Giá dầu có thể xuống thấp đến mức nào?

Woody’s Smokehouse, nhà hàng và trạm xăng ở Centerville, Texas, nằm trên đường từ Dallas đến Houston, hôm thứ Tư 5/11 đã treo biển giá xăng 1,999 USD/gallon. Đây là giá khuyến mại trong một ngày, nhưng cũng là dấu hiệu cho thấy một xu hướng bền vững hơn: giá nhiên liệu tại Mỹ đang giảm nhanh.

Trong tuần kết thúc vào 7/11 giá xăng bán lẻ trung bình tại Mỹ giảm xuống dưới 3 USD/gallon, giảm hơn 70 cent kể từ tháng 6. Texas là bang sản xuất dầu, nhưng Centerville nằm trong vùng nông thôn nông nghiệp và giá dầu thô giảm 25% trong 4 tháng qua là tin tốt lành. Diana Wood, một trong những chủ sở hữu Woody’s cho biết, đây là tin tuyệt vời đối với nông dân, tuyệt vời đối với người lái xe tải và tuyệt vời đối với nền kinh tế nói chung.

Cùng với sự phục hồi của nền kinh tế Mỹ, sức mua tăng lên nhờ giá dầu giảm cũng là một yếu tố tích cực. Giá xăng giảm, nếu diễn ra trong một năm, mang lại cho mỗi hộ gia đình hơn 500 USD.

Trên phạm vi toàn cầu, giá dầu ở mức thấp có nghĩa là sự giàu có, thịnh vượng đang dịch chuyển dần từ nhà sản xuất sang người tiêu dùng. Xuất khẩu dầu thế giới trong năm 2013 trung bình đạt 40 triệu thùng/ngày; nếu giá dầu giảm 30 USD trong một năm, sẽ có hơn 400 tỷ USD được chuyển từ nhà xuất khẩu dầu sang nhà nhập khẩu dầu.

Giá dầu Brent giảm 10 USD sẽ giúp GDP toàn cầu tăng 0,13-0,18 điểm phần trăm, theo Pira Energy.

Những người hưởng lợi lớn nhất trong số những nền kinh tế lớn có thể là những người đã chi khoản tiền lớn nhất (tính theo tỷ lệ tương quan với GDP) cho nhập khẩu dầu. Các nước này bao gồm Trung Quốc với tỷ trọng này là 2,5%, eurozone 3% và Nhật Bản 5%.

Nhờ sự bùng nổ đá phiến sét, tỷ trọng nhập khẩu dầu trong GDP của Mỹ đã giảm còn khoảng 1%, nhưng Mỹ vẫn sẽ hưởng lợi từ việc giá dầu thấp. Các nhà chiến lược ở Barclays cho biết, giá dầu thấp hơn có thể khiến các công ty dầu lửa của Mỹ mất 40 tỷ USD nhưng lại mang lại cho người tiêu dùng 70 tỷ USD để chi cho giải trí, hàng điện tử và các hàng hóa khác.

Tại một số vùng sản xuất dầu mỏ, mức thua lỗ có thể cao hơn lợi nhuận. Sự phát triển đá phiến sét ở Bắc Mỹ có thể mang lại nguồn thu hợp lý khi giá dầu thô Mỹ giảm xuống 40 USD/thùng, theo HIS, công ty tư vấn. Tuy nhiên, cũng có thể tại nhiều khu vực khác, giá dầu phải là 110 USD mới có lãi.

Những người dễ tổn thất nhất trên thị trường dầu có thể là các nước phụ thuộc vào dầu thô về nguồn thu từ xuất khẩu và nguồn thu của chính phủ.

Nền kinh tế của các nước thành viên OPEC chịu thống trị của dầu mỏ. Xuất khẩu dầu thô của khối năm 2013 trị giá 1,11 nghìn tỷ USD, chiếm 70% tổng giá trị xuất khẩu 1,58 nghìn tỷ USD. Cứ giá dầu Brent giảm 30 USD sẽ khiến nguồn thu từ xuất khẩu của OPEC giảm 300 tỷ USD.

Khả năng chịu đựng cú sốc giá dầu giảm của các nhà xuất khẩu dầu thô rất khác nhau. Kuwait rất cẩn trọng với nguồn tài chính công và cần giá dầu ở 44 USD/thùng để cân bằng ngân sách trong năm nay, theo Citigroup. Arab Saudi có lượng dự trữ ngoại hối lên đến gần 750 tỷ USD để đối phó với giá dầu giảm.

Các nước khác không được may mắn như vậy. Đồng ruble Nga và naira Nigeria trong tuần kết thúc vào 7/11 lại phá đáy so với USD khi nhà đầu tư lo ngại về tình trạng cạn kiệt ngân sách. Cả 2 nước này này cần giá dầu ở trên 100 USD/thùng để cân bằng ngân sách.

Trước áp lực giá dầu giảm, nhiều nhà phân tích dự đoán các thành viên OPEC có thể cắt giảm sản lượng nhằm ổn định thị trường trong phiên họp vào ngày 27/11 tới đây.

Nguồn DVO/Financial Times