Chủ Nhật | 05/10/2014 13:09

Dòng chảy ngầm của sàn vàng

Các sàn vàng chui vẫn mọc lên như nấm sau Thông tư cấm kinh doanh vàng tài khoản của Ngân hàng Nhà nước (NHNN).
Trong vòng chưa đầy 1 tuần, 2 sàn vàng chui là VGX và Khải Thái đã bị phanh phui và kéo theo đó là nguy cơ mất trắng của hàng trăm, thậm chí hàng nghìn nhà đầu tư. Sự việc một lần nữa cho thấy số phận ngắn ngủi của các sàn vàng “ngầm”.

Sàn vàng ở Việt Nam ra đời vào tháng 12/2007 và kéo dài đến ngày 30/3/2010. Thực tế, hoạt động kinh doanh vàng trên tài khoản đã được Ngân hàng Nhà nước điểu chỉnh tại Thông tư 17 ngày 29/6/2010. Theo thông tư, các tổ chức tín dụng và doanh nghiệp đang kinh doanh vàng trên tài khoản ở nước ngoài có trách nhiệm tất toán, đóng các tài khoản kinh doanh vàng ở nước ngoài trước ngày 31/7/2010. Tất cả các giấy phép kinh doanh vàng trên tài khoản ở nước ngoài do NHNN đã cấp cho các tổ chức tín dụng, doanh nghiệp kinh doanh vàng trên tài khoản ở nước ngoài cũng hết hiệu lực kể từ ngày 1/8/2010.

s

Tuy nhiên, dưới nhiều hình thức tư vấn tài chính, môi giới đầu tư cho các sàn vàng ở nước ngoài, hoạt động kinh doanh trên sàn giao dịch vàng tài khoản vẫn không vì thế mà kém sôi động. Theo cơ quan điều tra, hiện vẫn còn khoảng 30-40 sàn vàng chui tại Việt Nam.

Các sàn này sẽ hoạt động theo một trong 3 phương thức, hoặc sàn có hệ thống liên kết trực tiếp ở nước ngoài, “sàn cái” tại Việt Nam có chung hệ thống với những sàn nước ngoài và cuối cùng là sàn trong nước đơn thuần.

TPHCM được cho là nơi tập trung nhiều sàn vàng nhất với khoảng trên dưới 10 sàn.
Vàng ảo, giao dịch thật

Thủ tục để tham gia “đánh vàng” khá đơn giản. Người chơi chỉ cần cung cấp Chứng minh nhân dân và một số thông tin cá nhân theo mẫu có sẵn và nộp tiền ký quỹ. Nhà đầu tư nộp tiền vào tài khoản giao dịch vàng bằng cách đến ngân hàng hoặc sử dụng Internet Banking để nộp tiền vào một trong các tài khoản của chủ sàn mở tại các ngân hàng nhưng đứng tên một cá nhân nào đó mà không có bất cứ biên lai hay xác nhận nào.

Tiền ký quỹ tối thiểu là 100 USD, không quy định mức tối đa. Khối lượng giao dịch trực tuyến của mỗi lệnh mua, bán trên sàn VGX được tính bằng lot (1 lot tương đương 100.000 USD), giao dịch tối thiểu là 0,01 lot/lệnh và tối đa là 10 lot/lệnh.

Chỉ 15-30 phút sau khi nộp tiền ký quỹ, nhà đầu tư sẽ nhận được mã số tài khoản và mật mã qua email và thông qua phần mềm Meta Trader 4 để thực hiện giao dịch.

s

Do không phải là một loại hình đầu tư kinh doanh hợp pháp, nhà đầu tư khi tham gia giao dịch vàng trên các sàn kiểu này chủ yếu dựa vào niềm tin chứ không có bất cứ hợp đồng hay giấy tờ pháp lý ràng buộc nào.

Những giao dịch này được coi là giao dịch vàng “ảo”. Ảo bởi lẽ giao dịch vàng tài khoản không hề có vàng vật chất.

Thêm vào đó là đặc thù bỏ 1 đồng được phép mua bán đến 100-500 đồng. Nghĩa là ví dụ chỉ cần trong tài khoản có đủ tiền mua 1 lượng vàng, nhà đầu tư có thể đặt lệnh mua 100 lượng vàng. Đây cũng chính là điểm hấp dẫn và cũng là “điểm chết” của loại hình đầu tư này. Tỷ lệ vốn bỏ ra so với số tiền kinh doanh quá nhỏ nên chỉ cần một biến động nhẹ của giá vàng thì tài khoản lỗ hay lãi rõ rệt cấp số nhân 100, giá vàng tăng 10 USD lãi 1000 USD, ngược lại, chỉ cần giảm 10 USD tài khoản mất ngay 1.000 USD.

