Giao dịch CK phái sinh: đường đã mở nhưng không dễ đi

Thị trường chứng khoán phái sinh sẽ phát triển, nhìn từ việc dự thảo Luật Doanh nghiệp sửa đổi cho phép đăng ký thay đổi giấy phép kinh doanh theo yêu cầu của tòa án hoặc trọng tài….

Một vụ việc thực tế

Quỹ đầu tư nọ đã cho một công ty cổ phần vay tiền để mua tài sản cố định. Do bên vay không cótài sản thế chấp, quỹ đồng ý cho vay không đảm bảo nhưng nếu đến hạn trả nợ mà bên vay không thểhoàn trả tiền vay, khoản nợ sẽ được chuyển thành cổ phần của bên cho vay trong bên vay. Tuy nhiên,đến hạn, bên vay không trả nợ nhưng cũng không tiến hành thủ tục để chuyển khoản vay thành cổ phầnnhư đã thỏa thuận. Bên cho vay buộc phải kiện bên đi vay tại trọng tài thương mại. Căn cứ theo hợpđồng, trọng tài buộc bên vay phải thực hiện hợp đồng.

Phán quyết sau đó được chuyển cho cơ quan thi hành án nhưng cơ quan này không thể thi hành. Lýdo là Luật Doanh nghiệp 2005 không có cơ chế cho việc đăng ký thay đổi giấy chứng nhận đăng kýdoanh nghiệp (GCNĐKDN) theo quyết định của tòa án hoặc trọng tài.

Do vậy, việc thay đổi GCNĐKDN sẽhoàn toàn thuộc vào doanh nghiệp, tức là bên vay trong trường hợp này. Nếu bên vay không tự nguyệnđăng ký việc hoán đổi nợ thành cổ phần thì bên cho vay, cơ quan thi hành án và cơ quan đăng ký kinhdoanh cũng không thể ép bên vay phải làm. Kết quả là bên cho vay "thắng" trên giấy nhưng "thua"trên thực tế vì không thể chuyển đổi khoản nợ thành cổ phần nhưng cũng không thể lấy lại tiền chovay (vì phán quyết đã có hiệu lực pháp luật).