Giá dầu lao dốc, kinh tế châu Á hưởng lợi

Với việc giá dầu thấp nhất 5,5 năm, chính phủ nhiều nước như Ấn Độ và Indonesia có thể có thêm tiền để chi cho các dự án phát triển cơ sở hạ tầng mà không làm tăng lạm phát. Giá dầu giảm cũng sẽ tạo cơ hội cho ngân hàng trung ương Trung Quốc – và các nước khác trong khu vực – hạ lãi suất cho dù Mỹ đang làm điều ngược lại, theo các nhà kinh tế học.

Theo hãng tư vấn Capital Economics, cùng với chính sách tiền tệ nới lỏng và nhu cầu hàng hóa và dịch vụ toàn cầu hồi phục, dầu mất giá sẽ giúp GDP châu Á tăng trưởng 4,7% trong năm 2015 so với 4,3% năm 2014.

Cedric Chehab, phụ trách nghiên cứu tại Business Monitor International thuộc Fitch Ratings, nhận xét, giá dầu giảm thực sự khiến mọi người ngạc nhiên. Dầu giảm giá rõ ràng tốt cho người tiêu dùng nhưng tác động tại châu Á sẽ rất khác nhau.

Dầu chiếm 18% tổng nhập khẩu của châu Á,  không tính Nhật Bản, và tương đương 3,4% GDP của châu lục này, theo Bank of America Merrill Lynch. Trong khi theo số liệu của Capital Economics, dầu chiếm 18% nhập khẩu, tương đương 3,3% GDP của Nhật Bản.

Rajiv Biswas, kinh tế trưởng khu vực châu Á-Thái Bình Dương tại hãng tư vấn IHS, nhận định, giá dầu giảm giúp GDP khu vực châu Á-Thái Bình Dương tăng trưởng 0,25-0,5%.

Tại châu Á, Trung Quốc phụ thuộc vào nhập khẩu dầu lớn nhất. Năm 2013, nước này chi 234,4 tỷ USD để nhập khẩu dầu, chỉ đứng sau Mỹ, theo ước tính của Cơ quan Thông tin Năng lượng Mỹ (EIA).

Theo giới phân tích, nếu giá dầu trung bình năm 2015 giảm 20% so với mức 100 USD/thùng của năm 2014, quốc khố của Trung Quốc có thêm 50 tỷ USD, và nếu giá dầu giảm 30%, GDP của Trung Quốc sẽ tăng trưởng thêm 1%, Julian Evans-Pritchard, nhà kinh tế học tại Capital Economics cho biết.

Giá dầu Brent đã giảm xuống dưới 57 USD/thùng từ mức đỉnh 115 USD/thùng hồi tháng 6/2015 chủ yếu do sự bùng nổ dầu đá phiến của Mỹ và OPEC kiên quyết giữ nguyên sản lượng.  

Morgan Stanley dự đoán giá dầu trung bình năm 2015 đạt 53 USD/thùng, giảm gần 50% so với mức trung bình năm 2014.

Toby Iles, nhà phân tích cấp cao tại Economist Intelligence Unit ở Singapore, cho biết, tổ chức này đã nâng dự báo tăng trưởng kinh tế của Trung Quốc năm 2015 lên 7,1% do giá dầu giảm.

Ngoài Trung Quốc, Ấn Độ và Indonesia cũng đang hưởng lợi lớn khi giá dầu lao dốc khi cả 2 nước này đang đối mặt với thâm hụt tài khoản vãng lai ở mức cao. Bên cạnh đó, Ấn Độ và Indonesia có thể hạ lãi suất mà không ảnh hưởng đến lạm phát.

Theo các quan chức Bộ Dầu mỏ Ấn Độ, giá dầu giảm mỗi một USD, gánh nặng trợ cấp của chính phủ Ấn Độ giảm 1 tỷ USD.

Ông Cedric Chehab cho biết, chi phí dầu thô là một yếu tố giúp GDP Ấn Độ tăng trưởng 6,3% trong năm tài khóa tới từ 5,6% trong năm tài khóa kết thúc vào tháng 3.

Trong khi đó, Indonesia đã quyết định dừng trợ cấp giá xăng vào ngày cuối cùng của năm 2014. Theo dự báo báo của ông Cedric Chehab, GDP của Indonesia năm 2015 sẽ tăng 5,5% từ 5,1% năm 2014.

Các nền kinh tế khác như Philippines, Hàn Quốc và Đài Loan cũng đang hưởng lợi khi dầu mất giá. Capital Economics mới đây đã nâng dự báo tăng trưởng kinh tế Hàn Quốc và Đài Loan trong năm nay thêm 0,5 điểm phần trăm do giá dầu giảm.

Tác động của giá dầu giảm tại Nhật Bản ít rõ nét hơn. Tuy giá dầu tính theo USD đang giảm và đang hỗ trợ nhập khẩu, song nội tệ yên vẫn tiếp tục mất giá, phần nào làm giảm lợi ích. Nhật Bản đang phải vật lộn với tình trạng giảm phát. Hơn nữa, giá năng lượng ở mức thấp có thể giúp thâm hụt thương mại của Nhật giảm 2% GDP trong những tháng tới.

Tuy nhiên, giá dầu giảm lại khiến một số nước xuất khẩu dầu châu Á như Malaysia, Myanmar, Brunei và Australia không lấy gì làm vui vẻ.

Doanh thu từ dầu thô của Malaysia, nước xuất khẩu dầu lớn nhất châu Á, năm 2015 có thể giảm xuống 3,1% GDP từ 5,9% năm 2014, theo Chua Hak Bin, nhà kinh tế học tại Bank of America Merrill Lynch trụ sở tại Singapore.

Dầu mất giá cũng khiến nguồn thu từ thuế khai thác dầu của Australia giảm 760 triệu đôla Australia (615 triệu USD) trong 4 năm tới, theo báo cáo ngân sách công bố 3 tuần trước của chính phủ Australia.

Theo chính phủ Australia, giá dầu sẽ chưa thể hồi phục trong 2 năm tới.

Nguồn DVO/WSJ