Kiến nghị xác định lãi suất nợ quá hạn

Hiệp hội Ngân hàngViệt Nam (VNBA) vừa có văn bản gửi Tòa án Nhân dân tối cao và Viện kiểm sát Nhân dân tối cao phản ánh kiến nghị của các NHTM về việc xác định lại nợ quá hạn khi NHTM khởi kiện ra tòa án yêu cầu khách hàng thực hiện nghĩa vụ trả nợ.

Theo VNBA, nếu không xác định lãi suất nợ quá hạn, bên vay là doanh nghiệp sẽ cố tình không trả đúng hạn để hưởng lãi suất thấp.

Sau khi xét xử, bên vay là doanh nghiệp có nghĩa vụ trả nợ cho NHTM số tiền vay, bao gồm nợ gốc và tiền lãi tính theo lãi suất thỏa thuận được ghi trên hợp đồng tín dụng, các khế ước nhận nợ được ký kết giữa NHTM với bên vay tính đến ngày xét xử sơ thẩm. Đồng thời buộc bên vay tiếp tục trả tiền lãi quá hạn cho NHTM tính từ thời điểm kết thúc xét xử sơ thẩm trên số dư nợ gốc tương ứng cho đến khi bên vay thi hành án xong.

Tuy nhiên, việc xác định khoản tiền lãi vay quá hạn bên vay phải trả cho NHTM giữa tòa án và địa phương không thống nhất. Trong đó tòa án cho rằng số tiền lãi quá hạn bên vay phải trả cho NHTM tính từ thời điểm xét xử sơ thẩm đến ngày thi hành án xong sẽ được tính theo mức lãi suất cơ bản do NHNN quyết định.

Theo bà Trần Thị Hồng Hạnh, Tổng thư ký VNBA, cách này chưa phù hợp vì quan hệ tín dụng giữa NHTM với bên vay là quan hệ mang tính chất kinh doanh, thương mại, không phải là quan hệ dân sự thông thường theo Luật Các tổ chức tín dụng (TCTD), Luật Dân sự.

Hơn nữa, theo quy định của Luật Các TCTD năm 2010, các văn bản hướng dẫn của NHNN, có các quy định: các NHTM thực hiện cho vay bằng VNĐ theo lãi suất thỏa thuận đối với khách hàng nhằm đáp ứng nhu cầu vốn, đồng thời NHNN không ấn định mức trần lãi suất cho vay; NHTM và khách hàng có quyền thỏa thuận về lãi suất, phí, cấp tín dụng trong hoạt động ngân hàng theo quy định của pháp luật;

Đồng thời, mức lãi suất áp dụng đối với khoản nợ gốc quá hạn do NHTM và khách hàng thỏa thuận trong hợp đồng tín dụng, nhưng không vượt quá 150% lãi suất cho vay áp dụng trong thời hạn cho vay đã ký kết được điều chỉnh trong hợp đồng tín dụng; khách hàng có nghĩa vụ trả nợ gốc và lãi tiền vay theo thỏa thuận trong hợp đồng tín dụng.

Ngoài ra, theo VNBA dù tại Khoản 1 Điều 12 của Luật NHNN có quy định “NHNN công bố lãi suất tái cấp vốn lãi suất cơ bản và các loại lãi suất khác để điều hành chính sách tiền tệ chống cho vay nặng lãi”, nhưng Khoản 2 Điều 12 quy định “Trong trường hợp thị trường tiền tệ có diễn biến bất thường, NHNN quy định cơ chế điều hành lãi suất trong quan hệ giữa các NHTM với nhau và với khách hàng, các quan hệ tín dụng khác”.

Vì vậy, việc tính khoản tiền lãi quá hạn theo cách thức trên sẽ tạo ra một thực tế khi bên vay nợ quá hạn bị NHTM khởi kiện ra tòa sẽ được áp dụng mức lãi suất cơ bản thấp hơn lãi suất cho vay trong hạn theo hợp đồng tín dụng, khế ước nhận nợ. Với quy định này, bên vay sẽ cố tình không trả nợ đúng hạn để được hưởng lãi suất thấp, gây tổn hại nghiêm trọng cho NHTM.

Do vậy, VNBA và các NHTM kiến nghị Tòa án Nhân dân tối cao có văn bản hướng dẫn thống nhất giữa tòa án các địa phương cách xác định tiền lãi quá hạn tính từ thời điểm xét xử sơ thẩm cho đến khi bên vay thi hành xong án theo mức lãi suất thỏa thuận ghi trên các hợp đồng tín dụng, các khế ước nhận nợ được ký giữa NHTM với bên vay để đảm bảo tuân thủ theo đúng các quy định của pháp luật.

Nguồn Sài Gòn Đầu tư