AP : Nhà đầu tư nước ngoài chờ cơ hội vào thị trường nợ xấu Việt Nam

Hãng tin AP mới đây đăng một bài bình luận về cơ hội đầu tư vào nợ xấu của Việt Nam. Nợ xấu bủa vây hệ thống ngân hàng và dãy dài nhà bỏ không ở Hà Nội là những dấu hiệu của một nền kinh tế ốm yếu. Tuy nhiên đối với nhà đầu tư nước ngoài đây là cơ hội để họ trở lại nếu Chính phủ sẵn sàng chào đón họ.

Neil Hagan, một chuyên gia về thu hồi nợ ở Mỹ, người muốn lập một công ty chuyên mua bán nợ xấu Việt Nam cho nhà đầu tư nước ngoài, cho biết, mỗi tuần ông nhận được nhiều cuộc điện thoại từ các quỹ đầu tư ở Singapore và Hong Kong hỏi liệu thời điểm hiện nay có thích hợp để mua lại nợ xấu. Tuy nhiên, đến nay, ông vẫn khuyên họ nên chờ đợi thêm.

Hagan là người đã giúp nhà đầu tư mua lại nợ xấu của Lehman Brother và các ngân hàng khác ở châu Á sau khủng hoảng tài chính 1998. Kể từ sau khủng hoảng, nhà đầu tư nước ngoài đã mua hàng tỷ USD nợ xấu và tài sản thanh lý.

Ông Hagan dự đoán, đến cuối năm, một số quỹ đầu tư góp vốn tư nhân nước ngoài như nhân Lone Star hay Fortress sẽ thực hiện một số thương vụ nhỏ mua lại nợ xấu của Việt Nam.

Các chuyên gia kinh tế và chuyên viên ngân hàng khác lại tỏ ra kém lạc quan hơn khi cho rằng Chính phủ vẫn còn phải sửa đổi một số điều luật quan trọng để việc này diễn ra suôn sẻ.

Cuối những năm 2000, các ngân hàng của Việt Nam đã cho vay hàng tỷ USD khi Chính phủ nỗ lực kích thích tăng trưởng trong bối cảnh suy giảm kinh tế. Chủ yếu các khoản vay dành cho doanh nghiệp quốc doanh ít được giám sát và phần nhiều trong số này được đầu tư vào bất động sản.

Hiện tại, giá bất động sản ở Việt Nam có xu hướng giảm, kinh tế tăng trưởng chậm nhất hơn 10 năm, nhiều doanh nghiệp và cá nhân khó hoàn trả nợ ngân hàng. Những khoản nợ không hoạt động này đang đe dọa nhiều ngân hàng nhỏ, hạn chế hoạt động cho vay liên ngân hàng và có thể làm nền kinh tế đóng băng hơn nữa.

Bán nợ xấu cho nhà đầu tư nước ngoài là một cách để loại chúng khỏi sổ sách của các ngân hàng. Thông thường, nhà đầu tư sẽ mua nợ xấu và tài sản của ngân hàng với mức giá cực thấp. Họ hy vọng có thể kiếm lời từ các khoản tài sản này hoặc chi tiền đánh bóng tài sản trước khi bán lại. Họ sẽ thuê các công ty mua bán nợ thực hiện những thương vụ này.

Tuy nhiên, để làm được việc này, Chính phủ phải buộc các ngân hàng bán nợ xấu. Ở Việt Nam, điều này đòi hỏi Ban quản trị ngân hàng và cổ đông chấp nhận thua lỗ cũng như Chính phủ phải đẩy nhanh cải cách khu vực doanh nghiệp nhà nước.

“Dù chọn cách nào cũng sẽ chẳng có cách nào dễ dàng. Nhưng nếu ngân hàng không cho vay trở lại, nền kinh tế sẽ không thể khởi sắc”, Gareth Leader, chuyên gia nghiên cứu châu Á tại Capital Economics nhận định.

Nhiều nhà quan sát cho rằng, Chính phủ dường như hy vọng kinh tế toàn cầu phục hồi sẽ khiến giá tài sản tại Việt Nam tăng trở lại. Trong khi đó các ngân hàng có thể che giấu số liệu thực về nợ xấu.

Hồi tháng 5, Chính phủ đã phê duyệt thành lập Công ty quản lý tài sản quốc gia hay công ty mua bán nợ xấu (VAMC) nhằm mua lại nợ xấu của các ngân hàng với vốn điều lệ 23 triệu USD. Số liệu báo cáo từ các ngân hàng cho biết tỷ lệ nợ xấu trong hệ thống khoảng 4,9% tuy nhiên theo ước tính mới đây của hãng xếp hạng tín nhiệm Fitch, tỷ lệ này có thể cao hơn 3-4 lần. Giới phân tích cho rằng, VAMC có thể hợp tác với các đối tác nước ngoài để giải quyết nợ xấu.

“Một quỹ đầu tư Mỹ có thể chi toàn bộ vốn hoạt động cho VAMC. Nếu nền tảng ổn định, rất nhiều nhà đầu tư nước ngoài sẵn sàng nhảy vào”, John Sheehan, chuyên gia nợ xấu tại Capital Services Group nhận định.

Tuy nhiên, hiện vẫn còn nhiều trở ngại cho nhà đầu tư như: Nhiều con nợ là doanh nghiệp nhà nước nên việc thu hồi nợ đặc biệt khó thậm chí không thể thu hồi. Người đứng đầu các doanh nghiệp này có thể đối mặt với án hình sự nếu bán tài sản doanh nghiệp quá rẻ bởi nó sẽ gây “thất thoát cho Nhà nước”. Hơn nữa, nhà đầu tư nước ngoài không được phép sở hữu bất động sản hay tài sản thế chấp ở Việt Nam.

David Harrison, một luật sư tại Mayer Brown Việt Nam nhận định Chính phủ có thể sẽ điều chỉnh luật cho phép người nước ngoài mua bất động sản thế chấp trên cơ sở hợp tác với VAMC.

Nguồn AP/Dân Việt