Economist cũng bàn chuyện “cấm xe máy” tại Việt Nam

Cùng với sự gia tăng phương tiện cá nhân là tình trạng ùn tắc giao thông và nguy cơ ô nhiễm tăng cao, tờ Economist nhận định.

Doanh số bán xe hơi và các loại xe tải tại Việt Nam tăng 55% trong năm 2105. Trong năm nay, mức tăng trưởng này được ước tính là 1/3 với hầu hết những người mua ô tô là ở Hà Nội và TP.HCM - 2 thành phố chiếm một nửa dân số đô thị của Việt Nam.

So với các nước láng giềng, tình trang tắc nghẽn giao thông ở các thành phố lớn của Việt Nam có vẻ ít nghiêm trọng hơn dù có tới 40 triệu xe máy đang lưu thông trên khắp các tuyến đường lớn và các ngõ nhỏ.

Tuy nhiên, ô tô lại đang "chặn đầu" và bít kín các tuyến đường. Hà Nội hiện chỉ có 9% diện tích đất ở trung tâm dành cho các trục đường chính và phụ, thấp hơn nhiều so với 32% ở Manhattan.

Năm 2011, Ngân hàng Thế giới (WB) từng đưa ra ước tính, nếu lượng ô tô ở Việt Nam đạt đến số lượng ngang bằng với Malaysia, toàn bộ thành phố Hà Nội sẽ tê liệt và tắc cứng.

Theo nhà nghiên cứu Arve Hansen, một mặt Việt Nam đang khuyến khích ngành công nghiệp lắp ráp ô tô trong nước nhưng vẫn phải đánh thuế khá cao vào người mua, một phần cũng là sợ tình trạng ùn tắc tăng lên.

Các thỏa thuận thương mại gần đây lại tạo điều kiện cho việc sở hữu ô tô cá nhân và hạn chế khả năng khống chế lượng ô tô trong nước qua các chính sách thuế quan. Điển hình như một thỏa thuận với các quốc gia thành viên ASEAN có hiệu lực vào năm 2018 có thể sẽ khiến lượng ô tô giá rẻ Thái Lan đổ bộ vào Việt Nam.

Sức hấp dẫn của việc sở hữu một chiếc xe hơi tiếp tục tăng ngay cả khi đường phố ở Việt Nam vẫn tắc nghẽn. Nguy cơ va chạm cũng khiến việc đi xe máy trở nên nguy hiểm hơn. Ngoài ra, nhiều người dân còn cho rằng, họ muốn chờ đợi tắc đường trong một chiếc xe hơi có máy lạnh hơn là ngồi chờ trên xe máy.

Thời gian di chuyển dài hơn cũng đang khiến người Việt từ bỏ thói quen đi xe buýt vì nóng bức và giờ giấc không chính xác. Trong năm qua, tỷ lệ sử dụng xe buýt công cộng tại Hà Nội giảm tới 14%.

Trong khi đó, hệ thống đường sắt đô thị mới đang trong quá trình xây dựng. Tuyến metro đầu tiên trong ít nhất 6 tuyến đường sắt đô thị đang được thi công ở TP.HCM và 2 tuyến đường sắt trên cao đang được xây dựng ở Hà Nội.

Tuy nhiên, việc hoàn thiện mạng lưới này phải mất nhiều năm. Tốc độ phát triển của các thành phố cũng gia tăng song song với tiến độ xây dựng.

Chính quyền hai thành phố Hà Nội và TP. HCM cũng đang nỗ lực giải quyết tình trạng ùn tắc giao thông trong đô thị với nhiều chính sách mới.

TP.HCM đang tính đến chuyện thu hẹp vỉa hè để mở rộng đường giao thông trong khi Hà Nội cũng khẳng định sẽ nâng số lượng cũng như cải thiện chất lượng xe buýt.

Trong khi nhiều ý kiến cho rằng nên hạn chế các phương tiện cá nhân tại Hà Nội, nhất là xe máy, Economist nhận định, "việc cấm ô tô thay vì xe máy sẽ mang lại hiệu quả cao hơn".

Bá Ước

Nguồn Economist