Công nghệ tiên tiến: Chìa khóa để doanh nghiệp Việt tham gia chuỗi cung ứng toàn cầu

Ngành sản xuất Việt Nam đang đứng trước những cơ hội chuyển mình mạnh mẽ. Tại diễn đàn khởi động cho METALEX 2019 cuối tháng 7 vừa qua, ông Vũ Trọng Tài, Tổng Giám đốc Reed Tradex Vietnam chia sẻ: “Chúng ta đang ở trong một giai đoạn đặc biệt với những cơ hội to lớn để phát triển sản xuất, tham gia sâu hơn vào chuỗi cung ứng toàn cầu, nhưng cùng với đó là các thách thức không dễ vượt qua. Cuộc chiến thương mại chưa có hồi kết giữa Hoa Kỳ và Trung Quốc mang lại cơ hội vàng cho các doanh nghiệp Việt trong việc đón nhận các nhu cầu cung ứng hàng thay thế nhằm tránh hàng rào thuế. Các hiệp định CPTPP và EVFTA sẽ mở ra các thị trường rộng lớn, đồng thời cũng mang đến sự cạnh tranh cam go hơn rất nhiều cho các nhà sản xuất Việt Nam.”

Tuy nhiên, khả năng cung ứng và tham gia vào chuỗi cung ứng toàn cầu của các doanh nghiệp nội địa còn rất thấp. Ông Vũ Trọng Tài phát biểu: “Theo thống kê của Bộ Công Thương, Việt Nam hiện có 1.800 doanh nghiệp sản xuất phụ tùng, linh kiện, thế nhưng chỉ có khoảng 300 doanh nghiệp tham gia mạng lưới sản xuất của các tập đoàn đa quốc gia, chiếm khoảng 17%. So với các quốc gia trong khu vực, ô tô sản xuất lắp ráp tại Việt Nam có chi phí cao hơn khoảng 20% do quy mô nhỏ và tỷ lệ nội địa hóa thấp. Hiện ô tô sản xuất lắp ráp trong nước mới đạt tỷ lệ nội địa hóa bình quân khoảng 7-10% và các sản phẩm đã được nội địa hóa mang hàm lượng công nghệ rất thấp.”

Bổ sung thêm ý kiến nói trên, ông Frank Weiand – Giám đốc hợp phần Liên kết Doanh nghiệp nước ngoài, Dự án Kết nối Doanh nghiệp nhỏ và vừa (LinkSME) của USAID chia sẻ: “Doanh nghiệp nhỏ và vừa (SME) tại Việt Nam chiếm tới 98% tổng số doanh nghiệp, 63% thị trường việc làm và đóng góp 45% vào GDP. Việt Nam cũng đứng trước cơ hội lớn khi tổng vốn đầu tư nước ngoài (FDI) năm 2018 là 35 tỷ USD, các doanh nghiệp FDI đóng góp tới 70% sản lượng xuất khẩu của Việt Nam và sân chơi có sự hiện diện của các “ông lớn” từ Hàn Quốc, Nhật Bản, Đài Loan và Hoa Kỳ. Tuy nhiên, chỉ có rất ít doanh nghiệp Việt Nam đủ tiêu chuẩn tham gia chuỗi cung ứng toàn cầu vì nhiều lý do như tỷ lệ áp dụng công nghệ mới còn thấp, năng suất thấp, thiếu kinh nghiệm làm việc với các công ty nước ngoài, nhân viên và quản lý không đủ kỹ năng, rào cản ngôn ngữ, hạn chế về tài chính, vv…”.

