HSBC: NHNN có thể hạ lãi suất trong quý II

Đó là đánh giá của của Ngân hàng HSBC trong báo cáo Kinh tế Vĩ mô ASEAN công bố ngày 27/4/2015 mang tên “Có cơ hội để lạm phát, nhưng không dễ dàng”.

Báo cáo nhận định “những ngôi sao sáng của ASEAN đang dần mất sự huy hoàng do bị ảnh hưởng bởi nhu cầu trong và ngoài nước đang suy yếu.” Số liệu đáng thất vọng khiến HSBC phải hạ mức dự báo tăng trưởng GDP năm 2015 của Malaysia, Singapore và Thái Lan. Lạm phát cũng giảm do giá xăng dầu giảm, mức tăng lương cũng hạ nhiệt và tiêu dùng cũng yếu hơn.

Điều này cộng với việc Cục Dự trữ Liên bang Mỹ (FED) tiếp tục duy trì các mức lãi suất thấp đã tạo cơ hội cho Indonesia, Singapore và Thái Lan gây ngạc nhiên cho các thị trường khi thực hiện chính sách nới lỏng trong quý 1/2015. Mặc dù quý IV/2015 sẽ có những cơ sở không thuận lợi, nhưng HSBC tin rằng áp lực về giá sẽ giảm vào cuối năm 2015 với giả định giá thực phẩm ổn định và giá xăng dầu sẽ tăng từ từ.

Với việc các ngân hàng trung ương ASEAN đang nỗ lực hết sức để hỗ trợ nền kinh tế, HSBC dự đoán Việt Nam, Indonesia và Malaysia sẽ xem xét cắt giảm lãi suất trong quý này, trong khi các nước khác có thể giữ nguyên chính sách.

Giá dầu giảm, lợi thế cho ASEAN

Hoạt động kinh tế của nhiều nước ASEAN xấu hơn so với kỳ vọng do nhu cầu bên ngoài yếu khiến cho tăng trưởng xuất khẩu cũng bị ảnh hưởng. Các khoản nợ tiêu dùng cao và lòng tin yếu cũng tiếp thêm vào những nguyên nhân khiến cho nhu cầu trong nước ngày càng ảm đạm hơn. Trong khi đó, tăng trưởng của Trung Quốc và Mỹ thấp hơn kỳ vọng, cho thấy các điều kiện bên ngoài ASEAN sẽ vẫn còn tiếp tục ảm đạm trong thời gian tới.

Tuy nhiên, áp lực giá cả đang suy giảm nhanh. Việc giảm giá hàng hoá, đặc biệt là xăng dầu, đang đẩy chỉ số CPI toàn phần đi xuống do năng lượng chiếm một tỷ lệ lớn trong rổ hàng hoá tính CPI. Mặc dù Indonesia, Malaysia và Thái Lan đã tận dụng cơ hội để cắt giảm trợ cấp xăng dầu, hạn chế việc chuyển phần giá cả hàng hoá thấp hơn cho người tiêu dùng và CPI toàn phần, áp lực giá cả nói chung cũng đang giảm.

Ngoài ra, lạm phát cũng đang giảm do mức tăng lương đang hạ nhiệt và các khoản nợ tăng thêm ảnh hưởng lớn đến tăng trưởng nhu cầu. Điều này đã tạo cơ hội cho các ngân hàng trung ương ASEAN cân nhắc việc nới lỏng các điều kiện tiền tệ thêm nữa để kích cầu nội địa.

Indonesia và Thái Lan đã khiến thị trường ngạc nhiên với các mức cắt giảm lãi suất trong quý I/2015 và Singapore đã nới lỏng bằng cách giảm tỷ giá hối đoái hiệu lực danh nghĩa đối với Đôla Singapore. Singapore là nước duy nhất trong khối ASEAN có mức giảm phát hoàn toàn trong năm 2015 với CPI được dự bảo giảm trung bình 0,3%.

Tương tự, Thái Lan cũng không ở trong tình trạng khá khẩm hơn khi cả nhân tố nhu cầu và cung ứng đều đang ảnh hưởng tới áp lực giá cả trong khi chính phủ đang kiếm cách để giữ giá cả của một số mặt hàng thiết yếu ổn định. HSBC dự báo Thái Lan không có lạm phát (0%) trong năm 2015.

