Ngân hàng ACB: Lợi nhuận tăng, nợ xấu giảm

Trước năm 2012, ACB luôn nằm trong nhóm những ngân hàng cổ phần có lợi nhuận cao nhất, trong khoảng từ năm 2008-2010 ngân hàng này đạt lợi nhuận hơn 2.000 tỷ đồng. Đặc biệt trong năm 2011, ACB đạt mức lợi nhuận trước thuế cao nhất 4.202 tỷ đồng.

Nhưng năm 2012 là một bức tranh màu tối của ACB. Hai trong số những lãnh đạo cao cấp của ngân hàng này là ông Nguyễn Đức Kiên và ông Lý Xuân Hải đã vướng vào vòng lao lý. Chưa hết, ngân hàng nhà nước yêu cầu các ngân hàng thương mại phải tất toán và chấm dứt việc huy động vàng của khách hàng. Điều này đã trực tiếp ảnh hưởng đến tình hình kinh doanh của ACB.

Ngân hàng này lỗ hơn 1.863,6 tỷ đồng từ hoạt động kinh doanh ngoại hối và vàng, lỗ 273 tỷ từ mua bán chứng khoán đầu tư. Lợi nhuận trước thuế của ngận hàng trong năm 2012 chỉ còn 1.042 tỷ đồng, bằng ¼ so với năm 2011. Tổng tài sản của ngân hàng cũng giảm mạnh từ mức 181 nghìn tỷ đồng năm 2011 xuống chỉ còn 176 nghìn tỷ đồng trong năm 2012. Theo báo cáo tài chính kiểm toán năm 2012, dư nợ của ACB tới 6 công ty của ông Nguyễn Đức Kiên là hơn 7.400 tỷ đồng. Những năm tiếp theo từ 2013-2016, ACB tiếp tục vật lộn với nhiều khó khăn chủ yếu liên quan đến việc trích lập dự phòng các khoản vay của nhóm 6 công ty trên.

ACB đang trở lại

Nhưng năm 2017 là một câu chuyện khác. Cổ phiếu của ACB đã tăng 2,33 lần trong năm 2017. Cổ phiếu tăng giá thường phản ánh tình hình hoạt động của một ngân hàng đang tốt lên.

Biểu đồ giá cổ phiếu ACB. Ảnh: VnDirect

Chỉ tính riêng trong quý III/2017, ACB đạt lợi nhuận trước thuế đạt 742 tỷ đồng (tăng 11,2% so với quý II, tăng 78,4% so với cùng kỳ năm ngoái). Lũy kế 9 tháng/2017 đạt 2.004 tỷ đồng lợi nhuận trước thuế (tăng 61,1% so với cùng kỳ năm ngoái), hoàn thành 90,9% kế hoạch năm là 2.205 tỷ đồng (tăng 32,2% so với cùng kỳ năm ngoái).

Thu nhập lãi 9 tháng của ACB tăng 22,8% so với cùng kỳ năm ngoái dựa trên tăng trưởng tín dụng so với quý trước và tỷ lệ thu nhập lãi thuần (NIM) cải thiện.

Thu nhập ngoài lãi đạt đạt 1.911 tỷ đồng trong 9 tháng 2017, tăng gấp 5,45 lần so với cùng kỳ năm ngoái. Kết quả đáng chú ý này chủ yếu nhờ hoàn nhập dự phòng 206 tỷ đồng trái phiếu doanh nghiệp của Vinalines trong năm 2017. Điều này là hoàn toàn trái ngược so với năm ngoái, khi đó ACB phải trích lập dự phòng 493 tỷ đồng trái phiếu này trong 6T2016. Thu nhập khác đạt 450 tỷ đồng trong 3 quý đầu năm 2017 so với 128 tỷ đồng trong cùng kỳ năm ngoái nhờ thu hồi nợ xấu đã xóa trước đây.

Về chi phí, chi phí hoạt động trong quý III chỉ bằng 79% trung bình 6 tháng 2017, do trong 6 tháng 2017, ngân hàng đã trích lập dự phòng các khoản phải thu khác là 649 tỷ đồng (chủ yếu liên quan đến các khoản nợ xấu nhóm 6 công ty) đến quý III/2017, khoản trích lập dự phòng này giảm còn 19 tỷ đồng.

Về chất lượng tài sản, tỷ lệ nợ xấu của ACB đã về mức 1,05% tính đến tháng 9/2017, so với mức 1,1% của quý trước đó hoặc 1,12% của năm trước. Tỷ lệ nợ xấu "Nhóm 5" đã giảm xuống còn 0,5% từ mức 0,8% vào năm trước và 0,6% trong quý vừa qua, đây là kết quả rất đáng khích lệ. Ngân hàng chưa cập nhật danh mục đầu tư trái phiếu VAMC mới nhất, nhưng dựa trên dữ liệu trong 6 tháng 2017, ACB đã trích lập dự phòng khoản trái phiếu này thêm 883 tỷ đồng. Liên quan đến khoản nợ và phải thu của nhóm 6 công ty, dư nợ thuần tính đến ngày 30.6.2017 là 558 tỷ đồng, cải thiện đáng kể so với 1.564 tỷ đồng cuối năm 2016 và 4.486 tỷ đồng vào cuối năm 2015 nhờ ACB đẩy mạnh trích lập dự phòng trong giai đoạn năm 2015-2017.

Triển vọng lạc quan trong năm 2018

SSI Retail Research điều chỉnh tăng ước tính lợi nhuận trước thuế năm 2017 lên 2.290 tỷ đồng (tăng 37,4% so với cùng kỳ năm ngoái) nhờ tăng trưởng tín dụng cao ở mức 20% so với cùng kỳ năm ngoái và tỷ lệ NIM tăng nhẹ lên 3,5% (so với năm 2016 là 3,4%). Chi phí trích lập dự phòng rủi ro tín dụng ước tính tăng 112% so với cùng kì năm ngoái lên 2.600 tỷ đồng vào năm 2017 vì SSI Retail Research ước tính ngân hàng sẽ hoàn thành việc trích lập dự phòng Nhóm 6 công ty là 1.521 tỷ đồng, cũng như phần còn lại của trái phiếu VAMC là 1.070 tỷ đồng.

Trong năm 2018, SSI Retail Research đã điều chỉnh tăng ước tính lợi nhuận trước thuế của ACB đạt 5.249 tỷ đồng (tăng 129% so với cùng kỳ năm ngoái), chủ yếu nhờ ACB không còn gánh nặng nợ trong quá khứ đã từng khiến ngân hàng gặp khó khăn. Việc xử lý nợ cũ sẽ hoàn tất vào cuối năm 2017. SSI Retail Research đánh giá tổng lợi nhuận từ HĐKD có thể tăng 10,2% so với cùng kỳ năm ngoái lên 11.740 tỷ đồng, chi phí dự phòng cũng có thể giảm 67% so với cùng kỳ năm ngoái chỉ còn 855 tỷ đồng so với 2.600 tỷ đồng trong năm 2017 với giả định rằng tỷ lệ nợ xấu duy trì ở mức 1,1% vào năm tới so với 0,9% trong năm 2017, chi hoạt động cũng chỉ tăng nhẹ do không còn gánh nặng chi phí dự phòng các khoản phải thu từ nhóm 6 công ty.

SSI Retail Research đánh giá cao ACB ở khả năng ngân hàng sẽ hoàn thành xử lý nợ xấu trong năm nay và tỷ lệ nợ xấu giảm, giúp SSI Retail Research kỳ vọng lợi nhuận ngân hàng này sẽ tăng mạnh vào năm 2018.