Nền kinh tế nhập siêu trở lại là do yếu tố chu kỳ

Trong tháng 5/2024, kim ngạch xuất khẩu tăng mạnh 5,7% so với tháng trước, hồi phục sau khi giảm trong tháng 4. Mức tăng trưởng xuất khẩu so với cùng kỳ cũng khả quan, phục hồi từ mức tăng 10,2% trong tháng 4 lên 15,8% trong tháng 5. Khoảng 70% của mức tăng tổng thể so với cùng kỳ được ghi nhận từ mức tăng mạnh 39,7% trong xuất khẩu sản phẩm công nghệ. Xuất khẩu các mặt hàng nông nghiệp và gỗ cũng tăng mạnh so với cùng kỳ trong khi xuất khẩu máy móc ghi nhận mức tăng thấp hơn nhưng đang trên đà cải thiện so với các tháng trước. 

Ước tính của Tổng cục Thống kê cho thấy, nhập khẩu tăng mạnh hơn xuất khẩu trong tháng 5/2024, tăng 29,9% so với cùng kỳ và tăng 12,8% so với tháng trước. Trong đó, nhập khẩu nguyên liệu sản xuất hàng điện tử, nguyên phụ liệu cho dệt may ghi nhận mức tăng trưởng hai chữ số so với cùng kỳ và tháng trước. Nổi bật hơn là nhu cầu nhập khẩu máy móc thiết bị, tăng 22,3% so với cùng kỳ trong tháng 5, cao hơn mức tăng 16,0% trong tháng 4. Nhập khẩu của 3 nhóm hàng này đóng góp khoảng 54% vào mức tăng tổng thể.

Theo góc nhìn của Công ty Chứng khoán Rồng Việt (VDSC), mặc dù xuất nhập khẩu phục hồi nhưng điều được quan tâm nhiều hơn là cán cân thương mại đảo chiều từ thặng dư sang thâm hụt trong tháng 5/2024, lần đầu tiên kể từ tháng 5/2022. Trong đó, thặng dư thương mại của khối FDI thu hẹp còn 2,4 tỉ USD, đồng thời, thâm hụt thương mại của khối trong nước mở rộng lên 3,4 tỉ USD. Nhập siêu hàng hóa trong tháng 5/2024 không nằm ngoài dự đoán khi xem xét tính chu kỳ của thương mại hàng hoá. 

VDSC cho biết, trong 6 năm trở lại đây (2019-2024), tháng 5 thường chứng kiến mức nhập siêu cao do nhu cầu nhập khẩu tăng lên để phục vụ sản xuất và tiêu dùng trong nửa cuối năm. Dữ liệu theo năm cho thấy nhập khẩu tăng mạnh hơn xuất khẩu trong tháng 5/2024, tuy nhiên, VDSC đánh giá điều này không phản ánh thực chất về sự phục hồi của hoạt động thương mại. Nếu so sánh quy mô xuất nhập khẩu của tháng 5/2024 với cùng kỳ năm 2022, tăng trưởng xuất khẩu và nhập khẩu lần lượt là 6,3% và 2,9%. Điều này có nghĩa là khi so với mức nền cao của năm 2022 thì tốc độ phục hồi của xuất khẩu vẫn cao hơn nhập khẩu. 

Nếu điều chỉnh cho yếu tố mùa vụ, Goldman Sachs ước tính cán cân thương mại trong tháng 5/2024 thặng dư 1 tỉ USD thấp hơn mức thặng dư 1,6 tỉ USD trong tháng 4. Do đó, việc nhập siêu trở lại trong tháng 5/2024 không phải là yếu tố đáng quan ngại.

Báo cáo về Chỉ số Nhà Quản trị Mua hàng  (PMI) tháng 5 của S&P Global cho thấy số lượng đơn đặt hàng mới tiếp tục tăng mạnh trong tháng 5 khi tình trạng nhu cầu mạnh lên đã giúp các công ty thu hút được khách hàng mới và các đơn đặt hàng mới. Tuy nhiên, tốc độ tăng là chậm hơn một chút so với tháng 4. Trong khi đó, số lượng đơn đặt hàng xuất khẩu mới cũng tăng, mặc dù mức độ tăng là thấp hơn so với tổng số lượng đơn đặt hàng mới. Tổng số lượng đơn đặt hàng mới tăng đã khuyến khích các nhà sản xuất nâng cao sản lượng tháng thứ hai liên tiếp. Hơn nữa, tốc độ tăng đã nhanh hơn và trở thành nhanh nhất kể từ tháng 9/2022. 

Có thể bạn quan tâm 

Bộ Tài chính: CPI vẫn nằm trong mức kiểm soát