Lãi suất trái phiếu Chính phủ có xu hướng tăng

Tổng khối lượng phát hành trái phiếu chính phủ (TPCP) trong tháng 12/2014 đạt 8.202 tỷ đồng. Trong đó, khố lượng trái phiếu trúng thầu có kỳ hạn 3 năm đạt 5.055 tỷ đồng (chiếm 62% tổng khố lượng phát hành trong tháng), kỳ hạn 5 năm là 1.987 tỷ đồng, kỳ hạn 10 năm là 20 tỷ đồng, kỳ hạn 15 năm có khối lượng là 1.140 tỷ đồng.

Mặc dù tổng khối lượng phát hành TPCP tăng nhưng khối lượng TPCP huy động được đối với kỳ hạn dài từ 10 năm đến 15 năm giảm xuống chủ yếu do ngày 20/11/2014, NHNN ban hành Thông tư 36/2014/TT-NHNN về việc quy định các tỷ lệ đảm bảo an toàn trong hoạt động của tổ chức tín dụng, trong đó quy định rõ về các tỷ lệ tối đã của nguồn vốn ngắn hạn cho đầu tư  TPCP.

Thông tư 36 sẽ có hiệu lực từ tháng 2/2015, do đó, các NHTM cũng đang giảm dần tỷ lệ đầu tư vào nguồn TPCP dài hạn nhằm đảm bảo tỷ lệ đặt ra. Ngoài ra, tác động tâm lý sau khi Thông tư 36 được ban hành cũng là một yếu tố ảnh hưởng đến cầu mua TPCP.

Bên cạnh đó, nhu cầu đầu tư TPCP dài hạn của các NHTM giảm do các quy định về đầu tư tín dụng vào lĩnh vực bất động sản được nới lỏng. Theo Thông tư 36, hệ số rủi ro đối với các khoản vay khó đòi đối với lĩnh vực bất động sản được giảm từ 250% xuống 150%. Nhiều chuyên gia kinh tế nhận định việc giảm hệ số rủi ro cùng với việc tăng tỷ lệ vốn ngắn hạn đầu tư trung dài hạn đưuợc xem như một thông điệp của NHNN đối với việc mở rộng tín dụng đối với lĩnh vực này. Ngoài ra, theo báo cáo về tình hình kinh tế xã hội của Ủy ban Giám sát tài chính quốc gia, thị trường bất động sản đã có dấu hiệu phục hồi cũng là cơ sở cho các NHTM đẩy mạnh hoạt động tín dụng bất động sản thay vì đầu tư vào trái phiếu Chính phủ.

Cuối tháng 11/2014, Kho bạc Nhà nước được giao bổ sung huy động vốn phát hành TPCP thêm 30 nghìn tỷ đồng, trong đó tập trung vào việc cơ cấu lại kỳ hạn TPCP theo hướng giảm khối lượng huy động đối với TPCP ngắn hạn và tăng khối lượng huy động đối với TPCP dài hạn. Việc điều chỉnh kế hoạch này phù hợp với chiến lược mới trong huy động vốn trái phiếu kéo dài kỳ hạn phát hành và phù hợp với Nghị quyết của Quốc hội về việc tập trung phát hành trái phiếu chính phủ kỳ hạn dài từ 5 năm trở lên, bắt đầu từ năm 2015.

Lũy kế cả năm, khối lượng TPCP phát hành thành công có kỳ hạn từ 10 năm trở lên là 48 nghìn tỷ đồng, chiếm khoảng 20% tổng huy động vốn TPCP. Tuy nhiên, TPCP vẫn tập trung phần lớn vào kỳ hạn 2-5 năm.

Tháng 12/2014, lãi suất TPCP có xu hướng tăng so với tháng 11/2014. Cụ thể, mức lãi suất trung bình TPCP có kỳ hạn 3 năm khoảng 5,2%, tăng 0,3% so với tháng trước. Lãi suất trung bình TPCP có kỳ hạn 5 năm khoảng 5,95%/năm, tăng 0,6% so với tháng trước. Lãi suất trung bình TPCP có kỳ hạn 15 năm là 7.8%/năm, tăng 0,8% so với phiên phát hành cuối tháng 11/2014.

Tính chung cả năm 2014, lãi suất TPCP đã giảm tương đối mạnh so với năm 2013, với mức giảm từ 1%-2,5% so với mặt bằng chung lãi suất các kỳ năm 2013. Cụ thể, TPCP kỳ hạn 3 năm có mức lãi suất trung bình khoảng 5,9% (giảm 1,6% so với mức trung bình 7,5% năm 2013); kỳ hạn 5 năm khoảng 6% (giảm 2.5% so với mức trung bình 8,5% với năm 2013); kỳ hạn 10 năm khoảng 6,5% (giảm 2,3% so với mức trung 8,8% với năm 2013); kỳ hạn 15 năm khoảng 7,8% (giảm 1,2% so với mức trung bình 9% của năm 2013). Tuy nhiên, lãi suất có xu hướng tăng trở lại trong những tháng cuối năm 2014 cùng với khó khăn do quy định thắt chặt hơn đối với các nhà đầu tư vào TPCP, chủ yếu là các NHTM, số lượng phát hành các kỳ hạn bị giảm.

Nguồn Kinh tế Đô thị