Hàng không giá rẻ: Làm sao để giám giá mà vẫn giữ chất lượng?

Trong một ngành công nghiệp chuyên phục vụ các đối tượng khách hàng khá kén chọn mà lại có biên lợi nhuận thấp, làm cách nào mà các hãng hàng không có thể hạ được chi phí mà không phải giảm chất lượng phục vụ?

Hồi những năm 1980, phi hành đoàn của hãng hàng không Mỹ American Airlines (AA) nhận thấy các hành khách rất thích ăn món salad trên máy bay, nhưng gần 3/4 trong số họ lại bỏ mứa quả ô liu đi kèm món này.

Thế là nhà lãnh đạo của AA vào thời điểm đó là Robert Crandall đã cho loại bỏ những quả ô liu khỏi món salad. Lúc đó, AA trả tiền cho nhà cung cấp khẩu phần ăn dựa trên số lượng thành phần trong món salad: 60 cent nếu có bốn loại thành phần và 80 cent nếu có năm loại, và ôliu chính là thành phần thứ năm. Nói cách khác, việc loại bỏ quả ôliu làm giảm tới 25% chi phí cho món salad. Động thái này ngay lập tức giúp AA tiết kiệm hơn 40.000 USD mỗi năm.

Năm 1994, theo lời đề xuất của các tiếp viên,  Southwest Airlines đã loại bỏ logo của hãng hàng không này khỏi túi rác, nhờ đó tiết kiệm được 300.000 USD chi phí in ấn mỗi năm.

Để tiết kiệm chi phí nhiên liệu, các hãng hàng không bắt chước cách giảm cân của những siêu mẫu khi để ý mọi thứ từng ly từng tí một. Họ loại bỏ những cuốn tạp chí quá dày, trải thảm mỏng hơn và dùng những hộp thức ăn bằng loại giấy carton cực nhẹ. Vài hãng còn bỏ hẳn thiết bị hạ cánh khẩn cấp trên mặt nước với những chuyến bay trên đất liền. 

Các loại ghế ngồi ngày nay đã nhẹ hơn trước rất nhiều. Trên những chiếc Airbus A321, hãng hàng không Pháp Air Mediterranée đã thay thế 220 chiếc ghế hạng phổ thông nặng 12 kg bằng loại ghế nặng 4kg, nhờ được làm từ vật liệu nhẹ như titan. Hàng hàng không giá rẻ GoAir của Ấn Độ thậm chí chỉ thuê tiếp viên hàng không nữ vì họ nhẹ hơn các đồng nghiệp nam từ 10-15 kg. 

Chi phí nhiên liệu thường chiếm 1/3 chi phí một chuyến bay, và cứ giảm đi 1kg tải trọng sẽ giúp hãng hàng không tiết kiệm được 100 USD chi phí nhiên liệu hàng năm cho mỗi chiếc máy bay.

Các ý tưởng thiết kế mới được áp dụng cho các loại máy bay hiện đại cũng giúp ích phần nào. Southwest Airlines ước tính hãng này đã tiết kiệm hơn 204 lít nhiên liệu mỗi năm sau khi lắp đặt các cánh nhỏ (winglets) ở đầu mỗi cánh máy bay nhằm giảm bớt lực gió cản. Hãng hàng không giá rẻ EasyJet của Anh lại sử dụng một loại sơn đặc biệt giúp giảm những va đập nhỏ trên thân máy bay, nhờ đó máy bay sẽ bay xuyên qua không khí dễ dàng hơn và giảm mức tiêu thụ nhiên liệu.

Ngoài ra, các phi công cũng được khuyên là đừng cất cánh ở tốc độ cao nhất, và nên đẩy máy bay lên độ cao hành trình (cruising altitude) càng nhanh càng tốt, nơi có không khí loãng và lực cản yếu hơn. Khi hạ cánh trên đường băng dài, phi công có thể để máy bay tự chậm dần lại thay vì đưa động cơ vào chế độ đẩy ngược.

Vài hãng hàng không giá rẻ như SpiceJet (Ấn Độ) đã tìm ra cách khiến cho máy bay của họ hoạt động "cật lực" hơn. Các phi công lái Bombardier Q400, loại máy bay cánh quạt chuyên phục vụ cho các thành phố nhỏ, thường lái máy bay của họ với tốc độ thật nhanh để tiết kiệm được vài phút. Điều này cho phép các hãng hàng không có thể bổ sung thêm một chuyến bay vào lịch bay hàng ngày. Việc chi phí nhiên liệu tăng thêm do bay nhanh hơn bình thường sẽ được bù đắp từ doanh thu của chuyến bay mới này.

Việc các chuyến bay thường xuyên bị 'delay' khiến các hãng hàng không thiệt hại 1 tỷ USD mỗi năm chỉ tính riêng tại châu Âu. Hãng sản xuất máy bay Airbus cho rằng họ đã có cách đối phó được chuyện này: Airbus đã được cấp bằng sáng chế về một loại cabin di động có cách sắp xếp chỗ ngồi giống như trên máy bay. Cabin này được đặt ở một nhà ga, tiếp nhận hành khách và hành lý, sau đó được di chuyển tới và gắn vào chiếc máy bay rỗng như một chiếc hộp diêm.  Sau khi hạ cánh ở điểm đến, cabin này có thể được tháo rời khỏi máy bay, và được thay thế bằng một cabin khác. Điều này sẽ làm giảm thiểu đáng kể thời gian lên xuống máy bay của hành khách, và giúp các hãng hàng không chủ động hơn về mặt thời gian.

Ý tưởng khác thường này có thể làm Airbus tiêu tốn khoảng vài tỷ USD và mất nhiều năm để phát triển, và có thể sẽ không bao giờ trở thành hiện thực. Trong lúc chờ đợi các thiết kế đột phá, các hãng hành không sẽ vẫn tiếp tục tìm cách cắt giảm thêm chi phí hoạt động bằng cách để ý đến từng chi tiết một.

Trường Văn

Nguồn Economist