Nghĩ gì từ con số 9 tỉ USD?

Để hạn chế phụ thuộc vào nguồn nguyên liệu nhập khẩu, các dự án về công nghiệp phụ trợ, vùngnguyên phụ liệu... đã được bàn thảo nhiều năm nay nhưng đến nay vẫn chỉ mới ở giai đoạn khởiđầu.

Ngành dệt may của Việt Nam phải nhập vải từ Trung Quốctrị giá đến 9 tỉ USD.

Mới đây, thỏa thuận hợp tác phát triển Tổ hợp dập đúc Nhật Bản quy mô 127ha tại Khu công nghiệphỗ trợ Nam Hà Nội (Hanssip) được ký kết giữa Công ty CP Đầu tư Phát triển N&G và Công tyGeneral Production (đại diện cho nhóm 150 công ty chuyên hoạt động trong lĩnh vực dập đúc của Nhật)mở ra tín hiệu khả quan cho mục tiêu phát triển ngành công nghiệp hỗ trợ của Việt Nam vì các linhkiện được sản xuất tại tổ hợp này sẽ cung ứng cho ngành sản xuất ô tô, máy móc nông nghiệp thế hệmới... Song, điều đáng nói là một dự án như thế lại được manh nha từ nhà đầu tư nước ngoài.

Nhìn lại những ngành có kim ngạch xuất khẩu lớn của Việt Nam như dệt may, da giày, có thể thấy,một số dự án về vùng nguyên phụ liệu cũng được manh nha từ rất sớm nhưng dần trôi vào quên lãng.Điển hình, năm 2004, sau khi được UBND TP HCM đồng ý giao quỹ đất với diện tích 7,5 ha tại quận 9,thì ngành dệt may lại không khả năng có chi trả tiền đền bù.

Tiếp đó, TP HCM cho ngành chọn địa điểm 5ha tại P.Bình Chiểu, quận Thủ Đức để triển khai dự ánTrung tâm Nguyên phụ liệu dệt may và da giày nhưng khi Hiệp hội Dệt may Việt Nam (Vitas) cùng cácdoanh nghiệp đang triển khai phần thiết kế thì Sở Tài nguyên và Môi trường TP HCM lại ra thông báothu hồi đất của dự án để sử dụng vào mục đích khác.

Hay như trường hợp Công ty Da Giày Liên Anh đã mạnh dạn bỏ ra 100 tỷ đồng để đầu tư trung tâmnguyên phụ liệu hơn 8ha tại Dĩ An, Bình Dương vào năm 2009 nhưng rồi hoạt động không hiệu quả.

Trong khi đó, ngay từ đầu những năm 2000, Trung Quốc đã hình thành khoảng 146 cụm may mặc, tậptrung chủ yếu ở Chiết Giang, Sơn Đông, Quảng Đông... đủ khả năng cung ứng nguyên phụ liệu cho ngànhcông nghệ may mặc tại chỗ lẫn thế giới. Và ngay từ năm 2009, Việt Nam đã trở thành một trong 3 thịtrường nhập khẩu vải lớn nhất từ Trung Quốc.

Câu hỏi đặt ra là làm sao để ngành công nghiệp này không phụ thuộc vào Trung Quốc? Ông DiệpThành Kiệt, Phó chủ tịch Hội Dệt May Thêu Đan TP HCM, cho rằng để lập vùng nguyên phụ liệu cho cácngành nghề, những người cầm trịch cần phải cân nhắc kỹ lưỡng để định vị rõ nên tập trung vào khâunào, TP HCM làm gì, Bình Dương theo hướng nào?... Nếu tỉnh nào cũng chạy theo công nghiệp hỗ trợhay lập vùng nguyên phụ liệu như nhau thì dễ rơi vào tình trạng bát nháo.

Hiện tại, một số địa phương đang lên kế hoạch để lập ngành công nghiệp hỗ trợ để phục vụ cho cácnhà sản xuất lớn. Điển hình như Bình Dương vừa quy hoạch khu công nghiệp hỗ trợ 300 ha/1000 ha tạiKhu công nghiệp Bàu Bàng (dành cho ngành giấy, giày...).

Tỉnh Bình Dương cùng các doanh nghiệp và đại diện Hiệp hội Gỗ - Mỹ nghệ của tỉnh cũng đang trongquá trình thăm dò để tạo ra vùng sản xuất tập trung cho ngành gỗ, nhằm tạo ra chuỗi cung ứng khépkín phục vụ nhu cầu của doanh nghiệp.