Đặt cược với lãi suất vay vốn tiêu dùng?

Từ đầu năm đến nay, thị trường đón nhận sự bùng nổ thông tin về chính sách ưu đãi cho vay tiêu dùng. Khác biệt của các ngân hàng chủ yếu ở lãi suất giới thiệu.

Tập hợp các chương trình từ đầu tháng 6/2013 đến nay cho thấy, lãi suất cho vay tiêu dùng còn thấp hơn cả cho vay doanh nghiệp, cũng là lực hút có vẻ hấp dẫn nhất trong khoảng chục năm qua.

Như tại SeABank và HDBank là miễn luôn lãi suất tháng đầu (0%/năm). Nổi bật hơn là HSBC miễn luôn cho 3 tháng đầu với khách vay mua nhà. Một số trường hợp khác như VPBank, VIB chỉ áp từ 6% - 7,77%/năm cho 3 - 6 tháng đầu. Hay mới đây Techcombank chỉ áp 5,99%/năm trong thời gian đầu.

Nắm bắt tâm lý quan ngại lãi suất thả nổi sau đó, hay để tăng cam kết ưu đãi, một số ngân hàng như SeABank, HDBank, VIB, Eximbank… nêu rõ mức từ tháng thứ hai trở đi trong năm đầu tiên, hoặc trong khoảng 11 - 12 tháng, lãi suất sẽ cố định từ 11 - 13%/năm (tùy từng ngân hàng cụ thể).

Trong gần chục năm qua, người dân vay vốn tiêu dùng đã quen với lãi suất cao, phổ biến từ 15% - 20%/năm, đặc biệt từ cuối năm 2010 đến nửa đầu 2012 nhiều người phải gánh lãi suất cỡ 22 - 25%/năm.

Tuy nhiê, điểm lại nhiều ngân hàng chỉ áp ưu đãi lãi suất thấp trong 1 - 3 tháng đầu khoản vay, một số được từ 6 - 12 tháng. Sau đó, người vay phải chấp nhận lãi suất thả nổi hoặc theo "mức độ hài lòng" của mỗi ngân hàng.

Phần lớn các khoản vay tiêu dùng là để mua nhà đất, ôtô, kỳ hạn vay dài, từ 3 - 5 năm, thậm chí đến 10 năm. Vay lúc này chỉ thực sự chủ động chi phí phải trả rất ngắn hạn, cỡ 3 - 6 tháng hoặc đến 1 năm như các mức độ ưu đãi trên. Ngay cả trong tương lai, có cơ hội giảm lãi suất, quyền lợi của người vay vẫn có thể bị trì hoãn; như khi lãi suất huy động đã giảm về phổ biến 7 - 8%/năm mà vẫn còn những khoản vay tiêu dùng lãi suất trên 15% - 18%/năm…

Ngoài tùy thuộc vào "mức độ hài lòng" sau ưu đãi, ngân hàng cũng có cái khó. Có thể họ không đặt cược với cam kết quá 1 năm, bởi có yếu tố rủi ro biến động lãi suất (?). Phần đặt cược chuyển cho khách vay, họ phải chấp nhận cuộc chơi sau ưu đãi.

Với khoản vay 3 - 5 năm, hay 10 năm, thật khó để lường tính biến động của lãi suất. Vậy thì "luật chơi" cần rõ ràng.

Một số ngân hàng thương mại hiện đưa ra cơ chế cụ thể: lãi suất cho vay điều chỉnh định kỳ 3 hoặc 6 tháng, tính theo mức huy động kỳ hạn 12 tháng trên biểu niêm yết tại thời điểm điều chỉnh cộng thêm một tỷ lệ cố định suốt thời hạn vay. Tính cạnh tranh thực sự nằm ở đây, khi có ngân hàng hiện chỉ cộng thêm tối đa 2%/năm, nhưng có nơi cộng thêm tới 4 - 5%/năm.

Có và thống nhất cơ chế đó, người vay vừa tránh bị tận thu trong tương lai, vừa chủ động hơn chi phí để cân đối tài chính. Đây có lẽ là lựa chọn đáng xem xét hơn thay vì những mức hấp dẫn 0%, hay 5 - 7%/năm chỉ vài ba tháng đầu còn sau đó để ngỏ.

Nguồn VnEconomy