Ngân hàng Nhà nước hút tiền ra khỏi hệ thống ngân hàng

Theo số liệu thống kê của Công ty chứng khoán KIS Việt Nam (KIS), trong tháng 12, Ngân hàng Trung Ương  đã thực hiện hút ròng tổng cộng 46,4 nghìn tỷ đồng ra khỏi hệ thống ngân hàng thông qua kênh repo*.

Cụ thể, Ngân hàng Trung Ương chỉ bơm ra 60,8 nghìn tỷ đồng thông qua các hợp đồng repo mới với kỳ hạn 14 ngày để phần nào hấp thụ 107,1 nghìn tỷ đồng của các hợp đồng repo đáo hạn. Bên cạnh đó, tháng 12 vắng bóng các hoạt động phát hành tín phiếu kho bạc (TPKB).

Đặc biệt, trong suốt tháng 12, Ngân hàng Trung Ương chỉ sử dụng các hợp đồng repo với kỳ hạn 14 ngày trên thị trường mở. Trong khoản thời gian thiếu hụt thanh khoản trầm trọng trên thị trường tiền tệ vào đầu tháng 12, Ngân hàng Nhà nước tập trung bơm tiền ra thị trường thông qua kênh repo, nhưng sau đó họ gần như dừng chào thầu các hợp đồng repo mới vào nửa cuối tháng.

Do đó, tổng các khoản repo đáo hạn vượt xa tổng mức các hợp đồng repo mới được chào thầu vào nửa sau tháng 12. Bên cạnh đó, lãi suất cho vay của các hợp đồng repo kỳ hạn 14 ngày là không đổi so với trước đó, ở mức 4%.

Bên cạnh việc rút ròng của Ngân hàng Nhà nước, số liệu thống kê của KIS còn chỉ ra rằng lãi suất qua đêm liên ngân hàng rơi mạnh xuống mức thấp nhất năm 2019.

Trong tháng 12/2019, lãi suất ngắn hạn trên thị trường liên ngân hàng (LNH) giảm mạnh trong khi lãi suất với kỳ hạn dài hơn lại ít nhạy cảm hơn. Cụ thể, lãi suất qua đêm ghi nhận thấp nhất trong năm 2019 ở mức 1,43% so với 3,93% trong tháng 11. Có thể thấy lãi suất qua đêm biến động mạnh trong thời điểm cuối năm khi dao động liên tục chạm các mức giới hạn trên và giới hạn dưới của biên độ lãi suất từ 2% - 4.5%. Bên cạnh đó, các lãi suất ngắn hạn khác với kỳ hạn 1 tuần, 2 tuần, và 1 tháng cũng lần lượt giảm mạnh về mức 2,29% (-184 điểm cơ bản), 3,12%(-110 điểm cơ bản), và 3,9% (-14 điểm cơ bản).

Ngược lại, lãi suất với các kỳ hạn dài hơn lại ít biến động hơn. Cụ thể, lãi suất LNH với kỳ hạn 3 tháng và 9 tháng lần lượt tăng lên 5,1% (+53 điểm cơ bản) và 5,86% (+116 điểm cơ bản), trong khi lãi suất 6 tháng lại giảm 4,64% (-33 điểm cơ bản).

Dựa trên giá trị giao dịch trên thị trường LNH, tổng lượng giao dịch trong tháng 12 tăng vọt 22,6% so với tháng 11, đạt mức 1.270,1 nghìn tỷ đồng. Trong đó, giao dịch trên thị trường tập trung chủ yếu ở kỳ hạn qua đêm với giá trị giao dịch đạt 868,8 nghìn tỷ đồng, chiếm 68,37% tổng giá trị giao dịch.

Phân tích của KIS cho thấy mặc dù lãi suất qua đêm đã giảm thấp hơn mức giới hạn dưới của biên lãi suất, Ngân hàng Trung Ương vẫn chưa sử dụng công cụ tín phiếu kho bạc để hút bớt thanh khoản ra khỏi thị trường. Các lí do chủ yếu cho việc duy trì thanh khoản cao đối với hệ thống ngân hàng cũng như lãi suất ngắn hạn ở mức thấp có thể bắt nguồn từ nhu cầu tăng vốn và cho vay ngắn hạn cao của các ngân hàng thương mại quốc doanh.

(*)Hợp đồng Repo (Repurchase Agreement) còn gọi là thỏa thuận mua lại là hợp đồng mua bán chứng khoán với cam kết của người bán sẽ mua lại chứng khoán đó từ người mua với một mức giá được xác định vào một ngày cụ thể trong tương lai.

►Ngân hàng phá sản được không?

►Vì sao các ngân hàng đua phát hành chứng chỉ tiền gửi lãi suất cao?