Cải cách thị trường tài chính khẩn trương hơn

Nguyên Phó Thủ tướng Chính phủ Vũ Khoan cho rằng: Được ví như hệthần kinh của nền kinh tế, thị trường tài chính thế giới đang trải qua quá trình tái cơ cấu mộtcách mạnh mẽ, sâu rộng và Việt Nam đang trong quá trình tái cơ cấu hệ thống ngân hàng. Tuy nhiên,đề án "Cơ cấu lại hệ thống các TCTD giai đoạn 2011-2015" đang thực hiện mới tập trung vào các vấnđề cấp bách là ổn định thanh khoản cho hệ thống ngân hàng, lành mạnh hóa tình trạng tài chính, tậptrung xử lý nợ xấu, tái cơ cấu tổ chức, quản trị hệ thống ngân hàng. Những biện pháp đó chủ yếu mớimang tính tình thế và ngắn hạn, chưa thấy được bức tranh tổng thể và dài hạn về quá trình tái cơcấu hệ thống tài chính.

Còn đại diện cơ quan giám sát tài chính, ông Vũ Viết Ngoạn, Chủtịch Ủy ban Giám sát Tài chính Quốc gia, khẳng định: Đã tới lúc cần phải triển khai ngay quy chuẩnan toàn theo thông lệ quốc tế trong hoạt động ngân hàng, chứng khoán, bảo hiểm. Đặc biệt, tìnhtrạng sở hữu chéo, đầu tư chéo với sự liên thông của cả 3 khu vực ngân hàng, chứng khoán, doanhnghiệp một cách thiếu minh bạch đã làm lệch lạc các dòng chảy tiền tệ trong nền kinh tế. Những hạnchế về minh bạch thông tin và chuẩn mực kế toán đã tạo điều kiện để sở hữu chéo, đầu tư chéo pháthuy các mặt tiêu cực của nó.

Nhận xét về thị trường tài chính ngân hàng hiện tại, TS. Võ TríThành, Phó Viện trưởng Viện Quản lý Kinh tế Trung ương (CIEM) cho rằng: Việc xử lý các ngân hàngyếu kém còn chậm, Công ty Quản lý tài sản các tổ chức tín dụng (VAMC) ra đời là tín hiệu đáng ghinhận, nhưng thực tế đơn vị này vẫn còn chưa tháo gỡ được các khó khăn về xử lý nợ xấu, đặc biệt cáckhoản nợ liên quan đến thị trường bất động sản. Thị trường BĐS còn đang đóng băng và vướng mắcnhiều về pháp lý trong việc xử lý tài sản liên quan đến BĐS.

Chính sách tiền tệ đạt được kết quả bước đầu đáng ghi nhận. Tuynhiên, kết quả khả quan đạt được một phần do yếu tố khách quan. Việt Nam đang tận dụng đồng USD yếuđể có biện pháp tăng lòng tin tiền đồng bằng cách giữ ổn định tỷ giá.Vấn đề đặt ra là nếu USDlên giá, liệu Việt Nam còn vừa giữ được lãi suất USD và giữ được tỷ giá không.

Phải đẩy nhanh tốc độ tái cơ cấu

Nguyên Phó Thủ tướng Vũ Khoan nêu ra các vấn đề cần giải quyết đểcải cách thị trường tài chính còn kém phát triển và dựa nhiều vào ngân hàng như ở Việt Nam. Đó làđịnh vị mối quan hệ giữa ngân hàng với các thành tố khác của nền kinh tế, từ đó có sự phối hợp nhịpnhàng chính sách tiền tệ với tài khóa, giữa các TCTD với các thành tố khác của thị trường tàichính.

Đặc biệt, nguyên Phó Thủ tướng lưu ý nước ta đang đối mặt với làn sóng hội nhập sắp tới, trong đócó các cam kết liên quan đến các thị trường tài chính hùng mạnh trên thế giới, vì thế cần rà soátlại những "lệch chuẩn" của thị trường tài chính trong nước từ đó đảm bảo thực hiện cam kết quốc tếtrong quá trình hội nhập. Nguyên Phó Thủ tướng cho rằng, hệ thống tài chính cần có sự đón lõng tìnhhình, trong bối cảnh các đối tác của Việt Nam trong FTA mới rất mạnh và quan tâm tới lĩnh vực ngânhàng, đặc biệt là hướng tới cái đích quốc tế hóa tiền đồng.

Nhấn mạnh về việc quản lý sở hữu chéo, ông Vũ Viết Ngoạn cho rằng,trên thế giới cũng xuất hiện tình trạng sở hữu chéo giữa các ngân hàng với nhau nên không thể nghĩsở hữu chéo là không tốt. Tuy nhiên, mức độ sở hữu chéo thế nào để tránh lây lan rủi ro hệ thống vàcần có sự quản lý chặt chẽ với đầy đủ chế tài. Nếu không sớm xây dựng lộ trình hội nhập và kiênquyết áp dụng theo chuẩn mực quốc tế thì khả năng bị tụt hậu, làm cho nền tảng tài chính của ViệtNam dễ xảy ra.

Theo ông Ngoạn, bản thân hệ thống định chế tài chính cũng phải cókiểm soát nội bộ tốt, đồng thời, hệ thống giám sát của các cơ quan quản lý Nhà nước cần giám sáttốt các định chế tài chính để đưa nó trở về khuôn khổ.

Còn ông Trần Kim Chung, Phó Viện trưởng Viện Quản lý Kinh tế Trungương (CIEM) cho rằng vẫn còn thiếu sự phối hợp giữa các cơ quan giám sát tài chính, bổ sung hànhlang pháp lý cho sự phối hợp này. Việc phối hợp trong việc giám sát tài chính còn chậm chạp, hìnhthức.

Ủy ban Giám sát Tài chính Quốc gia được thành lập nhưng chủ yếugiới hạn trong "tham mưu, tư vấn" cho lãnh đạo Chính phủ trong điều phối, giám sát thị trường tàichính quốc gia, không thực hiện chức năng đầu mối các cơ quan giám sát tài chính. Do đó, theo ôngTrần Kim Chung, cần khẩn trương hoàn thiện khuôn khổ pháp luật về giám sát tài chính ở Việt Nam,không để tình trạng chồng chéo. Cần tách chức năng giảm sát tài chính độc lập với cơ quan quản lýNhà nước về thị trường tài chính, đảm bảo tính độc lập, khách quan. Cơ quan giám sát tài chính đượcchủ động trong việc thực hiện nhiệm vụ giám sát, thực hiện các công cụ thị trường, hạn chế đến mứcthấp nhất can thiệp hành chính vào quá trình vận hành thị trường.