầu tiên sau 19 năm hoạt động, Vĩnh Hoàn có Tổng Giám đốc mới. Không giống như bà Trương Thị Lệ Khanh đã rất dày dạn kinh nghiệm thương trường, bà Nguyễn Ngô Vi Tâm là một nhân vật trẻ, mới 37 tuổi. Thông tin “đổi tướng” này ít nhiều khiến nhiều nhà đầu tư quan tâm và lo ngại tại cuộc họp đại hội cổ đông thường niên mới đây.

Tuy nhiên, lo ngại này đã được trấn an khi biết bà Tâm cũng đã có 13 năm làm việc tại Vĩnh Hoàn và có 3 năm gần đây được cơ cấu quản lý Công ty. Vì thế, các vị trí từ kinh doanh đến đầu tư, tài chính, đối ngoại, sản xuất... bà Tâm đều phải trải qua. Thực tế, trong 13 năm ở Vĩnh Hoàn, bà Tâm có 9 năm trong Ban quản trị của Công ty, tham gia mọi chiến lược, thay đổi ở Vĩnh Hoàn trong một thập niên qua. Bà Tâm là người đã dẫn dắt đội ngũ bán hàng và tiếp thị, đưa doanh số xuất khẩu của Vĩnh Hoàn tăng trưởng gấp 5 lần trong thời gian này. Chính bà đã giữ vai trò quan trọng trong mở rộng thị trường, xây dựng thương hiệu, xây dựng lực lượng bán hàng đa quốc gia, quản lý các văn phòng đại diện bán hàng tại Mỹ, Singapore, Trung Quốc.

 Bà cũng là người đã đưa ra các chiến lược cải tiến sản xuất, phát triển sản phẩm. Đặc biệt, trong vụ kiện chống bán phá giá ở Mỹ suốt 10 năm qua, bà Tâm, xuất thân là một luật sư, từng có thời gian công tác ở văn phòng Luật YKVN, có bằng MBA tại Trường Maastricht Hà Lan, đã trực tiếp làm việc với luật sư và Bộ Thương mại Mỹ để Vĩnh Hoàn được hưởng mức thuế 0%.

Vì thế, giới đầu tư có thể yên tâm với vị Tổng Giám đốc mới của Vĩnh Hoàn. Tuy nhiên, kỳ vọng của các nhà đầu tư vẫn sẽ là một áp lực rất lớn đối với người mới ngồi chiếc ghế nóng. Chính bà Tâm thừa nhận “dù tự tin nhưng không ít hồi hộp”. Năm 2016, Công ty đặt kế hoạch doanh thu hợp nhất 7.700 tỉ đồng; lợi nhuận sau thuế 350 tỉ đồng, tăng lần lượt 18% và 8% so với kết quả thực hiện năm trước. Trong vòng 3 năm tới, Công ty đặt mục tiêu tăng trưởng doanh thu, lợi nhuận 15-20% mỗi năm. Đến năm 2018, mục tiêu doanh thu hơn 10.000 tỉ đồng, lợi nhuận sau thuế tối thiểu 500 tỉ đồng. Doanh số các sản phẩm giá trị gia tăng phát triển lên mức 20 triệu USD trong 5 năm tiếp theo.

Nhiệm vụ quan trọng của bà Tâm trong thời gian tới là tiến mạnh ra thị trường với thương hiệu riêng. Theo chiến lược mới, Công ty sẽ phát triển thương hiệu theo tuần tự từng thị trường. Trong đó, ưu tiên chọn phát triển thương hiệu ở những thị trường có tốc độ tăng trưởng mạnh, mức độ chấp nhận thương hiệu Vĩnh Hoàn cao và không ảnh hưởng tới kinh doanh hiện tại. Có thể kể ra các thị trường mục tiêu xây dựng thương hiệu của Vĩnh Hoàn là châu Âu (EU), Trung Quốc và Úc.

Cải tổ bộ máy quản lý cũng là việc phải làm ngay đối với ban lãnh đạo mới. Lâu nay, Vĩnh Hoàn chỉ chú tâm vào sản xuất và Chủ tịch đồng thời lại kiêm nhiệm Tổng Giám đốc. Cách thức này có thuận lợi là chiến lược với thực hiện thường thông suốt. Tuy nhiên, Vĩnh Hoàn hiện đã tách bạch hoạt động quản trị với quản lý. Vĩnh Hoàn cũng cần bổ sung thêm nhân sự cho các bộ phận như tài chính, nhân sự, M&A, ERP... Đặc biệt, bà Tâm sẽ rất chú ý khâu kiểm soát nội bộ.

