Hoàng Phát Fruit nói gì về câu chuyện bản quyền giống thanh long LĐ1?

Đây là thông tin được chia sẻ tại buổi họp “Thông tin về giống thanh long ruột đỏ LĐ1”, do Cục Trồng trọt vừa tổ chức tại TP.HCM với sự tham gia của các Sở Nông nghiệp & Phát triển nông thôn địa phương, doanh nghiệp, hợp tác xã và báo chí.

Cuộc họp này được tổ chức giữa bối cảnh chuyện bản quyền giống thanh long ruột đỏ LĐ1 đang nóng lên trong những ngày gần đây, khi mà một số doanh nghiệp phản ánh không xuất khẩu được thanh long ruột đỏ sang Nhật Bản do vướng bản quyền… 

Theo ông Nguyễn Như Cường, Cục trưởng Cục Trồng trọt, buổi họp nhằm giải quyết 2 vấn đề. Thứ nhất là làm sao đảm bảo hài hòa lợi ích của nông dân, doanh nghiệp và lợi ích quốc gia. Thứ hai là đảm bảo quyền lợi cho các hộ nông dân đã tự phát triển giống thanh long ruột đỏ LĐ1 trước thời điểm giống này được Viện Cây ăn quả Miền Nam chuyển giao bản quyền cho Công ty TNHH Hoàng Phát Fruit.

Liên quan đến bản quyền của giống thanh long ruột đỏ LĐ1, vào năm 2017 Viện Cây ăn quả Miền Nam đã chuyển giao bản quyền giống này do Viện lai tạo cho Công ty TNHH Hoàng Phát Fruit với giá 5 tỉ đồng. Tuy nhiên, trước thời điểm đó, giống thanh long ruột đỏ LĐ1 đã được trồng khá nhiều ở các tỉnh Bình Thuận, Long An và Tiền Giang.

Giải thích cho việc thanh long LĐ1 được trồng ở một số tỉnh này, Viện Cây ăn quả Miền Nam nói rằng, để được công nhận giống cây trồng nông nghiệp mới theo quy định của Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn, giống thanh long ruột đỏ LĐ1 phải được sản xuất thử nghiệm với diện tích tối thiểu 50ha. 

Đây cũng là lý do trước đó Viện đã phối hợp với một số hộ nông dân để cung cấp giống cho họ sản xuất thử. Do nguồn tài chính hạn hẹp, khi tổ chức sản xuất thử nghiệm, Viện chủ trương thu một phần kinh phí của các hộ nông dân tham gia, việc thu phí này không mang tính chất thương mại.

Buổi họp “Thông tin về giống thanh long ruột đỏ LĐ1”, do Cục Trồng trọt vừa tổ chức tại TP.HCM.

Tuy nhiên, trong quá trình hợp tác trồng thử với Viện Cây ăn quả Miền Nam, nhiều nông dân đã tự nhân giống thanh long ruột đỏ LĐ1 và phổ biến ra ngoài. Qua nhiều năm, diện tích trồng giống LĐ1 đã lên tới hàng chục nghìn ha chỉ tính riêng tại các tỉnh Bình Thuận, Long An và Tiền Giang.

Trở lại câu chuyện phía Nhật Bản gần đây không chấp nhận cho phép thanh long Việt Nam được xuất khẩu vào thị trường này là do phía Nhật Bản yêu cầu các doanh nghiệp xuất khẩu phải có mã số vùng trồng đối với thanh long. Mà muốn có mã số vùng trồng, doanh nghiệp phải có bản quyền giống. Vì vậy, nhiều doanh nghiệp muốn xuất khẩu thanh long ruột đỏ LĐ1 sang Nhật Bản (thu mua từ những HTX, hộ nông dân tự nhân giống này để sản xuất) đã không được cấp mã số vùng trồng do không có bản quyền.

Trước những thông tin này, bà Nguyễn Thị Kim Thoa, Tổng Giám đốc Hoàng Phát Fruit cho biết, công ty sẽ cùng chia sẻ bản quyền giống thanh long ruột đỏ LĐ1 với nông dân, HTX và các doanh nghiệp khác. Cụ thể, đối với thị trường Hàn Quốc và Nhật Bản, những nông dân đang trồng giống LĐ1 do Viện Cây ăn quả Miền Nam cung cấp trước đây để trồng thử nghiệm, công ty sẵn sàng ký hợp đồng bao tiêu với sản phẩm đáp ứng các tiêu chuẩn của Nhật Bản, với giá cao hơn thị trường 20-30%. Với những HTX có sử dụng giống từ nguồn như trên và đang có nhu cầu mở rộng sản xuất để xuất khẩu sang Nhật Bản, Hoàng Phát Fruit sẵn sàng tham gia hướng dẫn theo tiêu chuẩn Nhật Bản và bao tiêu sản phẩm.

“Ngoài thị trường Nhật Bản, Hàn Quốc, nếu doanh nghiệp và nông dân cần chứng minh truy xuất nguồn gốc, công ty sẵn sàng hỗ trợ chia sẻ bản quyền không thu phí trong thời gian 5 năm, tính từ thời điểm hiện tại. Với các doanh nghiệp xuất khẩu thanh long ruột đỏ LĐ1 sang Nhật Bản, Hoàng Phát Fruit chia sẻ bản quyền bằng cách chấp nhận do doanh nghiệp đó được xuất khẩu giống LĐ1 nhưng phải đóng phí bản quyền cho công ty từ 10-30 đồng/kg”, bà Thoa cam kết.

Cụ thể, sản lượng từ 5.000 - 15.000 tấn mức phí 30 đồng/kg, từ 20.000 - 25.000 tấn có mức mức phí 20 đồng/kg và trên 25.000 tấn có mức phí 10 đồng/kg. Đặc biệt, doanh nghiệp nào muốn xuất khẩu, công ty sẽ kết hợp ba bên: chính quyền địa phương, bà con nông dân ký kết bao tiêu sản phẩm giá 40.000 đồng/kg để xuất vào thị trường Nhật Bản, công ty muốn xuất khẩu và đặt cọc 30% với sự chứng kiến ba bên đó.