Doanh nghiệp gia đình vượt bão COVID-19

Holts Gems, công ty trang sức gia đình thế hệ thứ 2 được thành lập vào năm 1948 bởi Robert Holt, một người Do Thái tị nạn ở Hatton Garden của London, đã vươn vai trở thành một trong những nhà cung cấp dịch vụ chế tác đá quý lớn nhất trong ngành. Mãi cho đến năm nay, Công ty đã sở hữu một tài sản quý giá là 15 chuyên gia gồm những nhà thiết kế dày dạn kinh nghiệm và các nhà nghiên cứu đá quý có uy tín.

Chuẩn bị tốt hơn 

Nhưng sau đợt phong tỏa do dịch buộc phải đóng cửa các cửa hàng trong 3 tháng, Công ty chỉ còn 7 chuyên gia làm toàn thời gian. “Năm nay là năm khốc liệt nhất trong trí nhớ của tôi”, Jason Holt, chủ sở hữu hiện tại của Holts Gems, cho biết. “Từ tháng 3 đến tháng 5.2020, doanh thu của chúng tôi gần như bằng 0 vì phải đóng cửa các cơ sở, trong khi chúng tôi chưa từng thành công trong các giao dịch online. Lúc ấy, Công ty rơi vào tình trạng thất thoát tiền”, ông nói tiếp.

Tuy nhiên, Jason Holt đã tìm ra một giải pháp cải tiến để cắt giảm chi phí hoạt động. Những chuyên gia, nghệ nhân mà ông sa thải ngay lập tức được ông đưa về vai trò nhà cung cấp.

Ông chủ Holts Gems làm điều này bằng cách trao cho họ thiết bị từ các cơ sở của Công ty, một phần danh mục khách hàng và những hỗ trợ khác như một phần trong gói trợ cấp thôi việc để họ nhanh chóng đứng vững ở vai trò nhà kinh doanh độc lập, làm việc tại nhà. Kể từ đó Công ty đã phục hồi mạnh mẽ. Jason Holt cho biết, hiện nhiều trong số những cựu nhân viên này còn bận rộn hơn so với khi họ còn làm thuê cho Holts Gems và tình hình tài chính của họ đang rất tốt.

Nhờ giải pháp nói trên, ông chủ Holts Gems cho biết Công ty đã có thể duy trì được “điểm bán hàng độc đáo”, đó là sở hữu đội ngũ lớn nhất trong ngành gồm các chuyên gia khắc ngọc, nghệ nhân chế tác, cắt chạm trổ đá quý, trong khi lại tiết kiệm cho Công ty khoảng 30% chi phí hoạt động. “Khi ấy, nếu không để những người này ra đi, chúng tôi đã không thể tồn tại”, ông nhớ lại. Cách giải quyết thông minh đã giúp Công ty giữ chân những người này bằng một phương thức khác và giúp Công ty sống sót sau dịch.

Các ông chủ doanh nghiệp đã phải đưa ra quyết định hết sức khó khăn trước suy thoái kinh tế do khủng hoảng COVID-19. Tuy nhiên, các công ty gia đình như Holts Gems đã chứng tỏ sức bền mạnh mẽ hơn trong năm vừa qua. Trong một cuộc nghiên cứu từ năm 2006, Credit Suisse phát hiện ra rằng mặc dù có ít nguồn lực hơn để triển khai các chính sách nhân sự như cho nhân viên tạm nghỉ, nhưng các công ty gia đình đã sống sót tốt hơn về mặt tài chính trong năm nay so với các loại hình doanh nghiệp khác.

Đối với nhiều doanh nghiệp gia đình, dịch bệnh cũng là cơ hội để thực hiện những thay đổi triệt để dựa trên thế mạnh về tinh thần đoàn kết và lên kế hoạch dài hạn cho tương lai của doanh nghiệp. Thomas Clauss, Giáo sư về doanh nghiệp gia đình tại Đại học Witten/Herdecke và Sascha Kraus, Giáo sư quản trị tại Đại học Bozen-Bolzano, đã dành ra 9 tháng nghiên cứu tác động COVID-19 lên hơn 40 công ty gia đình ở Áo, Đức, Ý, Liechtenstein và Thụy Sĩ. Họ phát hiện ra rằng khủng hoảng mang đến một sự thay đổi văn hóa đáng kể dù chưa hề dự liệu trước tại những doanh nghiệp này. 

