Đang chờ báo cáo về vụ nổ tại dự án Formosa

Liên quan đến vụ việc nổ lớn tại nhà máy Formosa Hà Tĩnh, trao đổi với phóng viên bên hành lang Quốc hội sáng 31.5, Phó chủ nhiệm UB Khoa học, Công nghệ và Môi trường Lê Hồng Tịnh cho biết cũng mới nhận thông tin qua báo chí. Theo ông Tịnh Ủy ban KHCN-MT sẽ yêu cầu Hà Tĩnh và các bộ ngành liên quan báo cáo nguyên nhân.

- Sau sự cố môi trường biển năm 2016, có áp dụng cơ chế giám sát đặc biệt nào đối với dự án Formosa ?

- Có chứ. Ví dụ vấn đề môi trường Bộ Tài nguyên - Môi trường đã có các biện pháp kiểm soát chặt chẽ như việc yêu cầu làm thêm hồ chỉ thị sinh học, kiểm soát chặt chẽ. Sự cố môi trường biển do Formosa là bài học lần đầu tiên xảy ra nên các bộ ngành phải quan tâm đặc biệt. Ngoài Bộ Tài nguyên - Môi trường còn có các bộ ngành khác quan tâm các vấn đề liên quan ví dụ Bộ Công thương, Bộ Khoa học - Công nghệ...

- Ông có thể cho biết cụ thể hình thức giám sát như thế nào?

- Đối với môi trường thì giám sát online trên mạng. Ngoài ra thì giao cho các sở chuyên ngành như sở Công thương, Sở Tài nguyên - Môi trường tỉnh Hà Tĩnh giám sát thường xuyên qua nhiều hình thức...

- Đây là một dự án lớn, phức tạp vậy các cơ quan chuyên môi của địa phương liệu có đủ năng lực để giám sát hay không? Việc giám sát từ phía các cơ qua T.Ư như thế nào ?

- Đúng rồi, cái này phải có đoàn giám sát riêng. Nếu Quốc hội không họp thì Ủy ban Khoa học Công nghệ và Môi trường phải vào giám sát.

- Vừa qua báo cáo của Chính phủ có nêu việc sớm đưa Formosa vào vận hành để góp phần vào chỉ tiêu tăng trưởng năm 2017. Trong khi đó Ủy ban Kinh tế thì cho rằng cần thận trọng về vấn đề môi trường với dự án này. Quan điểm của ông về vấn đề này như thế nào?

- Về việc cho Formosa vào vận hành thì các bộ liên quan như Bộ Công thương, Bộ Tài nguyên - Môi trường là những cơ quan tham mưu quan trọng, báo cáo với Chính phủ. Các bộ cũng hy vọng Formosa nếu đủ điều kiện hoạt động sẽ góp phần vào tăng trưởng, Chính phủ thấy đủ điều kiện nên đưa vào dự báo kinh tế. Việc này đã được kiểm soát chặt chẽ.

Sự cố xảy ra là việc đáng tiếc. Vạn sự khởi đầu nan nên nếu Formosa hoạt động tốt sẽ đóng góp vào ngân sách, tăng trưởng. Dự án này đầu tư vốn gần 10 tỉ USD nên nếu hoạt động sẽ là công nghiệp nặng đầu tàu trong phát triển công nghiệp của Việt Nam.

- Có thông tin Formosa đầu tư hơn 1 tỉ USD để khắc phục các lỗi tồn tại, Ủy ban Khoa học, Công nghệ và Môi trường qua giám sát đã yên tâm với việc khắc phục của Formosa chưa?

- Chúng tôi đã vào tận nơi để giám sát. Họ làm khá nghiêm túc. Những yêu cầu đưa ra phía Formosa cũng đã làm cũng rất tích cực, hợp tác tốt để khắc phục các lỗi còn tồn tại.

- Sự cố nổ lò vôi vừa qua chắc cũng cũng đặt ra nhiều dấu hỏi về dự án này?

- Dự án mới vận hành thì cũng có thể có trục trặc nhất định nên cũng có thể có sự cố xảy ra trong thời điểm vận hành ban đầu. Tuy nhiên, chúng tôi chưa nắm được thông tin cụ thể về sự cố lần này và sẽ yêu cầu Hà Tĩnh báo cáo.

- Hiện nay cơ quan nào là cơ quan thường trực giám sát dự án Formosa?

- Ở địa phương chúng ta cũng có cơ quan giám sát là đoàn Đại biểu Quốc hội tỉnh Hà Tĩnh. Nếu muốn giám sát bên trong nhà máy thì chỉ cần thông báo với phía doanh nghiệp là họ hợp tác. Qua việc xảy ra sự cố họ thấy không thể xem thường vấn đề môi trường, nên các đoàn của Quốc hội vào giám sát, họ rất tạo điều kiện, cởi mở để mọi người biết nắm quy trình vận hành của nhà máy.

- Có thông tin là đời sống người dân vẫn bị ảnh hưởng lớn sau sự cố này?

- Tình hình bây giờ đã tốt hơn, cá có nhiều rồi. Các chuyến tàu ra khơi đánh cá đều trúng mùa lớn. Nguyên nhân qua gần một năm nghỉ đánh bắt thì lượng cá con lớn nên năng suất đánh bắt cao.

Thực tế ở nhiều nước, do đặc thù vận chuyển nên các nhà máy thép đều được xây dựng gần các cảng biển mà không có vấn đề gì. Nguyên nhân sự cố Formosa hơn một năm trước chủ yếu do thi công xúc rửa, lúc đó nhà máy chưa hoạt động. Khi hoạt động nếu họ tuân thủ các điều kiện về môi trường, sẽ không có vấn đề gì.

Formosa được sự quan tâm của dư luận nên khi xảy ra sự cố thì luôn bị “soi” rất mạnh. Cái đó là đương nhiên. Chúng ta vẫn nói phát triển bền vững nên không phải chúng ta ưu tiên chạy theo tăng trưởng mà bỏ qua vấn đề bảo vệ môi trường. Thủ tướng đã kêu gọi mọi tăng trưởng phải trên cơ sở phát triển bền vững, bảo vệ môi trường.

- Báo cáo vừa qua của Chính phủ cho rằng nếu Formosa hoạt động sẽ đóng góp cho tăng trưởng. Dư luận cho rằng cách tính toán đó phần gượng ép theo kiểu “đếm cua trong lỗ”…

- Thực tế, kinh tế trong quý vừa qua tăng trưởng thấp nhấp trong 3 năm gần đây qua. Cho nên, để phấn đấu đạt chỉ tiêu tăng trưởng 6,7% thì những tháng còn lại, Chính phủ đã tính tất cả các yếu tố. Trong đó có Formosa vì có đây dự án đầu tư tới 10 tỉ USD. Theo báo cáo của các bộ, ngành thì nếu Formosa hoạt động tốt sẽ góp vào tăng trưởng GDP đáng kể nên Bộ Kế hoạch – Đầu tư cũng đưa hết vào đấy để hi vọng.

- Xin cảm ơn ông!

Nguồn Thanh Niên