Ngược lại, HSBC cho rằng lạm phát toàn phần của Indonesia sẽ được nâng lên trung bình khoảng 6,5% trong năm 2015 do các tác động cơ bản của việc giá xăng dầu tăng trong tháng 11 vừa rồi. Chỉ số CPI của Việt Nam, Malaysia và Philippine đều được dự báo sẽ vẫn nằm trong mục tiêu mà các ngân hàng trung ương đề ra.

HSBC dự báo lạm phát toàn phần của ASEAN sẽ tăng sau đó trong năm nay khi giá xăng dầu dự kiến sẽ tăng nhẹ từ 55 USD/thùng hiện nay lên 65 USD/thùng vào cuối năm 2015. Trong khi đó, lạm phát sẽ không chịu tác động nhiều của giá lương thực do dự đoán nguồn cung thực phẩm toàn cầu sẽ khá dồi dào trong năm 2015.

Ngân hàng này cho rằng triển vọng lạm phát không tăng nhanh sẽ hỗ trợ các ngân hàng trung ương ASEAN nới lỏng các điều kiện tiền tệ cho cả năm 2015.

Sau khi đã cắt giảm một đợt lãi suất trong quý I/2015, HSBC dự báo Thái Lan sẽ sẵn sàng trong năm 2015. Tuy nhiên, Indonesia sẽ cắt giảm thêm lãi suất chính sách khoảng 0,25% trong quý II/2015 trước khi tạm dừng. Lạm phát thấp và tăng trưởng yếu cũng kích thích ngân hàng trung ương Malaysia hạ lãi suất chính sách của mình thêm 0,25% để đạt mức 3% trong quý 2/2015. Việt Nam cũng có vẻ thích mức lãi suất thấp hơn để hỗ trợ khả năng cạnh tranh xuất khẩu.

Tác động nào từ việc cắt giảm lãi suất?

Các ngân hàng trung ương ASEAN sẽ cố gắng hết sức để nâng đà tăng trưởng đang giảm sút. Theo đánh giá của HSBC, các ngân hàng trung ương Indonesia, Malaysia và Việt Nam sẽ thực hiện được trong quý II/2015 bằng việc cắt giảm lãi suất thêm, trong khi các ngân hàng trung ương khác sẽ giữ các mức lãi suất thấp.

Trong thời điểm hiện tại, đồng nội tệ tiền suy yếu ở Malaysia và Indonesia có thể trung hoà những ảnh hưởng của việc cắt giảm lãi suất thêm, trong khi ở Thái Lan và Malaysia, mức độ nợ cao có khả năng ảnh hưởng đến tăng trưởng tín dụng và làm ảnh hưởng đến tác động của việc nới lỏng. Trong khi đó, ở Indonesia, các tổ chức tài chính trong nước cẩn trọng hơn và những tác động kéo dài của việc thay đổi pháp lý cũng có thể làm nản lòng những hoạt động thúc đẩy nhu cầu trước mắt mà việc cắt giảm lãi suất chính sách có thể gây ra.

Tuy nhiên, việc thay đổi lãi suất chính sách có thể khác nhau về mặt hiệu quả trong việc dàn xếp các điều kiện tài chính từ thị trường này sang thị trường bên cạnh. Ở những nước thanh khoản dư thừa, việc cắt lãi suất chính sách sẽ đóng vai trò nhỏ trong việc nới lỏng các điều kiện tài chính thêm nữa, trong khi ở những nước thanh khoản kém hơn thì những thay đổi lãi suất chính sách sẽ có tác động mạnh hơn.

Đánh giá về Việt Nam, HSBC cho rằng lãi suất chính sách của Việt Nam chỉ hiệu quả khi thanh khoản bị siết chặt và lãi suất qua đêm cao hơn lãi suất thị trường mở OMO. Hiện tại, lãi suất chính sách là lãi suất thị trường mở OMO cho thời hạn 7 ngày.

Khi lãi suất liên ngân hàng thấp hơn lãi suất OMO, các ngân hàng thông thường sẽ mượn từ NHNN, chuyển sang lãi suất OMO (5%) hay lãi suất tái cấp vốn mắc hơn (6,5%) nói chung chỉ là vấn đề của phương cách cuối cùng. Để rút thanh khoản, NHNN bán toàn bộ với mức lãi suất thấp hơn lãi suất OMO.

Nguồn NDH