Goldman Sachs: Cứu tinh của chính phủ Venezuela?

Ngân hàng đầu tư Goldman Sachs (GS) của Mỹ đã mua một lượng trái phiếu có trị giá khoảng 2,8 tỷ USD trái phiếu từ ngân hàng trung ương Venezuela. Đây được xem là một phao cứu sinh cho Tổng thống Nicolás Maduro, khi chính phủ của ông đang gặp nhiều khó khăn trong việc huy động vốn, giữa lúc tình trạng bất ổn lan rộng tại Venezuela.

Tuần trước, bộ phận quản lý tài sản của GS đã trả khoảng 865 triệu USD để mua lại các trái phiếu do công ty dầu khí quốc doanh Petróleos de Venezuela (PdVSA) phát hành vào năm 2014, với thời điểm đáo hạn vào năm 2022. Thông tin này được 5 người am hiểu tiết lộ với Wall Street Journal (WSJ). Mức giá này được hưởng chiết khấu 31% so với các trái phiếu Venezuela đáo hạn cùng năm.

Các trái phiếu với mã số PdVSA 2022 mà Goldman mua vào tuần trước cho đến gần đây vẫn thuộc sở hữu của Ngân hàng Trung ương Venezuela (BCV). Theo các số liệu chính thức, dự trữ ngoại tệ của BCV đã tăng từ 442 triệu USD lên 10,8 tỷ USD vào ngày Thứ Năm 25/5, cùng ngày kết thúc thỏa thuận trái phiếu.

Điều đáng chú ý là GS đã rót tiền vào trái phiếu Venezuela, giữa lúc những người phản đối ông Maduro đang vận động hành lang để ngăn chặn các tổ chức tài chính phương Tây giao dịch với chính phủ của ông.

Tình trạng thiếu hụt lương thực và thuốc men tại Venezuela đã gây ra nhiều cuộc biểu tình trong 2 tháng qua, lấy đi sinh mạng của ít nhất 60 người. Nền kinh tế của quốc gia Nam Mỹ này cũng đang gặp rất nhiều khó khăn, với GDP suy giảm 27% kể từ năm 2013. Venezuela có thể phải đối mặt với mức lạm phát lên đến 720% trong năm nay, theo ước tính của Quỹ Tiền tệ Quốc tế (IMF).

Các nguồn tin của WSJ cho biết thỏa thuận mua lại trái phiếu mới đây là một phần trong kế hoạch của GS nhằm gia tăng việc nắm giữ các tài sản tại Venezuela. Họ cho biết Goldman đang đặt cược rằng một sự thay đổi trong bộ máy lãnh đạo có thể làm tăng hơn gấp đôi giá trị của số trái phiếu này, hiện đang được giao dịch với mức chiết khấu sâu và lợi suất khoảng 30% do lo sợ chính phủ Venezuela mất khả năng thanh toán.

Lợi suất trái phiếu chuẩn Venezuela kỳ hạn 15 năm. Ảnh: investing.com

Một quan chức tài chính cấp cao của Venezuela đã xác nhận thỏa thuận này nhưng từ chối cung cấp thêm chi tiết. GS đã không đàm phán giao dịch với chính phủ, thay vào đó họ mua trái phiếu thông qua một nhà môi giới giấu tên, 3 người am hiểu về thương vụ này cho biết

Hiện tại, theo các cuộc thăm dò thì chính phủ của ông Maduro có tỷ lệ ủng hộ khoảng 20%. Nghị sĩ đối lập Angel Alvarado, thành viên của ủy ban tài chính Quốc hội Venezuela, cho rằng: “Goldman đang tự đặt mình vào vai phản diện của lịch sử", và gọi đó là "một sai lầm chôn vùi danh tiếng".

"Đây là một quyết định tồi tệ không chỉ về mặt đạo đức mà còn cả về mặt kinh doanh", ông Alvarado nói. Ông cũng nói rằng nếu phe đối lập tại Venezuela lên nắm quyền lãnh đạo thì họ sẽ không muốn giao dịch với GS.

Hiện nay, tổng giá trị tài sản mà GS quản lý là 1,3 nghìn tỷ USD, trong đó khoảng 40 tỷ USD dành cho các thị trường mới nổi.

Trái phiếu của Venezuela được buôn bán rộng rãi nhờ đem lại lợi nhuận khổng lồ, và ông Maduro vẫn thực hiện tốt nghĩa vụ thanh toán nợ, ngay cả khi chính phủ Venezuela đang gặp khó khăn trong việc chi trả cho thực phẩm nhập khẩu.

Giá trị các khoản nợ mà chính phủ Venezuela phải thanh toán, theo từng tháng. Ảnh: Bloomberg

Từ đây cho tới cuối năm nay, Venezuela sẽ phải trả 4,6 tỷ USD để thanh toán các khoản nợ. Để có tiền thanh toán, chính phủ nước này đã phải áp dụng một loạt các biện pháp đặc biệt, bao gồm cả việc thế chấp mạng lưới lọc dầu Citgo Petroleum tại Mỹ, vốn thuộc sở hữu gián tiếp của PdVSA.

Ricardo Hausmann, cựu bộ trưởng kế hoạch của Venezuela và là người có quan điểm phản đối chính phủ Maduro, tuần trước đã hối thúc ngân hàng J.P. Morgan Chase & Co loại bỏ các trái phiếu của Venezuela khỏi chỉ số nợ thị trường mới nổi của ngân hàng này.

Người đứng đầu Quốc hội Venezuela sau đó đã đe đọa rằng một chính phủ sau này có thể từ chối thanh toán khoản trái phiếu trị giá 2,8 tỷ USD mà Goldman Sachs đã mua từ ngân hàng trung ương nước này.

Ông Jorge Borges, lãnh đạo phe đối lập kiểm soát quốc hội, nói trong một email gửi tới CEO Lloyd Blankfein của Goldman Sachs vào hôm thứ 2 rằng: "Rõ ràng là Goldman Sachs đã quyết định kiếm lời lớn trên sự khốn khổ của người dân Venezuela. Với những điều khoản phi lí và có hại cho Venezuela và người dân của đất nước, Quốc hội sẽ tiến hành một cuộc điều tra về vấn đề này. Tôi cũng khuyến cáo rằng các chính phủ dân chủ tương lai của Venezuela sau này cần không công nhận cũng như chi trả cho những trái phiếu này."

Goldman Sach sau đó đã phân trần trong một email rằng họ không mua trái phiếu này từ chính quyền Venezuela mà từ thị trường thứ cấp, và nói thêm rằng việc mua trái phiếu này là cho quỹ và tài khoản với mục đích làm lợi cho khách hàng của ngân hàng này. Họ giải thích rằng: "Chúng tôi đầu tư vào trái phiếu  PDVSA, vì chúng tôi tin tưởng rằng tình hình của đất nước Venezuela sẽ được cải thiện theo thời gian. Đây là điều bình thường vì nhiều nhà đầu tư khác cũng thực hiện đầu tư tương tự hằng ngày thông qua các quỹ tương hỗ, quỹ chỉ số, quỹ ETF, vốn cũng đang nắm giữ trái phiếu PDVSA."

Bá Ước

Nguồn Wall Street Journal