Đông Nam Á hưởng lợi lớn từ chiến tranh thương mại

Thỏi nam châm tự nhiên

Khu vực này đang hưởng lợi một loạt các đơn đặt hàng mới và việc dịch chuyển sản xuất khi các công ty xem xét lại hoạt động kinh doanh của họ ở Hoa Kỳ và Trung Quốc trong bối cảnh chiến tranh thương mại sâu sắc hơn. Khoảng một phần ba trong số hơn 430 công ty Mỹ ở Trung Quốc có hoặc đang xem xét việc di chuyển các địa điểm sản xuất ra nước ngoài giữa những căng thẳng, theo kết quả khảo sát được công bố ngày 13 tháng 9 bởi AmCham Trung Quốc và AmCham Thượng Hải. Đông Nam Á là điểm đến hàng đầu của họ.

Nhà sản xuất đồ nội thất Việt Nam, Tập đoàn Phú Tài là một trong số những công ty muốn tận dung tình thế hiện tại. Nhà sản xuất đồ nội thất gia đình cho các cửa hàng Wal-Mart ở Mỹ đang lên kế hoạch tăng xuất khẩu 30% trong năm nay và năm 2019, theo Phó Tổng giám đốc Nguyễn Sỹ Hòe. Công ty sẽ đầu tư khoảng 10 triệu đô la để mở rộng hai nhà máy tại cơ sở của mình tại tỉnh Bình Định và nâng cấp dây chuyền sản xuất tại hai nhà máy khác ở Đồng Nai.

“Chúng tôi thấy đây là cơ hội tuyệt vời để đẩy mạnh xuất khẩu sang Mỹ khi chúng tôi nhận được nhiều đơn đặt hàng hơn từ thị trường đó”, ông Hòe nói qua điện thoại ngày 4 tháng 9. “Với cuộc chiến thương mại giữa Trung Quốc và Mỹ, nhiều nhà nhập khẩu Mỹ đang chuyển sang mua từ Việt Nam. ”

Khối 10 nền kinh tế của Hiệp hội các quốc gia Đông Nam Á, hay ASEAN, là một nam châm tự nhiên cho các nhà máy mới nhờ chi phí sản xuất thấp và các nhà máy sản xuất tốt, tăng trưởng vững chắc với năm nền kinh tế lớn nhất mở rộng ở mức trung bình khoảng 5,3%, và cải thiện thứ hạng dễ làm việc - chưa kể đến sự gần gũi về địa lý với Trung Quốc.

Thăm dò ý kiến của các công ty Mỹ về việc họ sẽ chuyển sản xuất tới đâu nếu phải rời Mỹ và Trung Quốc.

Hội đồng Phát triển Thương mại của Hồng Kông công nhận sự đe dọa của Đông Nam Á. Nicholas Kwan, giám đốc nghiên cứu về cơ quan pháp lý Hồng Kông hỗ trợ các công ty địa phương, gọi là Đông Nam Á là “một cường quốc kinh tế” và chỉ các doanh nghiệp Hồng Kông đến vùng bùng nổ như một nơi ẩn náu an toàn giữa những căng thẳng chiến tranh trong một cuộc họp báo hôm 18.9.

Ai đang hưởng lợi

Nguyễn Thanh Phương, giám đốc điều hành của Kangaroo Group, một nhà sản xuất thiết bị gia dụng của Việt Nam, dự báo doanh số bán hàng sang thị trường Mỹ tăng 10% trong nửa cuối năm 2018. Công ty của ông đã nhận được đơn đặt hàng từ các khách hàng Mỹ từng mua từ các nhà sản xuất Trung Quốc, Phương cho biết trong một cuộc phỏng vấn thứ ba tại Hà Nội.

Ông Nguyễn Thành Phương và cựu tổng thống Mỹ - Bill Clinton. Ảnh: Dân trí

"Việc áp thuế mới của Hoa Kỳ đang giúp các sản phẩm của chúng tôi trở nên cạnh tranh hơn với các sản phẩm của Trung Quốc", ông nói.

Koratak Weeradaecha, giám đốc tài chính của Star Microelectronics Thái Lan, cũng đã nhận thấy những biến động trong đơn đặt hàng mà tương quan với những căng thẳng thương mại - đầu tiên, một sự chậm trễ như một số điều chỉnh để mức thuế mới, ông nói trong một cuộc phỏng vấn ngày 24.8. Đơn đặt hàng hiện đã tăng ít nhất 15% so với năm 2017 và “chúng tôi hy vọng xu hướng rõ ràng hơn vào cuối năm nay”.

"Đơn đặt hàng đến từ các công ty đã di chuyển dây chuyền sản xuất của họ tới đây, giúp thúc đẩy chuỗi cung ứng ở Thái Lan," Koratak nói. "Và chúng tôi nghĩ rằng  nhiều công ty nên suy nghĩ về việc chuyển nhà máy của họ sang các nước láng giềng, vì ở lại Trung Quốc có thể quá mạo hiểm."

Các nhà sản xuất điện tử không phải là những công ty duy nhất ở Thái Lan hưởng lợi. Malayan Banking nói rằng xe hơi, hải sản, cao su và du lịch là những thị trường có lợi khi hàng hóa Trung Quốc trở nên kém hấp dẫn hơn.

Câu chuyện tương tự cũng xảy ra ở Malaysia. "Chúng tôi đã có rất nhiều câu hỏi rằng vấn đề lớn nhất của chúng tôi là làm sao tăng cường năng lực", bao gồm cả điện tử, sản xuất thép và tự động hóa từ cả Trung Quốc và Hoa Kỳ, Bộ trưởng Tài chính Malaysia Lim Guan Eng nói với các phóng viên ngày 13/9 tại Hồng Kông.

Công ty Kerry Logistics Network Ltd của tỷ phú Malaysia Robert Kuok cho biết “số lượng đang tăng lên một chút” khi các công ty chuyển hướng các trung tâm phân phối từ Trung Quốc đại lục sang những nơi như Hồng Kông và Đài Loan, và các khu vực Đông Nam Á.

Việt Nam có "nhiều cơ hội hơn thách thức" từ căng thẳng thương mại Mỹ-Trung Quốc, Thủ tướng Nguyễn Xuân Phúc nói với Bloomberg Television trong một cuộc phỏng vấn ngày 10 tháng 9. Thủ tướng xem diễn biến căng thẳng thương đang giúp thúc đẩy Việt Nam hướng tới việc tăng cường các mối quan hệ thương mại khác và bắt tay vào cải cách trong nước để giữ đà cho sự phát triển của đất nước trong bối cảnh biến động quốc tế.

Nguồn Bloomberg