“Mục tiêu tiếp cận khoa học tiên tiến từ khối FDI còn lâu mới đạt"

“Việt Nam kỳ vọng rất lớn vào việc các doanh nghiệp đầu tư trực tiếp nước ngoài (FDI) sẽ góp phần tích cực chuyển giao công nghệ tiên tiến, nâng cao trình độ, kinh nghiệm, kỹ năng quản lý cho các doanh nghiệp trong nước. Tuy nhiên, kỳ vọng trên hầu như còn khá lâu mới đạt mục tiêu này.".

Nhận định trên được đưa ra tại Báo cáo "Kết quả sản xuất kinh doanh của doanh nghiệp có vốn đầu tưnước ngoài tại Việt Nam giai đoạn 2000-2013," do Tổng cục Thống kê thực hiện.

Theo Báo cáo, các doanh nghiệp FDI chủ yếu tập trung đầu tư vào hoạt động gia công, lắp ráp; nguyênvật liệu chủ yếu nhập ngoại nên giá trị gia tăng chưa cao, điểm hình là các hoạt động lắp ráp ôtô,xe máy, điện-điện tử, may mặc, da giày.

Trong khi đó, Việt Nam lại là một nước có thế mạnh về nông nghiệp thì tỷ trọng vốn đầu tư của khốingoại vào ngành nông, lâm, thủy sản lại rất thấp và có xu hướng giảm dần (năm 2000 chiếm 0,6% tổngvốn FDI và giảm xuống còn 0,3% năm 2013)

Bên cạnh đó, tỷ lệ doanh nghiệp 100% vốn nước ngoài (thời điểm 21/12/2013) chiếm 83% và chỉ có 17%là doanh nghiệp liên doanh. Tuy nhiên, thời điểm năm 2000 tỷ lệ doanh nghiệp 100% vốn nước ngoàichỉ còn chiếm 56%.

Đánh giá từ nhóm nghiên cứu cho rằng, tỷ lệ trên cho thấy mô hình liên doanh không hấp dẫn với cácnhà đầu tư nước ngoài hoặc khi mới thành lập là liên doanh chỉ để tận dụng các điều kiện thuận lợicủa các đối tác trong nước về đất, miễn giảm thuế và các ưu đãi khác. Sau đó, họ dần dần mua lạitoàn bộ cổ phần để trở thành doanh nghiệp 100% vốn nước ngoài.

Kết quả từ khảo sát nghiên cứu cũng cho thấy, các doanh nghiệp FDI hiện nay chủ yếu tập trung vàocác ngành, lĩnh vực sử dụng nhiều lao động phổ thông có chi phí nhân công thấp.

"Mặc dù đầu tư nước ngoài vào Việt Nam được gần 30 năm, nhưng chủ yếu tập trung vào ngành côngnghiệp chế biến chế tạo, khai thác dầu khí, gia công, lắp giáp với các trang thiết bị, dây chuyềncông nghệ trung bình hoặc đã lạc hậu," Báo cáo chỉ ra.

Không chỉ có vậy, trong quá trình hoạt động, không ít các doanh nghiệp FDI đã không thực hiện hoặcthực hiện chưa đầy đủ các cam kết khi đăng ký kinh doanh về đầu tư trang thiết bị, xử lý chất thải,bảo vệ môi trường.