HAGL qua ải?

Ông Đoàn Nguyên Đức, Chủ tịch Hội đồng Quản trị Hoàng Anh Gia Lai (HAGL), mới đây cho biết giai đoạn khó khăn nhất của HAGL đã qua đi.

Bàn tay của Thaco

Tuyên bố đưa ra từ người đứng đầu HAGL rơi đúng thời điểm tập đoàn này tiếp tục nhận tin vui từ Công ty Ô tô Trường Hải (Thaco). Cụ thể, giữa Thaco và Công ty Nông nghiệp Quốc tế HAGL (HNG), công ty con của HAGL, ký kết thêm những phụ lục hợp đồng hợp tác trong lĩnh vực nông nghiệp, tiếp nối và chi tiết hóa hợp đồng thỏa thuận đợt tháng 8.2018.

Theo đó, Thadi, công ty mới được Thaco thành lập, sẽ bao tiêu trái cây cho HAGL và phân phối trái cây xuất khẩu ra thị trường cao cấp. Hai bên sẽ không chỉ xuất khẩu trái cây tươi mà còn chế biến, xuất khẩu trái cây chế biến. Trước mắt, HNG dự kiến xuất khẩu 300.000 tấn trái cây năm 2019, với doanh thu ước đạt 250 triệu USD. Con số này sẽ tăng lên 1 triệu tấn vào năm 2021, tương đương 1 tỉ USD.

Thaco cũng tiến hành khởi công dự án Khu công nghiệp Nông - lâm nghiệp với vốn đầu tư hơn 8.100 tỉ đồng. Ở khu công nghiệp này, Thaco, thông qua Thadi, sẽ xây nhà máy chế biến trái cây công suất 500.000 tấn/năm với vốn đầu tư 2.400 tỉ đồng. Dự kiến giai đoạn 1 của nhà máy này sẽ hoàn thành vào tháng 6.2020 với công suất 200.000 tấn/năm. Thaco cũng lên kế hoạch xây một nhà máy chế biến hoa quả khác tại vùng Đông Nam Bộ, xây nhà máy chế biến gạo ở đồng bằng sông Cửu Long và đưa vào hoạt động khu công nghiệp chuyên về nông nghiệp tại Thái Bình. Tại cảng Chu Lai, Thaco đã thiết lập hệ thống kho lạnh phục vụ cho xuất khẩu trái cây. Thaco cũng đã thành lập công ty vận tải nông sản chuyên dụng.

Có thể thấy hoạt động đầu tư của Thaco trong lĩnh vực nông nghiệp khá bài bản, cho mục tiêu dấn bước mạnh mẽ trong mảng này chứ không chỉ dừng ở việc tương trợ cho HAGL. Tháng 8.2018, Thaco đã nhảy vào lĩnh vực trồng cây ăn trái khi ký kết hợp tác với HNG. Sau đó, tập đoàn này đã ứng vốn hơn 10.500 tỉ đồng để giúp HNG tái cơ cấu nợ, chuyển đổi một phần diện tích dầu cọ, cao su sang trồng cây ăn trái, quy hoạch nông trường và ứng dụng giải phảp cơ giới hóa đồng bộ... Thaco cũng đã cử người vào nắm giữ các vị trí chủ chốt của HNG.

Can thiệp của Thaco ở HAGL là khá toàn diện. Bởi ngoài những gì đã đề cập, Thaco và Công ty Cổ phần Đầu tư Địa ốc Đại Quang Minh còn chịu trách nhiệm chính về đầu tư phát triển giai đoạn 2 của HAGL Myanmar với tổng vốn đầu tư ước tính 320 triệu USD, tương đương hơn 7.400 tỉ đồng. Dự kiến dự án sẽ hoàn thành vào năm 2020.

