Các điều khoản TPP có gì đáng chú ý?

Ngày 5/10, Bộ trưởng thương mại 12 nước thành viên tham gia đàm phán Hiệp định đối tác chiến lược xuyên Thái Bình Dương (TPP) đã đi đến một thỏa thuận cuối cùng tại Atlata. Như vậy, sau gần 5 năm đàm phán thì Hiệp định về cơ bản đã được thống nhất. Theo đó, Hiệp định sẽ góp phần giảm thiểu các rào cản thương mại, tăng cường bảo hộ đầu tư giữa 12 nước thành viên, tạo ra một thị trường tự do thương mại lớn nhất thế giới, chiếm tới gần 40% GDP toàn cầu.

Một số điểm chính trong Hiệp định TPP:

Về thuế quan:

Theo lộ trình, hàng rào thuế quan sẽ được giảm xuống thấp hơn rất nhiều lần so với biểu thuế quan hiện tại, kể cả hàng rào phi thuế quan trong thương mại giữa các nước từ thị trường phụ tùng ô tô của Nhật Bản vào thị trường Mỹ, sản phẩm thuốc của Úc vào thị trường Peru, gạo Mỹ vào Nhật Bản, hay sản phẩm pho mát New Zealand vào thị trường Canada. Bên cạnh đó Hiệp định còn góp phần thúc đẩy sự phát triển của một số ngành chủ lực của các nước thành viên. Tiêu biểu là ngành may mặc Việt Nam có thể sử dụng sợi và các nguyên vật liệu khác đến từ các nước bên ngoài TPP mà vẫn được hưởng mức thuế quan ưu đãi, áp dụng cho các nước trong TPP.

Hoạt động đấu thầu:

Các nước thành viên phải mở cửa các hoạt động đấu thầu trong nhà nước cho các đối thủ cạnh tranh từ nước ngoài và không được hỗ trợ quá mức cho các doanh nghiệp nhà nước. Ngay cả những chính sách tồn tại lâu đời như Bumiputra của Malaysia sẽ được xóa bỏ dần theo thời gian, và chỉ được áp dụng cho một số công ty và hợp đồng đạt được quy mô nhất định.

Giải quyết tranh chấp:

Bộ trưởng thương mại của 12 nước thành viên đã đồng ý cách giải quyết tranh chấp với các nhà đầu tư nước ngoài trước các ủy ban chuyên gia kinh tế. Trong khi các nhà phê bình chỉ trích rằng cơ chế này sẽ khiến cho chính phủ các nước chịu tổn thất nhiều hơn từ những vụ kiện hoang phí và những luật lệ bên ngoài, các đại diện đàm phán TPP cho biết đã có những rào chắn và ngoại lệ dành cho những trường hợp như thế.

Bảo vệ bằng sáng chế sinh dược

Các bộ trưởng thương mại của 12 nước tham gia TPP đã đi đến thống nhất sẽ áp dụng thời gian bảo vệ bằng sáng chế sinh dược từ 5-8 năm thay vì mức 12 năm mà Mỹ đề ra trước đó.

Quyền lao động

Hiệp định nêu rõ các nước phải tuân theo quyền lao động và các tiêu chuẩn công bằng của Tổ chức Lao động Quốc tế (ILO) đề ra. Trong đó quy định nhấn mạnh các bên không được lơ là các vấn đề về bảo hộ lao động để thu hút đầu tư.

Tuệ Nghi

Nguồn AFP