Hết thời startup cạnh tranh nhau bằng vốn và sức người, giờ vũ khí là công nghệ mới

Tại sự kiện Mafia Night do Topica Founder Institute tổ chức vào ngày 28.12 vừa qua, các nhà đầu tư đã cùng nhau nhận định: Dù kinh doanh ở trong lĩnh vực B2C hay B2B, công nghệ chính là chìa khóa tạo nên sự thành công và đột phá cho start-up.

Mafia Night là sự kiện hội ngộ giới start-up Việt hằng năm do TFI tổ chức, quy tụ các nhà sáng lập, cố vấn và đại diện các quỹ đầu tư lớn trong và ngoài nước.

Tại sự kiện, ông Trần Việt Đức - Phó Tổng giám đốc IDG Ventures, bà Dương Quỳnh Phương – Phó Chủ tịch Openspace Ventures, và ông Dương Hữu Quang – Phó tổng giám đốc Tổ hợp giáo dục công nghệ Topica đã trao đổi, chia sẻ những quan sát và nhận định về “Xu hướng đầu tư 2019”.

Công nghệ sẽ là yếu tố tạo nên thành công của start-up

Sau một thời gian quan sát và tìm hiểu thị trường start-up của Trung Quốc, ông Dương Hữu Quang nhận xét: “Nếu các bạn start-up có đủ năng lực, kinh nghiệm và điều kiện, hãy đầu tư sớm vào các mảng dữ liệu lớn (big data), máy học (machine learning) và trí tuệ nhân tạo (AI). Đây sẽ là những thế mạnh và điểm khác biệt của các bạn trong thời gian tới”. Áp dụng công nghệ tiên tiến vào khởi nghiệp tưởng chừng như rất khó, nhưng theo ông Quang, các start-up hoàn toàn có thể làm được. Điển hình, các fintech trong nước đã ứng dụng tốt công nghệ để thành công trong lĩnh vực tài chính-ngân hàng đang bão hòa. Ông Quang cũng cho biết thêm, tại Trung Quốc, một số start-up chỉ có 8-10 người, nhưng họ đã dự đoán được thị trường của tương lai, tập trung đầu tư vào AI, machine learning và gọi vốn thành công hàng triệu đô. Phần lớn các unicorn edtech (những start-up có tốc độ tăng trưởng cao, đạt giá trị trên 1 tỷ USD trong thời gian ngắn) trên thế giới đầu tư rất mạnh về big data, machine learning và AI.

Đồng quan điểm đó, ông Trần Việt Đức – Phó Tổng giám đốc IDG Ventures Việt Nam, cũng nhận xét: “Công nghệ chuỗi khối (blockchain) sẽ chính là công nghệ của tương lai, như Internet của những năm 2000”.

Dẫn dắt buổi thảo luận, ông Mai Duy Quang - Đồng Giám đốc Topica Founder Institute nhận định: “Với công nghệ tiên tiến, các doanh nghiệp có thể tiết kiệm chi phí và thời gian để vận hành ở nhiều khâu khác nhau. Cạnh tranh giữa các doanh nghiệp sẽ không còn là cuộc cạnh tranh về vốn hay sức người nữa mà công nghệ chính là “vũ khí” tạo nên sự thành công cho start-up thời gian tới.  

Đánh thức mảnh đất bị bỏ quên - B2B platform

“Nếu tôi khởi nghiệp, tôi sẽ mạo hiểm 5 năm đầu tiên để tập trung vào một lĩnh vực mới – đó là thực hiện các nền tảng giữa các doanh nghiệp (B2B platform)”, ông Đức khẳng định. Theo ông, trong thời gian qua, các công ty khởi nghiệp dường như chỉ đang hướng đến người dùng cuối (end-user) và bỏ quên sự tiềm năng kinh doanh của dịch vụ kết nối các doanh nghiệp do số lượng doanh nghiệp trên thị trường ít, cơ cấu và hoạt động của công ty chưa đủ lớn và phức tạp để cần đến những đối tác doanh nghiệp có chuyên môn sâu trong một lĩnh vực nhất định.

Đồng ý với nhận định này, ông Mai Duy Quang tiết lộ: “Một phần ba thương vụ gọi vốn năm 2016 tại Việt Nam đến từ học viên TFI và đúng là chúng tôi chỉ đếm được trên đầu ngón tay những founder khởi nghiệp trong lĩnh vực B2B”

 Cũng theo ông Đức, chỉ trong 3 quý đầu tiên năm 2018, hơn 96 nghìn doanh nghiệp mới được thành lập tại Việt Nam(1) và đang tìm kiếm đối tác doanh nghiệp tiềm năng. Với thị trường rộng mở như hiện nay, khi đã có quá nhiều công ty hướng đến người dùng cuối, thì các start-up B2B sẽ có tiềm năng nhận được sự quan tâm của giới đầu tư và phát triển mạnh.

Bên cạnh B2B, lĩnh vực B2C sẽ tiếp tục phát triển mạnh mẽ

Khi được hỏi “những lĩnh vực nào sẽ phát triển và nhận được nhiều đầu tư nhất trong năm 2019”, bà Phương nhận định: “Chúng ta có thể quan sát và dự đoán rằng: những lĩnh vực đang phát triển tại các thị trường lớn trong khu vực như Singapore, Indonesia,… sẽ có tiềm năng phát triển tại Việt Nam trong những năm tới”.

Theo báo cáo của Google & Temasek Đông Nam Á, bốn ngành có tiềm năng phát triển tốt nhất chính là thương mại điện tử (e-commerce), vận tải (transportation), du lịch (travel) và truyền thông (media). Điển hình, tại Đông Nam Á, trong năm 2010-2015, riêng ngành e-commerce chiếm 37% nguồn vốn đầu tư, và chiếm 7,9% số lượng start-up mới thành lập(2), và đến năm 2018, e-commerce trong khu vực đạt đến 23 tỷ USD, và dự đoán sẽ vượt 100 tỷ USD vào năm 2025(3). Tại Việt Nam, Tiki liên tục nhận được nhiều nguồn đầu tư trong và ngoài nước, và gần đây nhất là giá trị đầu tư 44 triệu USD từ JD giai đoạn C. Chỉ trong vòng 1 năm 2018, có hơn 4 start-up về mảng vận tải như FastGo, Go-Viet, Vato,Be,... ra đời để cạnh tranh với Grab. Ngoài ra, bà Phương cũng nhận định, những ngành đáp ứng nhu cầu của người tiêu dùng như fintech, edtech (công nghệ giáo dục) và healthtech sẽ thu hút sự quan tâm của nhiều nhà đầu tư trong thời gian tới. 

TFI là chương trình huấn luyện khởi nghiệp ra đời năm 2011 dưới sự kết hợp của Tổ hợp giáo dục công nghệ Topica  và Founder Institute - chương trình huấn luyện khởi nghiệp tại Thung lũng Silicon với hơn 100 chi nhánh trên toàn thế giới. Huấn luyện viên - Mentor của TFI hầu hết là các quỹ và Founder thành đạt như IDG Ventures, CyberAgent Ventures, Openspace Ventures, 500 Startups, VNG, Vatgia, VietnamWorks, Momo.

(1) JLL 2018, “Tổng quan kinh tế Việt Nam 3Q 2018”, http://www.joneslanglasalle.com.vn/vietnam/en-gb/news/466/overview-vietnam-economy-3q2018

 (2)   Google & Temasek 2016, “e-conomy SEA: Unlocking the $200 billion digital opportunity in Southeast Asia”

(3) Google & Temasek 2018, “e-Conomy SEA 2018: Southeast Asia’s Internet economy hits an inflection point”