Khó khăn vẫn còn

Sau khi có sự hiện diện của Thaco, tình hình ở HAGL đã dễ thở hơn. Doanh nghiệp này tiến hành tái cơ cấu lại nợ nhờ tiền từ Thaco. Theo báo cáo tài chính của HAGL, Thaco đã cho HAGL vay ngắn hạn 746 tỉ đồng và mua hơn 2.200 tỉ đồng trái phiếu chuyển đổi HNG. Ông Đoàn Nguyên Đức khẳng định, Thaco đã cam kết sẽ chuyển đổi số trái phiếu này thành cổ phiếu khi đến hạn. Kết quả, tính đến hết năm 2018, theo báo cáo tài chính Công ty, HAGL đã giảm được hơn 1.000 tỉ đồng tiền nợ vay.

Về kinh doanh, mảng trái cây trong quý IV/2018 đã tăng gấp đôi quý trước đó, đạt 924 tỉ đồng, góp hơn 60% tổng doanh thu của HAGL. Mảng trái cây tiếp tục thể hiện vai trò chủ lực khi cho biên lợi nhuận gộp ở mức 60,5%. Riêng các mảng kém hiệu quả như cây nuôi bò, cao su... HAGL cũng dần thu hẹp. Điển hình, doanh thu từ bán bò trong quý IV/2018 của HAGL chỉ còn 41 tỉ đồng, giảm 170 tỉ đồng so với cùng kỳ. Tính chung, cả năm 2018, doanh thu thuần của HAGL đạt trên 5.392 tỉ đồng, tăng 11% so với cùng kỳ. Cây ăn trái trở thành điểm tựa, đem lại nguồn thu ổn định, đóng góp lớn nhất cho HAGL không chỉ trong năm 2018 mà cả ở năm trước đó.

Tuy nhiên, khó khăn vẫn còn đó. Theo báo cáo tài chính hợp nhất, tính đến cuối năm 2018, HAGL vẫn còn tổng nợ vay hơn 21.800 tỉ đồng. Trong đó, nợ vay ngắn hạn chiếm hơn 7.000 tỉ đồng. HAGL vẫn chịu áp lực trả lãi nặng nề khi chi phí lãi vay cả năm 2018 là khoảng 1.539 tỉ đồng. Tính ra mỗi ngày, HAGL phải trả lãi khoảng 4 tỉ đồng. Về cơ cấu nợ, nợ ngắn hạn của HAGL đến cuối năm 2018 vẫn vượt trên tài sản ngắn hạn. Đây là điều mà kiểm toán từng lưu ý về khả năng hoạt động liên tục, trong báo cáo soát xét bán niên 2018. Vì những áp lực nợ nần, lãi vay, giá vốn hàng bán cao (trên 80%) mà lãi sau thuế của HAGL năm 2018 giảm mạnh hơn 60 lần so với cùng kỳ, chỉ còn khoảng 6,5 tỉ đồng.

Theo các công ty chứng khoán, mảng nông nghiệp cốt lõi của HAGL là cây ăn trái (chuối, thanh long, bưởi da xanh...) vẫn đang trong giai đoạn mới thu hoạch. Trong khi đó, với chiến lược mở rộng vườn trái cây và tham gia thêm vào lĩnh vực trồng cây dược liệu, HAGL phải gia tăng đầu tư. Cụ thể, để tăng diện tích cây ăn trái từ 12.000ha hiện nay lên 30.000ha trong 2 năm (2019-2020), để trồng 5.000ha cây dược liệu, để tham gia sản xuất, chế biến nông sản và thúc đẩy xuất khẩu, HAGL cần nguồn tài chính dồi dào.

Thaco sẽ tiếp tục hậu thuẫn cho HAGL về tài chính, để xử lý nợ, để đầu tư, với cam kết đầu tư tổng cộng 22.000 tỉ đồng, như những gì đôi bên đã ký kết. Đây có lẽ là cơ sở để nhà đầu tư lạc quan rằng HAGL sẽ vượt qua cơn nguy khó ngắn hạn. Hiện tại, bộ đôi cổ phiếu HAG của HAGL và HNG đều đã tăng kịch trần trong những phiên gần đây, bất chấp xu hướng thị trường giảm điểm.