Để nâng cao năng lực doanh nghiệp nhằm tham gia vào chuỗi cung ứng toàn cầu, công nghệ hiện đại với mô hình nhà máy của tương lai là một điều thiết yếu. Ông Huỳnh Phong Phú, Giám đốc Ban Robot và Tự động hóa nhà máy Công ty ABB Việt Nam đánh giá xu hướng ứng dụng robot công nghiệp trong nhà máy thời đại 4.0: “Ngành công nghiệp sản xuất phụ trợ tại Việt Nam đang phát triển hơn bao giờ hết khi hội tụ cùng lúc nhiều điều kiện: Sự xuất hiện các nhà sản xuất quy mô lớn trên thế giới như Samsung, LG, Toyota, Honda, Canon, Brother tại Việt Nam, một số cơ sở sản xuất này là trong tâm trong cả hệ thống cung ứng sản xuất trên toàn thế giới. Các nhà sản xuất, lắp ráp Việt Nam cũng đã phát triển đến quy mô lớn và tuân thủ các quy định, tiêu chuẩn sản xuất của thế giới. Hai điều kiện trên đã thúc đẩy sự phát triển của hệ thống các doanh nghiệm cung ứng, phụ trợ. Các yêu cầu về sản phẩm và năng suất cũng tăng lên. Đây chính là những yếu tố đã thúc đẩy ngành công nghiệp phụ trợ phát triển cả về lượng và chất trong thời gian gần đây.”

Lấy ví dụ thực tiễn, ông Huỳnh Phong Phú chia sẻ: “Robot ABB được áp dụng trong hầu hết ngành sản xuất công nghiệp với các phần mềm và giải pháp được tối ưu từ kinh nghiệm hơn 40 năm qua. Tại Việt Nam, đã có hơn 5000 robot ABB được đưa vào vận hành trên với một số ứng dụng như: Gắp thả, đóng gói, xếp pallet trong các ngành sản xuất tiêu dùng, thực phẩm, đồ uống; Hàn, cắt, gia công kim loại trong các ngành ô tô, xe máy, công nghiệp phụ trợ, sản xuất sản phẩm kim loại nói chung; Lắp ráp, kiểm tra trong ngành điện tử”.

Được biết, ABB đã xác nhận tham gia triển lãm METALEX Vietnam 2019. Ông Huỳnh Phong Phú tiết lộ: “ABB mang đến một mô hình sản xuất tự động hóa hoàn toàn, các robot được.  điều khiển đồng bộ và kiểm soát chặt chẽ với tính năng kết nối từ xa ABB AbilityTM. Khách hàng sẽ trải nghiệm được phần nào về khái niệm nhà máy tương lai, nhà máy thông minh, mà ở đó việc sản xuất đảm bảo cả về chất lượng, năng suất, giá thành, ổn định và an toàn. Bên cạnh đó, rất nhiều robot sẽ tham gia METALEX Vietnam 2019, trong đó mô phỏng một quy trình sản xuất gia công kim loại từ gắp gá phôi, hàn, nâng mang sản phẩm và mài hoàn thiện. Một ứng dụng khác trong sản xuất sản phẩm tiêu dùng, robot ABB gắp các sản phẩm chạy ra từ băng tải và sắp xếp lại cho khâu đóng gói. ABB cũng trình diễn công nghệ tính năng kết nối từ xa ABB AbilityTM. Giải pháp này thu thập dữ liệu hỗ trợ cho việc đưa quyết định ở mọi nơi mọi lúc trong thời gian thực để giúp khách hàng đảm bảo thời gian hoạt động và tối ưu hóa hiệu suất của các hệ thống robot, làm giảm ¼ tỉ lệ sự cố đồng thời đạt được thời gian phản hồi và khắc phục vấn đề nhanh hơn 60%.”

Với việc “WELDING Vietnam 2019”, triển lãm quốc tế hàng đầu tại Việt Nam về vật liệu, thiết bị và công nghệ hàn cắt sẽ ra mắt lần đầu tiên tại METALEX Vietnam 2019, ông Nguyễn Duy An cũng đã xác nhận tham gia vào triển lãm sắp tới. Sự kiện hứa hẹn trở thành nền tảng toàn diện cho các nhà công nghiệp Việt Nam và nước ngoài để khám phá những công nghệ và giải pháp mới nhất trong ngành công nghiệp hàn.