Cuộc chiến giá gà và áp lực từ FTA

Tự do hóa thương mại, tốt hay xấu?

Ông Nguyễn Hữu Tuyên - một chủ trang trại có hơn 15.000 con gà ở Hà Nội cho biết thịt gà giá rẻ nhập khẩu từ Mỹ đã khiến ông thua lỗ gần 14.000 USD trong năm nay. Ông Tuyên cho rằng cách duy nhất để các công ty của Mỹ xuất khẩu thịt gia cầm giá rẻ sang Việt Nam là cố tình phá giá hoặc xuất hàng kém chất lượng.

Vấn đề thịt gà Mỹ giá rẻ là một hồi chuông cảnh tỉnh cho Việt Nam trước thềm các hiệp định tự do thương mại. Vì một khi mở cửa thị trường thì việc phải đối mặt với các mặt hàng giá rẻ như thịt gà Mỹ trong thời gian gần đây sẽ không còn là trường hợp hiếm gặp.

Ông Vũ Tú Thành - Trưởng đại diện của Hội đồng Kinh doanh Mỹ -ASEAN cho biết: “Câu chuyện thịt gà là ví dụ cụ thể về tác động của tự do thương mại lên Việt Nam. Nhiều người ở Việt Nam vẫn đang còn rất mơ hồ về ảnh hưởng của tự do thương mại đối với nền kinh tế”.

Khi hiệp định TPP được thông qua, thì một số ngành công nghiệp của Việt Nam như thủy sản, giày dép và quần áo sẽ được hưởng lợi đáng kể từ việc dỡ bỏ các rào cản thuế quan.

Đổi lại, các ngành nông nghiệp, ô tô và cơ khí sẽ gặp phải nhiều thách thức, ông Fred Burke - giám đốc của công ty Baker & McKenzie tại TPHCM cho biết. Ông Burke nhận xét: “Cuộc tranh cãi về giá thịt gà là một ví dụ điển hình cho những khó khăn mà người nông dân Việt Nam, đặc biệt là các trang trại nhỏ lẻ, sẽ phải đối mặt”.

Cuộc chiến thịt gà

Trong tháng 8, Việt Nam đã kết thúc đàm phán FTA với Liên minh Châu Âu EU, ký kết FTA với Hàn Quốc vào tháng 5 và đang tham gia đàm phán hiệp định TPP. Việc thịt gà Mỹ ồ ạt đổ vào thị trường Việt Nam với giá thấp là tiêu biểu cho những vấn đề mà Việt Nam phải đối mặt một khi chính thức tham gia tự do hóa thương mại.

Hiện nay Bộ Công Thương và Bộ NN&PTNT đang điều tra các khiếu nại của Hiệp hội Chăn nuôi gia cầm Đông Nam Bộ liên quan đến vấn đề nhập khẩu thịt gà đông lạnh từ Mỹ. Theo số liệu của Phó chủ tịch hiệp hội là ông Lê Văn Quyết, thịt gà Mỹ đã khiến cho ngành chăn nuôi Việt Nam bị thiệt hại 62,3 triệu USD trong vòng 11 tháng qua, .

Theo con số ước tính trong 7 tháng đầu năm 2015, Việt Nam đã nhập khẩu khoảng 45.651 tấn thịt gà từ Mỹ, chiếm 49% tổng lượng thịt nhập khẩu trong cùng kỳ.

Theo ông Adam Sitkoff - giám đốc điều hành của Phòng Thương mại Mỹ tại Việt Nam (Amcham), một trong những nguyên nhân giá thịt gà của Mỹ rẻ hơn so với Việt Nam là do chi phí thức ăn tại Mỹ rẻ hơn so với Việt Nam. Ông cho rằng ở Việt Nam có rất nhiều chi phí đầu vào giá cao, ngoại trừ lao động giá rẻ.

Theo ông Nguyễn Đức Thành - Giám đốc Viện Nghiên cứu Kinh tế và chính sách thì cho rằng ngành chăn nuôi của Việt Nam có rất nhiều điểm yếu: Phụ thuộc vào việc nhập khẩu giống và thức ăn, vấn đề an toàn thực phẩm chưa được quan tâm đúng mức, cộng thêm năng suất thấp với khoảng 50% sản lượng là đến từ các trang trại chăn nuôi nhỏ lẻ.

Ông Thành nhận xét: "Nước Mỹ giàu có hơn Việt Nam, nên nhiều người cho rằng giá hàng hóa tại Mỹ không thể rẻ hơn Việt Nam. Tuy nhiên, sự thật là không phải như vậy."

Đinh Hạnh 

Nguồn Bloomberg