Một đặc điểm chung ở các doanh nghiệp gia đình trong diện nghiên cứu là tinh thần đoàn kết giữa dàn quản lý và nhân viên đã tăng lên một cách rõ rệt. Các nhân viên chấp nhận những thay đổi về giờ làm việc, thậm chí chịu làm thêm giờ mà không hưởng lương. Những công ty này cũng đã thay đổi quyết liệt về mô hình kinh doanh, đặc biệt qua chuyển đổi số, nhờ đó đã giúp xây dựng nguồn doanh thu mới và tạo ra lợi nhuận.

“Các công ty gia đình không nhất thiết sống tốt hơn trong một cuộc khủng hoảng, nhưng họ đã được chuẩn bị tốt hơn để vượt qua khủng hoảng. Họ thường có thể đi nhanh hơn nhờ không có tính quan liêu trong công ty, cũng như nhờ cơ chế người chủ sở hữu cũng là nhà quản lý”, Giáo sư Clauss nói. “Hầu hết các công ty gia đình không thích huy động vốn bên ngoài nhưng khi họ gọi vốn, họ thường chỉ làm việc với một số ngân hàng mà thôi. Điều đó có nghĩa rằng họ xây dựng được mối quan hệ mạnh mẽ hơn với các định chế tài chính này và mạng lưới xã hội cũng giúp họ trở nên rất linh hoạt trong thời điểm khủng hoảng như vậy”, ông nói thêm.

Trách nhiệm cao hơn 

Giáo sư Clauss cho biết, các công ty gia đình cũng có tính trách nhiệm cao hơn đối với nhân viên và vì thế trao cho nhân viên quyền tự chủ lớn hơn. “Chúng tôi đã nói chuyện với một công ty đồ chơi Đức. Công ty này đã tặng cho mỗi nhân viên phải làm việc ở nhà số tiền 300 euro để mua thiết bị mà họ nghĩ là cần thiết để có thể làm việc từ xa”, ông nói.

Giao tiếp nội bộ cũng được coi trọng hơn trước đây, khi các nhà nghiên cứu nhận thấy những cuộc họp cập nhật thông tin hằng ngày đã tăng lên. Không chỉ vậy, các kênh thông tin liên lạc qua ứng dụng như WhatsApp và Slack cũng được tạo ra nhằm cập nhật cho nhân viên những gì đang diễn ra ở công ty, cũng như để giải quyết nỗi lo ngại của nhân viên một cách trực tiếp, theo Giáo sư Clauss.

Ông dẫn chứng về một công ty được chia thành 4 nhóm chính, trong đó một nhóm chỉ chịu trách nhiệm về giao tiếp nội bộ. “Mỗi công ty gia đình là sự kết hợp giữa 2 thế giới: thế giới kinh doanh và thế giới công ty gia đình. Hai thế giới này phải đồng điệu với nhau”, ông nói.

“Là một công ty gia đình, chúng tôi đánh giá tính bền vững cao hơn nhiều so với việc tạo ra lợi nhuận ngắn hạn. Đó là lý do vì sao chúng tôi quyết định phải đảm bảo như thế cho các nhà cung cấp của mình”, Jason Holt, ông chủ Holts Gems, cho biết. Holts Gems kỳ vọng sẽ kết thúc năm nay với mức sinh lời tốt hơn. “Tôi cho rằng chúng tôi đã tiếp cận tốt hơn so với những người không có sự gắn kết tình cảm với công ty mà họ điều hành”, ông nói.

Trong số 7 chuyên gia được giữ lại làm việc ở Công ty, Jason Holt đã đưa một người vào vị trí COO để hỗ trợ điều hành doanh nghiệp. “Mọi người đã tỏa sáng trong những giây phút tối tăm đó. Vị COO mới của chúng tôi là một nhà thiết kế trang sức và là một nhà định giá hội đủ điều kiện. Ông ấy đã làm việc ở Công ty hơn 12 năm và suốt những tháng bị phong tỏa, ông đã luôn cho thấy tinh thần chủ động vươn lên trong khó khăn, khi đưa ra những ý tưởng mới như làm lại website của doanh nghiệp”, ông nói.

Doanh nghiệp gia đình sở hữu một cơ cấu sở hữu tập trung, khi chỉ có một số cổ đông lớn kiểm soát doanh nghiệp và “chính điều này là một chất xúc tác mạnh mẽ cho sự thay đổi khi các nền kinh tế phục hồi sau dịch”, Andrienne d’Arenberg, thuộc Trường Kinh doanh Saïd của Đại học Oxford, nhận định.
 

Nguồn Theo FT