Doanh nghiệp nhà nước tiếp tục bị kêu lãng phí

Sáng 19/9, Ủy ban Thường vụ Quốc hội đã thảo luận về báo cáo tình hình, kết quả thực hiện Luật Thực hành tiết kiệm, chống lãng phí năm 2012.

Một số ý kiến tại phiên thảo luận sáng nay cũng băn khoăn về độ chênh giữa báo cáo của Chính phủ và báo cáo thẩm tra, khi một bên quá nặng về thành tích, bên còn lại chủ yếu nói về hạn chế. Tuy nhiên, cả hạn chế và thành tích đều chưa đủ sức thuyết phục.

Thứ trưởng Bộ Tài chính Vũ Thị Mai cho biết, kết quả thanh tra trong 6 tháng đầu năm 2012 đã phát hiện, kiến nghị thu hồi về ngân sách nhà nước trên 3.529 tỷ đồng. Đồng thời, đã có kiến nghị xử lý về hành chính đối với 425 tập thể và 697 cá nhân chuyển hồ sơ sang cơ quan điều tra 22 vụ, liên quan đến 35 người.

Chính phủ nhìn nhận, trong thời gian qua, hiệu quả sản xuất kinh doanh của doanh nghiệp nhà nước chưa tương xứng với nguồn lực được phân bổ. Một số tập đoàn, tổng công ty kinh doanh thua lỗ, hiệu quả quản lý, sử dụng vốn, tài sản nhà nước, đất đai thấp. Một số lãnh đạo tập đoàn, tổng công ty có hành vi tiêu cực, vi phạm pháp luật, gây lãng phí.

Nhưng, cũng như báo cáo đã trình Quốc hội tại kỳ họp thứ ba, đã không có bất cứ con số nào được đưa ra để chứng minh cho nhận định này, và cũng không có địa chỉ cụ thể về doanh nghiệp nào, cá nhân nào thua lỗ, tiêu cực.

Và, trong khi Chính phủ đánh giá doanh nghiệp nhà nước “hiệu quả hoạt động tốt hơn, cơ bản thực hiện được vai trò nòng cốt của kinh tế nhà nước” thì cơ quan thẩm tra cho rằng “hiệu quả kinh doanh của khối doanh nghiệp nhà nước thấp chưa tương xứng với lợi thế của loại hình doanh nghiệp này, chưa đảm bảo vị trí, vai trò trong nền kinh tế".

Báo cáo thẩm tra cũng đã điểm danh một số trong nhiều tập đoàn, tổng công ty sản xuất kinh doanh thua lỗ, như Xăng dầu, Điện lực, Hàng hải....

"Mặt khác, các doanh nghiệp nhà nước chủ yếu sử dụng vốn tín dụng, kết quả kinh doanh phụ thuộc chủ yếu vào lãi suất ngân hàng. Đặc biệt từ năm 2009 đến cuối năm 2011, cung cầu mất cân đối, hàng hoá tồn kho lớn, chậm luân chuyển, gây áp lực lớn làm tăng nợ xấu của hệ thống ngân hàng, làm cản trở sự lưu thông tiền tệ trong nền kinh tế, ảnh hưởng lớn đến nền kinh tế năm 2012 và những năm sau, lãng phí các nguồn lực"  Chủ nhiệm Phùng Quốc Hiển nhấn mạnh.

Báo cáo thẩm tra cũng dẫn con số kiểm toán năm 2011 niên độ ngân sách 2010 cho biết, doanh nghiệp nhà nước có tỷ lệ vốn chiếm dụng cao, đa số có hoạt động đầu tư ngoài ngành, hơn 50% hoạt động kinh doanh chủ yếu dựa trên vốn chiếm dụng và vốn vay. Vẫn còn tình trạng ngân hàng thương mại nhiều tháng không đạt mức tỷ lệ vốn an toàn tối thiểu theo quy định của Ngân hàng Nhà nước. 70% tổng số các doanh nghiệp nhà nước lỗ (năm 2011 lỗ khoảng 6,5 tỷ USD); năm 2010, lợi nhuận sau thuế của doanh nghiệp nhà nước khoảng 9% gần bằng chỉ số giá tiêu dùng (CPI) 11,75%.

Hay, theo tài liệu từ Ủy ban Kinh tế, doanh nghiệp nhà nước sử dụng vốn tín dụng chiếm tới khoảng 70% tổng số nợ xấu, trong đó các tập đoàn kinh tế, tổng công ty chiếm 53% số nợ xấu.

Nguồn VnEconomy