Đề xuất tăng gấp 5 lần thuế thuốc lá

Mức tăng khuyến nghị cao gấp 2 lần thập chí đến 5 lần so với mức đề xuất. Theo thống kê của Tổ chức Y tế thế giới (WHO) năm 2017, tỷ lệ thuế của Việt Nam trong giá bán lẻ thuốc lá đang ở mức rất thấp. Tỷ lệ này của Việt Nam chỉ là 35% trong khi trung bình thế giới là 58,6%. 

Để đạt mục tiêu tới năm 2020 của Việt Nam, tỷ lệ hút thuốc của nam giới phải xuống 39% thay vì 45,3% năm 2017, WHO và nhiều chuyên gia khuyến nghị nên tăng mạnh thuế suất đặc biệt mới có tác động tích cực.

Tổ chức Y tế Thế giới cho biết, sở dĩ giá thuốc lá ở Việt Nam thấp vì thuế thuốc lá của Việt Nam đang rất thấp. Tỷ lệ thuế trên giá bán lẻ của Việt Nam chỉ chiếm khoảng 35,6%, thấp hơn nhiều so với trung bình thế giới là 56%. Theo tính toán, nếu tăng thuế khoảng 10% đối với thuốc lá thì sẽ góp phần giảm tiêu dùng khoảng 4% ở các nước phát triển và 5% ở các nước đang phát triển.

Nêu thêm vấn đề trên, ông Nguyễn Tuấn Lâm, chuyên gia của Tổ chức Y tế thế giới (WHO) cho rằng, nghiên cứu của cơ quan này năm 2017 cho thấy, tỷ lệ thuế trong giá bán lẻ thuốc lá của Việt Nam chỉ là 35% trong khi trung bình thế giới là 58,6%.

So với các nước ASEAN, tỷ lệ thuế trong giá bán lẻ thuốc lá của Việt Nam thấp hơn rất nhiều nước như: Thái Lan, Singapore, Brunei, Indonesia, Malaysia,…

ng khẳng định, tăng tỷ lệ thuế, từ đó tăng giá bán mới giúp giảm tiêu thụ. Ông dẫn thống kê của WHO năm 2016 tại Nam Phi: từ năm 1991 đến 2012, nước này đã liên tục tăng tỷ lệ thuế trong giá thuốc lá. Điều này đã khiến lượng tiêu thụ từ mức gần 2 tỷ bao về mức khoảng hơn 1,1 tỷ bao mỗi năm.

Với đề án tăng thuế tiêu thụ đặc biệt mới nhất vừa được Bộ Tài chính đưa ra, ngoài mức thuế 75% từ năm 2019, cơ quan này cũng muốn áp dụng thêm mức thu tuyệt đối là 1.000 đồng/bao thuốc lá 20 điếu và 1.500 đồng/một điếu xì gà.

Cách đánh thuế này được ông Đào Thế Sơn bày tỏ sự đồng tình. Ông phân tích, việc áp thuế theo mức tuyệt đối sẽ hạn chế việc chuyển dịch tiêu dùng từ các loại thuốc lá giá cao xuống giá thấp.

Theo ông, với đề xuất này, các dòng thuốc lá dù rẻ hay đắt cũng sẽ bị áp thêm một số tiền nhất định và điều này có thể giúp hạn chế đối tượng là người thu nhập thấp và thanh thiếu niên.

Tuy nhiên, ông lại tỏ ra băn khoăn, mức thu bổ sung 1.000 đồng/bao liệu có thấp quá không. Ông tính toán, với mức tăng trên, tỷ lệ hút thuốc ở nam giới có thể chỉ giảm 1,5% vào năm 2020. Trong khi đó, theo mục tiêu tới năm 2020 của Việt Nam, tỷ lệ hút thuốc của nam giới phải xuống 39% thay vì 45,5% hiện tại. Điều này tức là Việt Nam sẽ phải giảm 6,5% lượng người hút thuốc lá.

So sánh những con số trên, ông Sơn cho rằng, với phương án tăng thuế của Bộ Tài chính, kế hoạch của Chính phủ về giảm tỷ lệ người hút thuốc chỉ đạt được 1/4 mục tiêu.

Ông nêu lên đề xuất, từ năm 2020, bên cạnh mức thuế tiêu thụ đặc biệt theo tỷ lệ là 75%, mức thuế tuyệt đối nên ở mức 2.000 đồng/bao. Tuy nhiên, vị này cũng khuyến cáo, mức tối ưu là bổ sung mức thu 5.000 đồng/bao.