M&A 2013: Những ngân hàng nào sẽ được "xướng" tên?

Hoạt động mua bán và sáp nhập (M&A) trong ngành ngân hàng đã không còn xa lạ ở nước ta. Nămngoái, SHB và Habubank đã hợp nhất thành ngân hàng SHB, bên cạnh việcTienPhongBank bán cổ phần cho Tập đoàn DOJI và Vietinbank bán cổphần cho Mitsubishi UFJ. Năm 2011, ba ngân hàng SCB - TinNghiaBank và FicomBank đãhợp nhất thành Ngân hàng TMCP Sài Gòn (SCB).

Có thể thấy, hoạt động mua bán, sáp nhập, hợp nhất thực sự đã giúp hệ thống ngân hàng trở nênlành mạnh hơn. Habubank từ một ngân hàng trong diện bắt buộc phải tái cơ cấu, dưới "bàn tay" chủtịch Đỗ Quang Hiển, SHB mới đã trích lập hết các khoản dự phòng rủi ro cho Habubank và đến quý 4vừa qua ngân hàng sau hợp nhất đã bắt đầu có lãi.

Hay TienPhongBank, cũng từ một ngân hàng yếu kém phải tái cơ cấu, sau khi được DOJI bơm tiền,TienPhongBank đã hoạt động mạnh trở lại với mức tăng trưởng tín dụng đạt 15%, huy động tăng 28% vànợ xấu xuống dưới 5%. SCB thì sau 1 năm hợp nhất đã có lãi xấp xỉ 82 tỷ đồng trong năm 2012.

Kết thúc năm 2012, vẫn còn 4 trong số 9 ngân hàng thuộc diện tái cơ cấu, bên cạnh nhiều ngânhàng phát đi tín hiệu dù không thuộc diện phải tái cơ cấu bắt buộc cũng sẽ tìm kiếm đối tác để đẩymạnh hoạt động. Người ta dự báo rằng, hoạt động M&A trong ngành ngân hàng sẽ vô cùng sôi độngtrong năm nay.

Quả thật, vừa khởi đầu năm mới, TrustBank đã "nổ phát súng" đầu tiên mở màn chohoạt động M&A ngành ngân hàng. Là 1 trong 9 ngân hàng yếu kém, TrustBank đã được NHNN chấpthuận cho tự tái cơ cấu. Ngân hàng này đã tìm được đối tác chiến lược là Tập đoàn Thiên Thanh đểbán gần 10% cổ phần và 75% cổ phần cho 20 cổ đông khác. Theo lộ trình, Thiên Thanh sẽ bơm tiền quanhiều giai đoạn để TrustBank thực hiện tái cơ cấu.

Ngay sau TrustBank, Eximbank và Sacombank - hai ngân hàng TMCP nằm trong top 10ngân hàng mạnh nhất Việt Nam, bất ngờ tuyên bố lên kế hoạch sáp nhập trong vòng 3 - 5 năm tới. Khởiđầu cho chương trình này, hai ngân hàng ký biên bản hợp tác toàn diện. Sacombank và Eximbank khôngphải ngân hàng yếu kém, cũng không phải có các vấn đề về quản trị vi phạm nghiêm trọng pháp luật đểbị bắt buộc tái cơ cấu, mà đơn thuần là bởi lãnh đạo hai ngân hàng này muốn hợp nhất để phát triểnthành 1 ngân hàng có quy mô lớn, phù hợp với tiến trình hội nhập của Việt Nam với thế giới.

Câu hỏi tiếp theo là, liệu sau TrustBank và Eximbank - Sacombank, sẽ đến lượt ngân hàng nào côngbố tìm kiếm đối tác để bán cổ phần hay sáp nhập? Câu trả lời chắc chắn là những cái tên đã đượcnhắc nhiều trong năm 2012 nhưng chưa thực hiện tái cơ cấu.

