Ngành thép tồn kho cao nhưng vẫn nhập siêu

Theo thông lệ thì cứ vào quý IV hàng năm, giá thép có xu hướng tăng vì bắt đầu mùa xây dựng, nhu cầu thép tăng mạnh. Thế nhưng với tình hình kinh tế chung ảm đạm, doanh nghiệp thép vẫn tăng tồn kho trong khi nhập siêu, đặc biệt là từ Trung Quốc, vẫn không có dấu hiệu giảm.

Theo con số thống kê của Hiệp hội Thép Việt Nam (VSA), tình hình sản xuất kinh doanh toàn ngành 9 tháng vừa qua thấp hơn so với cùng kỳ năm 2011 khoảng 10%. Lượng thép tồn kho ước tính 330.000 tấn, chủ yếu là thép xây dựng. Con số này tăng hơn 10.000 tấn so với ước tính trước đó của chính VSA.

Mặc dù lượng tồn kho lớn như vậy nhưng trong 9 tháng qua, thép Trung Quốc được nhập khẩu vào Việt Nam là hơn 5 triệu tấn. Riêng thép P8 và P12 lượng nhập khẩu tăng 557% so cùng kỳ năm ngoái. Điều này cho thấy phần nào khả năng cạnh tranh của thép Việt.

Đơn cử như sản phẩm thép cán nguội, mặc dù năng lực sản xuất 3,47 triệu tấn/năm hoàn toàn đủ đáp ứng nhu cầu 1,3 triệu tấn/năm trong nước, nhưng nửa đầu năm 2012 đã có hơn 50.000 tấn thép cán nguội được nhập khẩu. Nếu tính giá thành bị đội lên do thuế được tăng từ 0% lên 5% trong cùng khoảng thời gian, lượng thép nhập về cho thấy sức cạnh tranh rất yếu của thép cán nguội trong nước.

Có nhiều giải pháp mà các cơ quan quản lý đưa ra nhằm giúp bảo vệ nền công nghiệp thép trong nước như dự kiến tăng thuế từ 5% lên 10% đối với một số loại như các sản phẩm của thép không gỉ cán phẳng, có chiều rộng dưới 600mm; các loại ống và ống dẫn khác bằng sắt hoặc thép (được hàn, tán bằng đinh hoặc ghép với nhau bằng cách tương tự), có mặt cắt hình tròn, đường kính mặt cắt ngoài trên 406,4 mm; phụ kiện ghép nối cho ống và ống dẫn (khớp nối, khuỷu, măng sông), bằng sắt hoặc thép...

Ngoài ra, các đơn vị này cũng lập nên hàng rào phi thuế quan như quy trình chất lượng, đặc điểm kỹ thuật của mặt hàng thép nhập khẩu.

Tuy nhiên, việc cần làm nhất là phải nâng cao năng lực của các doanh nghiệp thép, thậm chí để một số doanh nghiệp rời bỏ cuộc chơi hoặc bán lại cho những nhà đầu tư có khả năng chứ không nên đặt trọng tâm vào hàng rào thuế quan hay phi thuế quan. Về lâu dài, theo lộ trình cam kết WTO và AFTA, Việt Nam sẽ phải dần gỡ bỏ hàng rào thuế quan và thị trường sẽ dành cho những đơn vị có hiệu quả nhất.

Nguồn VnEconomy