Ảo còn thể hiện ở tính chất đầu tư vàng là đầu cơ, không tạo ra giá trị thực nào cho nền kinh tế.

Sở dĩ đầu tư vàng tài khoản hấp dẫn bởi tính thanh khoản cao, giá tăng hay giảm, nhà đầu tư đều có khả năng tận dụng để tìm kiếm lợi nhuận bằng đầu tư hay đầu cơ. Một điểm đặc biệt nữa là thị trường càng biến động nhiều lại càng là cơ hội. Chi phí ký quỹ thấp, thủ tục đơn giản cũng lôi kéo nhà đầu tư đến với loại hình đầu tư mà thực chất “nhà đầu tư gánh hoàn toàn rủi ro” này.
Sàn vàng nên hay không nên?

Vào thời điểm các sàn giao dịch vàng được phép hoạt động chính thống (trước 30/3/2010), khối lượng giao dịch mỗi ngày của vài sàn do ngân hàng quản lý lên đến 20 tấn vàng.

Thời điểm này, đầu tư thông qua sàn vàng được coi là một hình thức đầu tư trú ẩn an toàn phổ biến trong giai đoạn suy thoái kinh tế toàn cầu. Mặt khác, sự ra đời của các sàn vàng được cho là đóng góp đáng kể vào việc hạn chế nhu cầu vàng vật chất, do đó chênh lệch vàng trong nước với thế giới được kiểm soát. Giai đoạn sàn vàng năm 2007 - 2009, giá vàng miếng Việt Nam vẫn chênh lệch so với thế giới, nhưng mức độ không như hiện nay khi chênh lệch có thời điểm lên kỷ lục 6,5 triệu đồng/lượng.

Diễn biến giá vàng SJC trong một năm qua (đơn vị: nghìn đồng/lượng) - Ảnh: SJC.
Diễn biến giá vàng SJC trong năm 2011.

Khi sàn bắt buộc đóng cửa, nhà đầu tư vàng hết sân chơi chính thức và một phần chuyển sang thị trường vàng vật chất.

Do đó, theo chuyên gia Phan Dũng Khánh - Trưởng phòng Tư vấn đầu tư CTCK Maybank Kim Eng (MBKE), nên nghiên cứu thực hiện sàn giao dịch vàng như thế giới hoặc như bất động sản hiện nay. Nghĩa là nhà đầu tư mua bán vàng phải thông qua sàn giao dịch, cho phép giao hàng thật như sàn giao dịch hàng hóa hiện nay, người dân muốn bán vàng họ sẽ lưu ký vào sàn giao dịch như sàn chứng khoán và mua cũng thông qua sàn.

Điều này sẽ có những ích lợi như kiểm soát được lượng vàng trong dân, thu hút được tiền nằm dưới dạng vàng trong dân và hướng nó vào phục vụ lợi ích kinh tế; đưa giá vàng Việt Nam và thế giới cân bằng; kiểm soát được tỷ giá, giúp tỷ giá đi vào ổn định hỗ trợ các doanh nghiệp kinh doanh và kinh tế tăng trưởng, bởi vì việc chênh lệch giá vàng không còn thì nhu cầu buôn lậu, gom USD sẽ bị triệt tiêu, chưa kể khi kinh doanh vàng tài khoản việc nhập vàng chính ngạch chỉ cần một số lượng vừa đủ để dành cho trang sức là chính.

Đồng thời, việc cho mở lại điểm giao dịch vàng tập trung sẽ làm tăng thu cho ngân sách. Mặc dù hiện nay sàn vàng bị cấm, nhưng thực tế nhu cầu của nhà đầu tư vẫn rất lớn và họ bất chấp rủi ro, thậm chí bất chấp quy định hiện hành, họ vẫn “đánh” vàng chui. Bởi thế, những sàn vàng “chui” dưới nhiều hình thức vẫn nở rộ và hiện nay Nhà nước thất thu thuế rất lớn ở đối tượng này.

Theo kinh nghiệm tại các nền kinh tế phát triển, mô hình sàn vàng tập trung và độc lập tương đối (về tài chính) và thông thường là một định chế riêng biệt theo kiểu mô hình Sàn giao dịch hàng hóa (như COMEX ở Mỹ) hoặc sàn giao dịch vàng ở Anh..., Thạc sỹ Lê Văn Hinh trong bài viết gợi ý mô hình sàn vàng tại Việt Nam cho biết.

Mô hình này có thể là tổ chức kinh doanh (thu lợi nhuận) khi thị trường đã phát triển và hệ thống khuôn khổ pháp lý đã tốt. Theo đó, thành viên tham gia sở giao dịch vàng là các công ty, các ngân hàng và cho ký quỹ với tỷ lệ cao để tránh rủi ro.

Nguồn Theo DVO


Sự kiện