Giới hạn cuối của lãi suất

Trần lãi suất huy động ngắn hạn 6%/năm, lãi suất cho vay tái cấp vốn 6,5%/năm và lãi suất tiềngửi ngoại tệ 1%/năm được áp dụng bắt đầu từ tuần này. Trên cơ sở đó, Ngân hàng Nhà nước (NHNN) kỳvọng lãi suất cho vay ngắn hạn của các tổ chức tín dụng sẽ giảm xuống còn 7%/năm.

Sự tăng trưởng âm 1,05% của tín dụng từ đầu năm đến ngày 13-3-2014 so với cuối năm ngoái đãkhiến cơ quan quản lý và cả các ngân hàng thương mại bất an. Tạm tính về con số tuyệt đối, tín dụngđã giảm 35.118 tỉ đồng (dư nợ tín dụng đến cuối tháng 11-2013 được NHNN công bố là hơn 3,3 triệu tỉđồng - NV).

Ở phía tài chính, Bộ Tài chính chưa công bố số tiền giải ngân chi cho đầu tư phát triển từ đầunăm đến nay. Theo dự toán ngân sách năm 2014, chi cho đầu tư phát triển cả năm được ấn định mức163.000 tỉ đồng. Con số này tương đương chưa đầy 5% dư nợ tín dụng năm ngoái. Ngay cả khi ngân sáchchi cho đầu tư phát triển có đột biến, thì thời gian qua nó cũng không đủ bù đắp sự sụt giảm củatín dụng.

Hạ lãi suất là dấn thêm một bước về phía trước để tháo van tín dụng trên tính toán lạm phát củanăm nay được dự báo xoay quanh 6% sau khi chỉ số CPI của tháng 1 và tháng 2 vừa rồi tăng ở mức thấpnhất so với cùng kỳ trong vòng một thập kỷ qua.

Sau đợt điều chỉnh lần này, có vẻ như lãi suất đã đi đến giới hạn cuối cùng. Một khi bị tận dụngquá mức, nó có thể bật ngược trở lại rất nhanh. Cùng thời gian trên, NHNN cho biết huy động vốntăng 1,92% so với cuối năm ngoái, con số tuyệt đối khoảng 69.120 tỉ đồng (tổng tiền gửi của dân cưvà tổ chức kinh tế đến tháng 11-2013 là 3,6 triệu tỉ đồng). Theo các ngân hàng, dù lãi suất hạ,tiền gửi vẫn không giảm. Phần lớn các tổ chức tín dụng đều tin tiết kiệm tiếp tục là kênh được ưathích hiện nay khi vàng, ngoại tệ, bất động sản chưa hấp dẫn trở lại. Họ dự đoán người gửi tiền sẽchuyển từ kỳ hạn ngắn sang kỳ hạn dài để được hưởng lãi suất caohơn.

Tác động mạnh nhất đến sự bật ngược có thể có của lãi suất không ai khác chính là lạm phát. Sựbiến động của các hàng hóa nguyên liệu trên thế giới là bất khả kháng. Nếu giá dầu, giá khí, giánguyên liệu sữa... lên xuống, là giá trong nước cũng phải "nhảy nhót" theo bởi sự can thiệp của cácquỹ bình ổn không phải vô tận. Chưa kể quá trình điều chỉnh chi phí giáo dục, chi phí y tế của mộtsố địa phương chưa hoàn tất.

Để bớt gánh nặng cho tiền tệ, đã đến lúc đầu tư công, nhất là cơ sở hạ tầng, phải vào cuộc. Cóthể không phải là các gói kích cầu, mà nỗi ám ảnh làm bùng phát lạm phát của nó trong quá khứ chưatiêu tan, mà là việc điều tiết chính sách, khơi thông các nguồn vốn trong xã hội. Giải quyết vấn đềnợ đọng vốn xây dựng cơ bản; bán cổ phần nhà nước ở những doanh nghiệp nơi Nhà nước còn nắm giữ tỷlệ quá cao ở mức không cần thiết; ưu đãi thuế ở mức tốt hơn nữa cho các doanh nghiệp xây dựng nhà ởxã hội để mau chóng tạo nguồn cung cho thị trường, giải ngân gói 30.000 tỉ đồng... Tất cả nhữnggiải pháp ấy cần được cân nhắc trên quan điểm vì lợi ích của người dân, của doanh nghiệp, của nềnkinh tế, chứ không phải chỉ của Nhà nước.

Hải Lý

Đọc bản đầy đủ trên TBKTSG