Gạo Thái Lan mất dần sức cạnh tranh trên thế giới

Theo đánh giá của các nhà xuất khẩu gạo Thái Lan, nếu năm 2012 được coi là một năm tồi tệ đối với quốc gia từng giữ vị trí xuất khẩu gạo số một thế giới trong nhiều năm, thì năm nay tình hình có thể còn tồi tệ hơn bởi chương trình trợ giá lúa gạo đang làm giá xuất khẩu gạo cao và không thể cạnh tranh nổi trên thị trường thế giới.

Chủ tịch Hiệp hội xuất khẩu gạo Thái Lan Chookiat Ophaswongse nhận định càng nhiều đơn đặt hàng,nhà xuất khẩu sẽ càng lỗ. Buôn bán gạo giờ đây đang bị coi là lỗi thời bởi chi phí cao, lợi nhuậnthấp và có sự can thiệp của chính phủ.

Số liệu thống kê từ Hiệp hội này cho thấy gạo xuất khẩu của Thái Lan, gồm cả gạo trắng, đã giảm 39%từ 8,2 triệu tấn năm 2011 xuống còn 5 triệu tấn. Gạo hương nhài chỉ khoảng 1,8-1,9 triệu tấn. Sốlượng xuất khẩu tổng cộng vào khoảng 6,9 triệu tấn vào năm ngoái, giảm nhiều so với con số 10,5triệu tấn năm 2011.

Nhiều nhà xuất khẩu gạo than phiền rằng khối lượng và thu nhập của họ đã sụt giảm khoảng 20-30%trong năm 2012 và tình hình kinh doanh năm nay có thể còn tồi tệ hơn bởi chương trình trợ cấp giálúa gạo sẽ được mở rộng.

Để có thể tồn tại, nhiều nhà xuất khẩu nói rằng họ phải chuyển việc buôn bán gạo sang các nước lánggiềng, thành lập chi nhánh kinh doanh gạo tại các nước ASEAN khác hoặc phải thu nhỏ quy mô hoạtđộng.

Thông thường các nhà xuất khẩu gạo thu lãi bằng số lượng lớn bởi chênh lệch giá rất nhỏ chưa tới 5USD/tấn.

Khi giá gạo cao, các nhà xuất khẩu sẽ phải gánh thêm chi phí bởi họ không thể nâng giá bán. Nhiềunhà xuất khẩu có lãi rất ít, thậm chí là lỗ vốn, nhưng họ phải chấp nhận để giữ khách hàng. Chỉ cómột số ít công ty, có các mối quan hệ mật thiết với chính phủ, có thể buôn bán gạo với giá thấp vàkhông bị ảnh hưởng bởi chương trình trợ giá.

Ông Chookiat đánh giá rằng năm 2012 là một năm khó khăn nhất đối với các nhà xuất khẩu bởi kháchhàng ở nhiều quốc gia không còn quan tâm tới việc mua gạo Thái Lan vì giá quá cao. Buôn bán gạo đãsụt giảm mạnh từ năm ngoái vì sự cạnh tranh ngày càng quyết liệt từ các đối thủ. Gạo hương nhàixuất khẩu cũng bắt đầu gặp khó khăn bởi gạo các loại gạo tám thơm giá rẻ hơn từ Campuchia và ViệtNam.

Giá gạo hương nhài của Thái hiện vào khoảng 1.100 USD/tấn, trong khi gạo tám thơm của Campuchia chỉvào khoảng 750 USD/tấn.

Lượng gạo tám thơm xuất khẩu của Việt Nam trong năm ngoái đã tăng 400.000 tấn, lên tới 750.000tấn.

Giám đốc công ty Capital Cereal cho biết lượng gạo xuất khẩu của họ giảm khoảng 30%, xuống còn 1,1triệu tấn trong năm ngoái bởi khách hàng không chấp nhận giá gạo quá cao. Công ty đã phải chuyểnđầu tư sang các nước láng giềng nhằm giữ thị phần buôn bán gạo của mình trong khu vực ASEAN.

Công ty xuất khẩu gạo Toumi Intertrade cho biết lượng gạo xuất khẩu của công ty sang các thị trườngđều giảm, đặc biệt là ở châu Âu. Dự kiến công ty này sẽ hạ bớt số lượng xuất khẩu bởi chính phủ sẽvẫn tiếp tục thực hiện chương trình trợ giá.

Một khảo sát mới nhất vừa được công bố cho thấy xuất khẩu của Asia Golden Rice, một trong những nhàxuất khẩu gạo lớn nhất Thái Lan, cũng bị sụt giảm gần một nửa từ gần 2 triệu tấn năm 2011 xuống cònhơn 1 triệu tấn năm 2012.