Bình minh lithium

Đại Đại hội cổ đông năm 2024, Công ty Cổ phần Pin Ắc quy Miền Nam (PINACO) đặt mục tiêu doanh thu 3.800 tỉ đồng và lãi trước thuế 160 tỉ đồng, lần lượt tăng 19% và 4% so với năm trước.

Yếu tố ô tô điện

Đà tăng trưởng của PINACO cho thấy tiềm năng của thị trường này khi nhu cầu sử dụng pin/ắc quy tại Việt Nam ngày càng tăng lên. Trong đó, tại Việt Nam, số lượng xe máy đăng ký khoảng hơn 72 triệu chiếc, còn ô tô là hơn 5 triệu chiếc đang lăn bánh. Sự bùng nổ về phương tiện giao thông cũng là lý do báo cáo của Modor Intelligence lạc quan về thị trường pin/ắc quy Việt Nam. Theo đó, thị trường này đạt 302,85 triệu USD vào cuối năm 2022, dự kiến đạt 420,21 triệu USD sau 5 năm với tốc độ CAGR trên 6,77% trong giai đoạn dự báo.

Trong số này, nhu cầu cho phương tiện giao thông chiếm phần lớn, còn lại là cho các ứng dụng như ắc quy lưu trữ năng lượng và pin cho các thiết bị điện tử giải trí. Thị trường pin và ắc quy toàn quốc được dự báo tăng trưởng đáng kể cùng với sự phát triển của ô tô điện và các phương tiện giao thông sạch không chạy bằng xăng. Điều này dẫn đến sự gia tăng nhu cầu pin và ắc quy để cung cấp nguồn năng lượng cho các phương tiện này.

Tại Việt Nam, PINACO đang chiếm ưu thế trên thị trường ắc quy ô tô với khoảng 40-45% thị phần. Công ty này đang cung cấp ắc quy cho nhiều hãng sản xuất ô tô, xe máy trong và ngoài nước với các thương hiệu tiêu biểu là Pin Con Ó và Ắc quy Đồng Nai. Mới đây, Ban lãnh đạo của Công ty cho biết đang xem xét kế hoạch thực hiện dự án pin lithium. Nhưng Công ty cần nghiên cứu và chuẩn bị cẩn thận trong việc sản xuất, bao gồm việc lắp ráp cho dòng sản phẩm (xe đạp điện, xe máy điện, xe nâng, xe golf...).

Bước chuyển của PINACO cũng cho thấy tương lai của thị trường pin Việt Nam theo kịp xu hướng của ngành công nghiệp ô tô thế giới, chuyển đổi căn bản từ “động cơ đốt trong” sang hệ truyền động “điện khí hóa”. Trong đó, sự phát triển của công nghệ pin xe điện (EV) là xu thế tất yếu cùng với sự bùng nổ của thị trường xe điện. Theo Cơ quan Năng lượng Quốc tế (IEA), nhu cầu sử dụng pin lithium sẽ ngày càng tăng cao và đến năm 2040 sẽ tăng gấp 42 lần so với năm 2020.

Bước đệm chuyển đổi 

SNE Research (Hàn Quốc) dự báo quy mô thị trường pin xe điện thế giới sẽ tăng trưởng mạnh và có thể đạt giá trị 616 tỉ USD vào năm 2035. Những năm gần đây, nhiều quốc gia đã bắt đầu chú trọng hơn vào nguồn nguyên liệu, sản xuất, đầu tư phát triển pin xe điện. Trong đó, Trung Quốc đang là nơi đặt trụ sở của 6/10 công ty sản xuất pin xe điện lớn nhất thế giới, chiếm 77% tổng công suất toàn cầu, tương đương 900 GWH.

Trong Báo cáo “Vietnam at a glance - Chuyển dịch năng lượng”, các chuyên gia của HSBC dự báo, thị trường xe điện Việt Nam còn nhiều dư địa để tiếp tục tăng trưởng, ước tính tổng doanh số bán xe máy và ô tô điện hằng năm có thể tăng từ dưới 1 triệu chiếc trong năm 2024 lên trên 2,5 triệu chiếc vào năm 2036.

Phần lớn các sản phẩm ắc quy Việt Nam thuộc về phân khúc ắc quy chì nên sẽ dẫn tới những thách thức lớn khi phải cạnh tranh với pin lithium (công nghệ pin chủ yếu dùng trong xe điện). Chẳng hạn, với mục tiêu nhanh chóng nắm quyền chủ động về pin xe điện, VinFast đã mở rộng hợp tác với các nhà sản xuất pin hàng đầu thế giới. VinES, một công ty con trực thuộc Vingroup, với vốn pháp định 6.500 tỉ đồng, sẽ cung cấp pin lithium-ion cho các dòng ô tô điện và xe buýt điện của VinFast.

Một công ty khác cũng đặt mục tiêu làm pin lithium là Tập đoàn Hóa chất Đức Giang. Ông Đào Hữu Huyền, Chủ tịch Hội đồng Quản trị công ty này, cho biết sẽ thúc đẩy doanh thu Ắc quy Tia Sáng (Tibaco) lên 1.000 tỉ đồng cùng với kế hoạch sản xuất pin lithium. Đức Giang có thế mạnh về phốt pho, có thể cung cấp nguyên liệu để Tibaco sản xuất pin lithium phosphate cũng như ắc quy chì. Hóa chất Đức Giang đã gửi mẫu sản phẩm đến các khách hàng tiềm năng tại Hàn Quốc, Nhật, Liên minh châu Âu (EU)...

Được biết, đã có một số doanh nghiệp Trung Quốc sang Việt Nam khảo sát để thành lập công ty sản xuất pin lithium xuất khẩu sang Trung Quốc và các thị trường Mỹ, châu Âu. Điều thuận lợi cho Việt Nam là nhiều quốc gia đặc biệt là Bắc Mỹ và châu Âu đang có động thái hạn chế pin từ Trung Quốc bằng cách đa dạng hóa nguồn cung. Đặc biệt, mỏ quặng lithium tại La Vi, tỉnh Quảng Ngãi có trữ lượng khoảng 1 triệu tấn quặng hay khoảng 10.000 tấn Li2O. Trữ lượng quặng lithium ở Quảng Ngãi có thể giúp Việt Nam tham gia vào nhóm các nước có tiềm năng phát triển ngành công nghiệp khai thác, chế biến quặng lithium.

Tuy nhiên, ô tô điện vẫn cần bình ắc quy axit chì 12 V thông thường để vận hành các thiết bị như đèn, còi, màn hình trong xe, cần gạt nước, ghế điện, đèn trang trí... Do đó, đây được xem là cơ hội cho các nhà sản xuất pin tại Việt Nam như PINACO, LE LONG, RITAR, CSB... Chẳng hạn, PINACO đã có thể sản xuất ắc quy chì axit cho xe đạp và xe máy điện và đang cung cấp 100% ắc quy chì axit cho xe điện VinFast. Công ty đang có kế hoạch đầu tư nhà máy mới với kinh phí 1.000 tỉ đồng. Các công ty sản xuất pin và ắc quy đang có thêm thời gian để chuyển hướng phát triển công nghệ pin tiên tiến hơn như lithium.