Kịch bản sáp nhập ngân hàng 2015: Khả năng nào từ VietinBank?

Vào đầu quý II/2014, nhiều thông tin cho rằng VietinBank sẽ nhận sáp nhập ngân hàng (NH) Xăng dầu (PGBank). Thông tin này từng được đăng trên website của PGBank và phương án sáp nhập thậm chí đã được đưa ra, theo phương thức PGBank sẽ về cùng một nhà với VietinBank theo hình thức NH trong NH, một dạng Cty mẹ - con.

Tuy nhiên, thông tin này đã nhanh chóng được “hô biến” khỏi website PGBank trong đại hội cổ đông sau đó vào tháng 7/2014, phía VietinBank phủ nhận thông này và cho rằng chưa có kế hoạch sáp nhập cụ thể với NH hay TCTD nào.

Dù vậy, thị trường vẫn cho rằng “không có lửa sẽ chẳng có khói” và chẳng có lí do nếu hai bên không có một ý định gặp gỡ, đàm phán, PGBank lại có thể đưa thông tin một cách cụ thể đến như vậy.

Chọn OceanBank ?

Trường hợp VietinBank chọn ai trở nên gay cấn hơn khi sau sự vụ bắt tạm giam các cựu lãnh đạo của NHTMCP Đại Dương trong đó có ông Hà Văn Thắm, OceanBank lộ diện như một “hố đen” cần được nghiên cứu lại về sức khỏe và năng lực phát triển, và có nguy cơ sẽ vào diện bắt buộc sáp nhập, hợp nhất. Cũng như với PGBank, lần này tuy VietinBank không trực tiếp lên tiếng nhưng NHNN đã phủ nhận thông tin VietinBank sẽ sáp nhập OceanBank. Rất có thể phủ nhận này là do: Thứ nhất, như NHNN khẳng định, chưa có chủ trương của cơ quan quản lí: thứ hai, phía VietinBank cũng không mong đợi thương vụ này.

Câu trả lời ở ngay sau đây: Oceank Bank đang là NH có tỷ lệ nợ xấu cao tới trên 5% và các hoạt động đều suy giảm. Một số chỉ tiêu tài chính cơ bản của OceanBank đang trên đà thê thảm với lãi lũy kế trước thuế 6 tháng chỉ đạt 52 tỷ đồng / kế hoạch 277 tỷ đồng, giảm hơn 65%, tăng trưởng tín dụng chỉ 3,54%. Tổng thu nhập hoạt động trong 6 tháng đầu năm 2014 giảm 1,96% so với cùng kỳ trong khi thu nhập lãi thuần giảm 32,6%; quan trọng nhất là dù đã tăng trích lập dự phòng, tỷ lệ dự phòng/nợ xấu của NH này vẫn đang ở mức thấp (hơn 56%), chất lượng tài sản của NH này đang ở mức lo ngại.

Bên cạnh các khoản nợ xấu cho vay thị trường 1, Ocean Bank còn có 1.086 tỷ đồng cho vay liên NH quá hạn với Cty Tài chính Công nghiệp Tàu thủy vào cuối 2013 với tỷ lệ dự phòng trích lập chỉ là 26,8% (số liệu tính đến 6 tháng đầu 2014).

Hay PGBank ?

Ở chiều ngược lại, tuy không khởi sắc trong kinh doanh và vẫn loay hoay trong con đường tái cấu trúc, song PGBank lại có lợi thế một dạng “NH ngành”, và là ngành “hot” (năng lượng) với 15 triệu khách hàng và hơn 2.000 “điểm bán” – một con số tuy không lớn nhưng khá hấp dẫn để giúp các NH nếu nhận PGBank về một nhà và có thêm lợi ích phát triển mạng lưới. Đặc biệt, NH này khá mạnh ở khu vực Đồng Bằng Sông Cửu Long, nhất là tại Đồng Tháp – nơi đã mang lại doanh thu cho NH có thời điểm tới 50% vào thời “đỉnh cao phong độ”. VietinBank có thể sẽ quan tâm yếu tố này nếu muốn mở rộng mảng NH bán lẻ, cũng như các sản phẩm dịch vụ thu hộ mà ông lớn này dường như đang phát triển khá khả quan, như tương lai là bổ sung nguồn thu thuế xăng dầu...

Bản thân VietinBank, trong một phát ngôn năm 2014 về M&A của Chủ tịch HĐQT, cũng đã nhấn mạnh nguồn vốn, mạng lưới… sẽ là những yếu tố mà NH này quan tâm khi nhận sáp nhập với một TCTD khác. Trong khi đó xét riêng nguồn vốn, Ocean Bank tuy lớn nhưng ít… an toàn vì chưa biết kết quả của cơ quan điều tra sẽ tác động tới NH này ra sao. PGBank có nguồn vốn ít hơn, nhưng nợ xấu đã giảm khá tốt từ mức xấp xỉ 9% cuối năm 2013 xuống mức 3,06% tính đến 30/9/2014.

Một lợi thế khá rõ cho VietinBank nếu nhận PGBank là sẽ có cơ hội “đàm phán ba bên”với Petrolimex, hiện là cổ đông lớn nhất, nắm tỷ lệ sở hữu lên tới 40% tại PG Bank. Theo chủ trương của Chính phủ, tập đoàn này phải giảm tỷ lệ sở hữu tại đây xuống 20% trong năm 2015. Để thực hiện chủ trương này, rõ ràng Tập đoàn này sẽ phải “xuống nước” trước “nhà” nào quan tâm đến PGBank và chấp nhận một số các điều khoản có thể có để đưa tỷ lệ sở hữu của Petrolimex “lập tức” co về mức thấp trong NH sau sáp nhập; tất nhiên là các điều kiện không phương  hại giá trị tài sản vốn của Nhà nước cũng như có thể bảo toàn một cơ hội chuyển nhượng tốt khi thoái vốn toàn phần về sau.

Không lạ khi một cách gián tiếp, VietinBank không tỏ ra có “hào hứng” với OceanBank, nếu so với PGBank!

Nguồn DĐDN