Ngành điều Việt Nam có nguy cơ mất vị trí số 1 thế giới do diện tích trồng giảm

Theo Hiệp hội Điều Việt Nam (Vinacas), xuất khẩu điều 2012 ước đạt 1,45 tỷ USD, cao nhất từ trước đến nay và tiếp tục đứng đầu thế giới. Tuy nhiên, ngành điều đang có nguy cơ đánh mất vị trí số 1 do diện tích trồng điều đang ngày càng sụt giảm mạnh.

Thống kê vài năm trở lại đây, diện tích trồng điều giảm khoảng 12.000ha/năm vì cây điều bị thay thế bởi các loại cây trồng có giá trị kinh tế cao hơn như cà phê, cao su. Năng suất và sản lượng cũng giảm sút, dẫn đến thiếu nguyên liệu cho chế biến. Để có đầu vào, trong năm qua các doanh nghiệp đã nhập khẩu đến 40% nguyên liệu điều thô từ Campuchia và các nước châu Phi.

Đáng chú ý, hiện nay có tình trạng các doanh nghiệp FDI trong ngành điều thay vì sản xuất lại chuyển hướng sang nhập khẩu điều thô để cung cấp cho các doanh nghiệp trong nước.

Để có nguyên liệu chế biến và sản xuất, nhiều doanh nghiệp Việt Nam phải mua lại nguyên liệu từ các doanh nghiệp FDI hoặc nhận gia công chế biến cho các doanh nghiệp này. Do vậy, tuy giá điều xuất khẩu cao nhưng lợi nhuận doanh nghiệp thấp.

Trong khi đó, người trồng điều chỉ xem cây điều là loại cây trồng trên những loại đất không trồng được cây khác. Các đơn vị quản lý xem điều là cây dùng để phủ xanh đất trống đồi trọc hơn là cây công nghiệp có giá trị xuất khẩu cao.

Do vậy, các dự án lớn dùng ngân sách để phát triển ngành điều tuy có nhưng chưa được thực hiện, không có chiến lược phát triển bền vững khiến điều Việt Nam không có vị trí trên bản đồ thế giới.

Do nắm được điểm yếu của các quốc gia xuất khẩu, các sàn hàng hóa trên thế giới đã thực hiện đầu cơ khiến giá các loại nông sản đang giao dịch trên thị trường đều không đúng giá trị thực. Do vậy, giá cả liên tục bị điều chỉnh lên xuống gây khó khăn cho các doanh nghiệp lẫn người trồng điều.

Sự bấp bênh này dẫn đến việc nông dân chạy theo những cây có giá trị cao, gây bất ổn về sản lượng và nền sản xuất trong nước.

Trước tình trạng trên, nếu các đơn vị liên quan trong ngành điều như nông dân, nhà khoa học, nhà quản lý, doanh nghiệp không xây dựng mối liên kết, canh tân lại hoạt động trồng trọt, cây điều Việt Nam sẽ mất dần vị thế trên thị trường thế giới.

Nguồn Sài Gòn đầu tư