Hồi tháng 12 năm ngoái, WesternBank,1 trong 3 ngân hàng yếu kém còn lại chưatái cơ cấu (gồm WesternBank, Navibank, GP.Bank) phát đi thông cáo cho biết đã được Thủ tướng đồng ýphê duyệt Đề án hợp nhất giữa WesternBank và Tổng công ty Tài chính Cổ phần Dầu khí - PVFC. Dùrằng, PVFC sau đó đã lên tiếng phủ nhận thông tin đó chưa chính xác, và rằng PVFC chưa nhận đượcvăn bản nào từ NHNN về vấn đề này, nhưng người ta vẫn hiểu rằng, "mối duyên" giữa WesternBank vàPVFC không phải là tin đồn.

Theo một số nguồn tin, ngay sau Tết Nguyên đán, WesternBank sẽ tổ chức ĐHCĐ về vấn đề tái cơcấu. Rất có thể, vấn đề hợp nhất như ngân hàng này đã từng "đánh tiếng" sẽ được nhắc đến.

Sau WesternBank sẽ đến lượt Navibank? Rất có thể. Vì ngân hàng này từ năm ngoáiđã được NHNN chấp thuận phương án tự tái cơ cấu. Rất có thể Navibank cũng sẽ đi theo con đường củaTrustBank và TienPhongBank.

Thêm một trường hợp nữa dự kiến cũng sẽ thực hiện M&A trong năm nay đó làHDBank và DaiABank. Cũng giống như trường hợp của Sacombank -Eximbank, hai ngân hàng này không thuộc diện phải tái cơ cấu vì yếu kém, mà vì muốn phát triển mạnhhơn nữa.

Hồi tháng 10 năm ngoái đã có tin rằng NHNN đã chấp thuận cho DaiABank hợp nhất với HDBank, lạicó tin rằng HDBank sẽ mua lại một ngân hàng khác. Hai ngân hàng đã có kế hoạch ĐHCĐ về tái cơ cấuchỉ cách nhau 1 ngày, song sau đó lại cùng hoãn. Dù rằng 2 ngân hàng này lên tiếng phủ nhận việcsáp nhập, hợp nhất, nhưng người ta cũng hiểu rằng, những thông tin như vậy không phải ngẫu nhiên màcó.

Dù có chuyện mua bán hay sáp nhập hay không giữa hai ngân hàng này, có lẽ thị trường cũng khôngphải chờ quá lâu để có được câu trả lời, bởi NHNN đã ra chỉ thị yêu cầu các ngân hàng phải cóphương án tái cơ cấu trình NHNN trước ngày 28/2/2013 (nội dung của Chỉ thị 01/NHNN).

Trường hợp của GP.Bank, 1 trong 3 ngân hàng còn lại chưa tái cơ cấu vẫn là mộtẩn số đến nay chưa có lời giải. Thông tin về việc ngân hàng này sẽ tự tái cơ cấu hay tìm biện phápkhác để thực hiện tái cơ cấu vẫn chưa xuất hiện. Song có điều chắc chắn trong năm 2013, GP.Bank sẽphải thực hiện tái cơ cấu theo "lệnh" của NHNN.

Ngoài các trường hợp kể trên, rất có thể sẽ có thêm nhiều trường hợp khác, không chỉ đơn thuầnlà ngân hàng mà còn các tổ chức tín dụng khác sẽ thực hiện M&A trong năm nay. Công ty CP Tàichính Vinaconex - Viettel mới đây cho biết cũng sẽ tìm kiếm đối tác để M&A và đặt mục tiêu trởthành ngân hàng. Theo định hướng này, không loại trừ khả năng Vinaconex - Viettel sẽ sáp nhập vớimột ngân hàng.

Hiệu quả từ hoạt động M&A với hệ thống ngân hàng và nền kinh tế nói chung là rất tích cực,xét về mọi phương diện. NHNN mới đây cũng lên tiếng rất khuyến khích và tạo điều kiện thuận lợi chocác TCTD chủ động sáp nhập, hợp nhất, mua lại.