Áp lực còn phải kể đến mục tiêu tăng trưởng kép (CAGR) về doanh thu giai đoạn năm 2016-2020 là 17% trong bối cảnh môi trường kinh doanh ngày càng khốc liệt. Trong đó, thách thức nhất là Đạo luật Farm Bill ở Mỹ, chính thức áp dụng từ tháng 10.2017, với những thay đổi theo hướng chuyển quyền giám sát chất lượng cá da trơn từ Cục Quản lý Thực phẩm và Dược phẩm Mỹ (FDA) sang Bộ Nông Nghiệp Mỹ (USDA).

Bà Lệ Khanh đã chuyển giao quyền điều hành Vĩnh Hoàn cho thế hệ trẻ với đại diện là bà Vi Tâm

Lâu nay, USDA chỉ phụ trách an toàn thực phẩm từ thịt, gia cầm và trứng nên việc chuyển đổi này có thể tạo ra những yêu cầu mới về mặt quản lý chất lượng sản phẩm đối với cá da trơn. Ngoài ra, vì đây là lần đầu tiên USDA quản lý một sản phẩm thủy sản nên việc xác định Việt Nam có tương đồng về hệ thống quản lý an toàn thực phẩm với Mỹ hay không sẽ khó khăn hơn. Điều này có thể gây gián đoạn xuất khẩu cá tra sang Mỹ trong một thời gian nhất định.

Nhưng theo Công ty, Vĩnh Hoàn đã nhìn thấy cơ hội ở Farm Bill. Bởi vì, với quy trình nuôi trồng chế biến khép kín, đạt các tiêu chuẩn quốc tế như ASC, BAP 4, Vĩnh Hoàn có lợi thế trong việc đáp ứng các tiêu chuẩn tương đương từ USDA. Ngoài ra, đối với Mỹ, thị trường đang chiếm 60% giá trị xuất khẩu của Vĩnh Hoàn, Công ty đã có chiến lược bán hàng hợp lý hơn. Chẳng hạn, mục tiêu đến năm 2020 của Vĩnh Hoàn ở thị trường Mỹ là thúc đẩy tự do thương mại đối với cá tra và phát triển sản phẩm cá rô phi và cá chẽm. 

Ở những thị trường chủ lực khác như châu Âu, Trung Quốc, Úc, Nam Mỹ, Công ty đều có kế hoạch gia tăng phân phối trực tiếp. Thị trường EU dự kiến sẽ dẫn đầu dòng sản phẩm cao cấp. Ở Trung Quốc, thị trường có tốc độ tăng trưởng doanh số 150% trong quý I/2016, Vĩnh Hoàn bán hàng cao cấp đến nhà bán lẻ và nhà hàng. Đối với thị trường Nam Mỹ, chiến lược của Công ty là tìm cơ hội phân phối sản phẩm tại các siêu thị. Trong khi đó, Vĩnh Hoàn sẽ phát triển phân khúc sản phẩm cao cấp và sản phẩm cho giá trị gia tăng vào Nhật.

Hiện tại, dòng sản phẩm cho giá trị gia tăng mang về tỉ suất lợi nhuận gộp cao hơn 10-15% so với sản phẩm fillet đông lạnh thông thường. Vĩnh Hoàn dự kiến sẽ tăng tỉ trọng đóng góp vào doanh thu của dòng sản phẩm giá trị gia tăng từ mức 2-3% hiện tại lên 5% trong 5 năm tới. Chiến lược sắp tới của Vĩnh Hoàn còn là đa dạng hóa sản phẩm. Đặc biệt, từ quý I năm ngoái, Công ty đã có sản phẩm collagen và gelatin chiết xuất từ da cá tra. Đây là sản phẩm cho tỉ suất lợi nhuận gộp đến 30%, tức hơn gấp đôi sản phẩm fillet. Dự kiến, collagen sẽ mang về 6-8 triệu USD trong năm nay cho Vĩnh Hoàn. Trong chiến lược mở rộng thị trường thị phần cũng như phát triển vùng nguyên liệu, Vĩnh Hoàn dự tính sẽ triển khai thêm các thương vụ mua bán sáp nhập doanh nghiệp (M&A) với các công ty nước ngoài lẫn công ty trong nước.

Với hàng loạt mục tiêu đầy áp lực kể trên, thách thức cho bà Vi Tâm trên cương vị mới là không nhỏ. Nhưng với sự hậu thuẫn từ Chủ tịch Lệ Khanh, với những thuận lợi của một doanh nghiệp đã tạo dựng được uy tín vị thế số 1 trong ngành xuất khẩu cá tra, chặng đường tiếp theo của bà Vi Tâm sẽ là cơ hội lý tưởng để bà thể hiện khả năng. Nhiều người nói ở Vĩnh Hoàn, bà Vi Tâm đang đủ cả “thiên thời, địa lợi và nhân hòa” là thế.

Ngọc Thủy