Thứ Tư | 17/06/2015 13:50

Đàm phán TPP: Một số nước vẫn cứng rắn không mở cửa nông sản

Cũng giống như hầu hết các đàm phán thương mại tự do khác, trong TPP, mở cửa thị trường nông sản là vấn đề đàm phán khó khăn.

Với đa số các nước, kể cả các nước có nền nông nghiệp phát triển, sản xuất nông sản vẫn được xem là lĩnh vực dễ bị tổn thương, gắn với thu nhập của nhóm dân cư tương đối đặc biệt - khu vực nông thôn, do đó cần được hỗ trợ nhiều hơn các ngành phi nông sản khác, theo báo cáo cập nhật tình hình đàm phán Hiệp định đối tác xuyên Thái Bình Dương (TPP) của trung tâm WTO, Phòng Thương mại và Công nghiệp Việt Nam (VCCI).

Một trong những biện pháp hỗ trợ điển hình là bằng thuế quan.

Trong TPP, vấn đề mở cửa mà cụ thể là loại bỏ thuế quan đối với nông sản thậm chí còn khó khăn hơn. Một số nước TPP đã nêu quan điểm cứng rắn về việc không mở cửa thị trường đối với một số nhóm nông sản quan trọng.

Điển hình là Nhật Bản đã tuyên bố rõ ràng về việc bảo vệ một số sản phẩm nông sản mà nước này coi là “thiêng liêng” và không thể nhượng bộ như thịt, sữa, đường, gạo và lúa mỳ.

Ngoài ra, Mỹ cũng khăng khăng giữ thị trường đường mặc dù Australia đã có nhiều chiến lược gây sức ép rất mạnh để nước này mở cửa...

Trong khi đó, là nước sản xuất nông nghiệp với nhiều sản phẩm nông sản nhiệt đới có sức cạnh tranh khá cao, Việt Nam có nhu cầu rất lớn trong việc tiếp cận thị trường các nước TPP, đặc biệt là Hoa Kỳ, Nhật Bản và các nước châu Mỹ.

Theo đánh giá của Trung tâm WTO - VCCI, so với tình hình chung về đàm phán mở cửa thị trường nông sản trong TPP như nói trên thì Việt Nam có một số lợi thế nhất định.

Nông sản Việt Nam là nông sản nhiệt đới, bổ sung chứ không cạnh tranh trực tiếp với nông sản sản xuất tại các thị trường mục tiêu.

Đối với một số thị trường khó khăn, đặc biệt là Nhật Bản, Việt Nam lại đã có cam kết song phương ở mức độ tự do tương đối như Hiệp định hợp tác kinh tế toàn diện Việt Nam - Nhật Bản (VJEPA) nên việc đàm phán trong TPP hầu như có thể thừa hưởng cam kết đã có, việc mở cửa thêm cũng đơn giản hơn.

Trong một chừng mực nhất định, đối với các nước nhập khẩu, mở cửa thị trường thông qua loại bỏ thuế quan cho nông sản Việt Nam không đồng nghĩa với việc nông sản Việt Nam có thể bước vào thị trường đó. Do đó, đối với một số nước nhập khẩu, việc dỡ bỏ hàng rào thuế quan đối với nông sản Việt Nam không phải quá khó khăn.

Trung tâm WTO - VCCI cho biết, Mỹ đã duy trì một hàng rào kỹ thuật rất cao đối với nông sản nhập khẩu.

Thứ nhất là hàng rào ban đầu cho loại nông sản được phép vào thị trường này. Cho tới nay, mới chỉ có 3 loại quả của Việt Nam được phép nhập khẩu vào Mỹ, bao gồm thanh long, chôm chôm và gần đây nhất là vải, nhãn.

Thứ hai là hàng rào cho mỗi lô hàng nông sản nhập khẩu. Theo đó, khu vực trồng phải được gắn mã và quản lý, quy trình kỹ thuật chăm sóc trước thu hoạch đảm bảo tiêu chuẩn, thủ tục chiếu xạ trước khi xuất khẩu...

Nếu đàm phán nông nghiệp giữa Nhật Bản và Mỹ đạt được kết quả tốt thì cũng như các nước TPP khác, Việt Nam cũng có thể được hưởng lợi. Bởi, nếu hai nước này mở cửa thị trường cho nhau thì cũng có thể/buộc phải mở cửa thị trường ở mức tương đương cho các đối tác khác trong TPP, Trung tâm WTO - VCCI suy đoán.

Trường Văn