Năm 2020, tỷ giá và lãi suất sẽ diễn biến như thế nào?

Cán cân thanh toán tổng thể thặng dư và rủi ro bị Mỹ đưa vào danh sách thao túng tiền tệ sẽ giúp VND không mất giá mạnh trong năm 2020

Việt Nam có cán cân thanh toán tổng thể thặng dư kể từ năm 2016 đến nay là đặc điểm khác biệt so với năm 2015 và 2007-2011 (giai đoạn VND mất giá mạnh). Sự thặng dư đến từ cả cán cân vãng lai và cán cân vốn. Dự báo cán cân thanh toán tổng thể sẽ tiếp tục thặng dư ở mức cao trong năm 2020, chủ yếu nhờ xuất siêu, dòng vốn FDI và nguồn kiều hối ổn định.

Áp lực đối với tỷ giá năm 2020 sẽ đến từ xu hướng tiếp tục yếu đi của đồng NDT (dự báo sẽ mất giá thêm 3-4% nếu chiến tranh thương mại Mỹ-Trung leo thang) và các đồng tiền thị trường mới nổi khác khiến sức cạnh tranh của hàng xuất khẩu Việt Nam suy giảm. Tuy nhiên, rủi ro Việt Nam bị Mỹ đưa vào danh sách “thao túng tiền tệ” là một rủi ro lớn, buộc NHNN phải thận trọng trong việc giảm giá mạnh VND. Dự báo VND sẽ giảm giá tối đa khoảng 2% trong năm 2020.

Mặt bằng lãi suất 2020 sẽ không tăng thêm, có thể giảm nhẹ nếu NHNN tiếp tục cắt giảm lãi suất điều hành

Ngoài ra, mặt bằng lãi suất huy động có diễn biến tăng (khoảng 20 điểm, chủ yếu ở nhóm NHTMCP trung và nhỏ) trong 10 tháng đầu năm 2019 trước khi giảm mạnh trong tháng11 do quyết định điều chỉnh trần lãi suất huy động của NHNN.

Thách thức lớn cho việc điều hành chính sách tiền tệ năm 2020 đến từ xu hướng bật tăng trở lại của lạm phát. Dù CPI có thể sẽ không tăng cao lên mức quá rủi ro nhưng cũng là một trở ngại khiến NHNN khó mạnh tay trong việc cắt giảm thêm các loại lãi suất điều hành như trần lãi suất huy động, lãi suất OMO, lãi suất tín phiếu…, nhất là trong nửa đầu 2020.

Trên cơ sở đó, BVSC dự báo mặt bằng lãi suất năm 2020 nhiều khả năng sẽ ổn định, không tăng thêm so với cuối 2019. Trong kịch bản lạm phát hạ nhiệt dần trong nửa sau của năm 2020, NHNN sẽ có dư địa để xem xét cắt giảm các loại lãi suất điều hành nếu tăng trưởng GDP chậm lại đáng kể.

Mặt bằng lãi suất huy động nói chung sẽ vẫn duy trì ở mức như hiện tại, khó có khả năng giảm sâu tại các ngân hàng chưa đáp ứng được các yêu cầu về hệ số an toàn vốn (bắt đầu từ 2020, Basel II được áp dụng cho toàn bộ hệ thống và hiện mới chỉ có khoảng 18/38 ngân hàng đạt chuẩn này) cũng như lộ trình giảm dần tỷ lệ vốn ngắn hạn cho vay trung và dài hạn từ mức 40% hiện nay về mức 30% kể từ 1/10/2022.